1

روایت یک کارگردان تئاتر از ممیزیهای عجیب⇐تاریخ ۱۹۸۹ را حذف کردند چون یادآور ۱۳۸۸ بود!!!/نام کاراکتر سانسور شد چون مشتمل بر «علی» بود!!

سینماروزان: درباره ممیزیهای دامنگیر فیلمهای سینمایی کم گلایه از سینماگران نشنیده‌ایم و درباره توقیف محصولاتی که به دلیل عدم اعمال ممیزی به محاق رفته‌اند هم در سالیان مختلف شنیده ایم.

اما آیا این ممیزیها فقط مخصوص سینماست و در تئاتر وجود ندارد؟؟ محمدرضا کبگانی کارگردان جوانی که نمایشی با عنوان «در وقت مقرر» را در تئاتر مستقل تهران روی صحنه برده است از ممیزیهایی بر تئاترش گفته که شاید شنیدن آن برای اهالی سینمای گرفتار ممیزی هم عجیب باشد.

«در وقت مقرر» چندين داستان موازي را با شيوه‌هاي اجرايي متفاوت پيش روي مخاطب قرار مي‌دهد كه هيچ كدام آغاز، ميانه و پايان مشخصي ندارند. از رحلت بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران (خرداد 68) گرفته تا فاجعه در ورزشگاه هيلزبرو (آوريل 89) يا ماجراي ميدان تيان آنمن در چين كه هر سه از يك منظر مشترك (تاريخ وقايع در سال 89 است) به يكديگر متصل مي‌شوند، اما رسانه‌ها اين اتفاق‌ها را چگونه پوشش دادند و چرا؟

کارگردان «در وقت مقرر» با اشاره به ممیزیهای عجیبی که دامنگیر تئاترش شده به «اعتماد» گفت: يك‌سري چيزها به صورت موردي و خاص حذف شدند. براي مثال من به تاريخ 1989 اشاره مي‌كردم ولي شوراي نظارت معتقد بود اين اشاره براي مخاطب يادآور 1388 است! بعد ما تاكيد مي‌كرديم كه جريان ورزشگاه هيلزبرو در سال 1989 رخ داده اما آنها در مقابل مصر بودند كه بله ولي اين اشاره سال 88 را به ذهن ما يعني مخاطب متبادر مي‌كند.

این کارگردان ادامه داد: به هيچ شكل امكان ندارد که ربطی بین این دو تاریخ باشد ولي مي‌گفتند 89 يك سال بعد از 88 است! به همين دليل ناچار بوديم بگوييم 26 سال قبل چنين اتفاقي رخ داده كه مشكل برطرف شود.

کبگانی درباره دیگر ممیزی کار گفت: اسم شخصيت عكاس كه با عكس‌هاي خود ماجراي ورزشگاه هيلزبرو را افشا و جهاني كرد «كارل علي ايونز» بوده ولي به ما گفتند بايد «علي» را از نام كنار بگذاريم و فقط به كارل ايونز اشاره كنيم. اما من مي‌توانم بگويم مواردي از اين دست كه از كار كنار گذاشته شد چطور به دريافت مخاطب از كليت ماجراي مورد نظر ما صدمه زد. مسائل ديگري مثل مخالفت با نمايش فيلم مراسم رحلت امام خميني هم بود كه ما در برابرش مقاومت كرديم و در كنار تصاوير آرشيوي ديگر به نمايش درآمد.

این کارگردان متولد جنوب افزود: به هر ترتيب وضعيتي پيش آمد كه تماشاگر بعد از ديدن نمايش به من مي‌گفت شما يك نمايش روشنفكري اجرا كرديد. چرا؟ به اين دليل كه دريافتش مخدوش شده بود و تصور مي‌كرد ما عامدانه قضيه را طوري تعريف كرده‌ايم كه درك و دريافت آنها را به چالش بكشيم. حتي به ما اجازه ندادند فرهنگ ايراني شخصيت مادر را همان‌طور كه علاقه داشتيم نشان دهيم و اينها به ارتباط بيننده لطمه زد.