سکانس آخر “بازمانده” باعث شد جهانیان آن را نبینند!/چرا برخی ارگانها همچنان اصرار دارند با بودجه هنگفت، فیلم‌های آرشیوی درباره موضوعات استراتژیک بسازند؟/چرا مدیران فرهنگی از تجربیات گذشته استفاده نمی‌کنند؟
سینماروزان: عباس رافعی کارگردانی که به خاطر ساخت فیلمهایی نظیر “راز مینا”، “پروانه ای در باد”، “کیمیا و خاک”، “آزادراه” و…، شناخته میشود حدود پانزده سال قبل فیلم “بیگانگان” را با مضمون مقاومت مردم فلسطین ساخته بود و جالب اینکه این فیلم همچنان در کشورهای عربی در حال نمایش است. به تازگی “بیگانگان” با عنوان عربی “الغربا” در قاهره توسط منتقدین و کارگردانان و جمعیت زنان فلسطینی به عنوان سندی از تاریخ فلسطین مورد نقد و بررسی قرار گرفت. این فیلم تاریخ فلسطین را از سال ۱۹۴۸ تا ۲۰۰۸ را در غالب یک داستان عاشقانه روایت میکند.
عباس رافعی در گفتگو با خبرگزاری فدراسیون عمومی زنان فلسطین درباره روند تولید این فیلم گفته است: از ابتدای انقلاب در مورد موضوع فلسطین فیلم های مختلفی ساخته شده‌اند که به دلیل نفس سفارشی بودن اغلب این آثار متاسفانه این فیلم‌ها -جز موارد معدود-نتوانستند فراتر از مرزهای ایران به نمایش عمومی دربیایند و در جهت تغییر نگرش مخاطبان جهان در مورد اشغال این سرزمین گامی بردارند. این فیلم‌ها غالباً مصرف داخلی داشتند و به جای اینکه برای مخاطبان ساخته شوند برای سلیقه مدیران که بعضاً نازل هم بودند ساخته شده اند به همین دلیل فیلمهایی که به منظور روشنگری قضیه فلسطین برای مخاطبان جهانی ساخته شده بودند نتوانستند به دلیل ساختار غلط داستانی و عدم درک ماهیت سینما در فستیوال‌های مهم حضور یابند و یا اکران در کشورهای عربی یا اروپایی یا اکران‌های عمومی در کشورهای عربی به دست بیاورند و بیشتر جنبه داخلی داشته که طبق آمار بعضی از آنها اکران نشده و تعدادی آرشیو شده و تعدادی از تلویزیون پخش شده اند.
وی ادامه داد: حتی فیلم محبوب و استادانه “بازمانده” ساخته سیف الله داد که من خودم این فیلم را بسیار دوست دارم از این زاویه ضربه خورد. متاسفانه این این فیلم به دلیل سکانس نهایی فیلم که زن با چمدان بمب وارد قطار میشود و( به دید مخاطب غربی) به قصد قتل عام مسافران از همه جا بی‌خبر قطار باز هم از نگاه مخاطب غربی ( جهت یک عملیات انتحاری خشونت آمیز ) باعث شد که این فیلم جذاب و استادانه نتواند در قلب مخاطبان جهانی نفوذ کند؛ فیلمی که به درستی توانسته بود شکل‌گیری اشغال فلسطین را نمایش دهد چنین ناکام ماند. ما وقتی فیلمی برای مخاطب جهانی می‌سازیم سعی می‌کنیم اشتراکات بشری اعم از درد مشترک تا غم و شادی مشترک انسان را در نظر بگیریم. ما وقتی فیلمی می‌سازیم که در مورد حقوق انسانی ،شرایط انسانی و کرامت انسانی صحبت می‌کنیم نمی‌توانیم مدافع شخصیت داستانی بمب گذاری باشیم که وارد یک اتوبوس یا یک قطار میشود و جان همه مسافرین بی‌خبر از همه جا را می‌گیرد. این موقعیت داستانی و این حرکت مغایر است با پیام فیلم. وقتی ما با کشتن انسان‌ها مخالف هستیم نمی‌توانیم قهرمان داستانمان را وادار به کشتن ۲۰۰ یا ۳۰۰ نفر انسان بکنیم؛ چه مسیحی چه مسلمان چه یهودی، کشتن کشتن است، ترور ترور است، عملیات انتحاری در هر صورت مذموم است، به همین دلیل متاسفانه فیلم خوب و حرفهای “بازمانده” هم نتوانست به مجامع بین المللی راه پیدا بکند.
