انتقاد یک فیلمساز از محصولات کودک تلویزیون⇐اینکه هنوز میخواهند با تکیه بر “بکن و نکن” محصول تولید کنند جواب نمیدهد!/خودم در شورای کودک یکی از شبکه ها بودم و می دیدم چه طرحهای خوبی که به خاطر نبود اسپانسر رد میشد!!/نباید اجازه می دادند کار به اینجا برسد که اسپانسر تعیین کننده باشد و به همه چیز جهت دهد!
سینماروزان: کیفیت محصولات کودک تلویزیون در سالهای اخیر بارها با نگاه تحلیلی منتقدان روبرو شده است و کمتر دیده ایم که برای اصلاح مشی تولیدی حرکت محسوسی انجام شود.
فرزاد اژدری کارگردان کودک به تازگی در اظهاراتی برای “جام جم” با اشاره به مشی پیام دهی مستقیم که در محصولات کودک تلویزیون شیوع یافته خواستار تعدیل این مشی شد.
متن اظهارات اژدری را بخوانید:
نه فقط به عنوان فیلمساز کودک بلکه به عنوان پدر به واسطه فرزندانم محصولات کودک و نوجوان تلویزیون به خصوص محصولات کانالهای نهال و پویا را رصد می کنم. درست است که تلاشهایی شده برای جلب مخاطب کودک ولی نیاز وافر داریم به بازنگری در شکل دهی به مضامین آثار. آنچه بیش از حد محصولات کودک را پر کرده نوعی پیام دهی مستقیم به کودکان و نوجوانان است آن هم در شرایطی که کودکان این نسل بسیار باهوشتر از کودکان سابق هستند.
اینکه هنوز برخی تولیدکنندگان میخواهند با “بکن و نکن” محصول تولید کنند جواب نمیدهد؛ اگر همکاران ما سری به مدارس بزنند می بینند که میزان فرمان برداری این نسل از آموزگاران به شدت پایین آمده است. خودم یک دختر و یک پسر دارم در دو مقطع سنی کودک و نوجوان که برنامه های دارای پیام دهی مستقیم را پس میزنند.
مهم نیست که پیام چه باشد؟ مذهبی باشد یا ملی باشد یا بهداشتی. به عنوان مثال تشویق به دینداری خیلی هم خوب است ولی باید به صورت غیرمستقیم و در قالب داستان های رویاپردازانه ارائه شود. هرچقدر دوز فانتزی سازی و پیام دهی غیرمستقیم برای کودک بالاتر باشد محصول بیشتر و بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. به عنوان مثال سریال “بچه مهندس” به یک دلیل مهم مورد توجه قرار گرفت و آن هم اینکه سریال کاملا غیرمستقیم و از طریق داستان پردازی جذاب حرفهایش را میزد.
البته کارگردانان تلویزیون هم مشکلات خودشان را دارند و در کمبودهای محصولات کودک بر آنها حرجی نیست چون اغلب این اسپانسرها هستند که به کار جهت میدهند. من مدت کوتاهی در شورای کودک شبکه دوم بودم و می دیدم چه طرحهای خوبی که به شورا می آمد ولی به خاطر نبود اسپانسر رد میشد و چه طرحهای ضعیفی که به خاطر اسپانسر حتی زیربار اصلاحات هم نمی رفتند.
نباید اجازه می دادند کار به اینجا برسد که اسپانسر تعیین کننده باشد و به همه چیز جهت دهد ولی به هر حال الان در این نقطه ایم و باید جلوی ضرر را حداقل در تولید محصولات آینده کودک بگیریم. باید اسپانسرها را توجیه کرد که با آدمهای کار بلد و در طرح های درجه یک شریک شوند.
خودم چندین طرح کودک در گونه فانتزی-قهرمان پرورانه دارم که اتفاقا عناصر اسلامی-دینی-ایرانی به شدت در آنها پررنگ است ولی به دلیل نبود اسپانسر به جایی نمیرسد؛ بماند که در محصولات کودکی که برای سینما ساختم هم شراکت تلویزیون را ندیدم.
ای کاش هم به اوضاع تولید محصولات کودک در تلویزیون جهت دهند و هم محصولات کودک شاخص سینما را برای پخش در تلویزیون خریداری کنند. هرچقدر هم که برای کودکان کار کنیم باز هم کم است چون خطر جهت دهی محصولات غربی به کودکان پاک طینت به شدت بیشتر از خطر محصولات غربی بزرگسالان است.