عباس رافعی افزود: فیلم “بیگانگان” که قبل از نگارش و تولید به آسیب شناسی فیلم های تولید شده برون مرزی پرداخته و در سال ۲۰۰۹ وارد فاز تولید شد، بدون هیچگونه موضع‌گیری متعصبانه، تاریخ فلسطین را آن گونه که بوده با استفاده از عوامل حرفه ای جهان عرب روایت میکند، به همین دلیل تاکنون توانسته در سینماها و رسانه های کشورهای عربی به نمایش و اکران عمومی در بیاید و همچنان در طی این سالها نمایش آن ادامه یابد. این فیلم در بسیاری کشورهای عربی اکران عمومی شده و در جشنواره‌های معتبر جهانی مانند فستیوال قاهره، پکن، بیروت و… به نمایش درآمد شاید به این خاطر که ما برای خوشایند خودمان فیلم نساختیم. ما نباید فیلمی بسازیم که حتی از مرزهای جغرافیای مان نتواند عبور کند. فیلمهایی که در مورد فلسطین ساخته شده حتی در اکران‌های عمومی هم نتوانستند به تماشاگران فراگیر دست یابند و اکران موفقی نداشتند و همین الان یکی دو فیلم با بودجه‌های هنگفت در مورد فلسطین و غزه در حال پیش تولید یا تولید هستند که من از همین جا اعلام می‌کنم که سرنوشت خوبی نخواهند داشت!! فیلمهایی که متاسفانه برای مدیران ساخته می‌شوند نه مخاطبان، سرنوشتشان در آرشیو قرار گرفتن است. متأسفانه برخی مدیران فرهنگی هرگز نخواسته اند از تجربه گذشتگان درس بگیرند و نگاه متفرعنانه آنان مانع از رشد فرهنگ در سرزمینی با هزاران سال پیشینه علم و ادب و هنر شده است!
به گزارش سینماروزان فیلم “بیگانگان” درباره دختر و پسر جوان فلسطینی به نام حسام و لیلا است که قصد ازدواج دارند اما قبل از ازدواج، نیرو‌های انگلیسی و هاگانا (یک گروه صهیونیستی تندرو) مزرعه و خانه آنها را تصاحب کرده و آنها مجبور می‌شوند به سمت بندر حیفا فرار کنند. در بندر با جمعیت عظیمی روبه‌رو می‌شوند که برای فرار، به کشتی‌ها هجوم آورده‌اند. در اثر حوادثی که در اسکله اتفاق می‌افتد پسر و دختر همدیگر را گم می‌کنند؛ پسر می‌رود و دختر در اسکله جا می‌ماند. روایت داستان به‌صورت موازی و به‌گونه‌ای شکل می‌گیرد که این زوج جوان تا پیری در جست‌وجوی یکدیگر هستند که در کنار این جستجو‌ها گاهی نیز بی‌آن که بدانند، از کنار هم می‌گذرند. در این فیلم می‌بینیم که در اثر حملات وحشیانه اسرائیل و اشغال خاک فلسطین، این کشور، روز به روز کوچک و کوچک‌تر میشود.
این فیلم در سال ۸۸ و توسط عباس رافعی کارگردانی شده است. ماکسیم خلیل، قصی خولی، لیلیا الاطرش،کنده علوش، یوسف المقبل، ممدوح الاطرش و رجا یوسف بازیگران اصلی این فیلم هستند.