1

مهراب قاسم‌خانی بالاخره به حرف آمد و درباره همه چیز “دورهمی” سخن گفت⇐ از کپی‌برداری آگاهانه از یک شوی هندی تا اخراج از لوکیشن و ادامه تولید این مجموعه با کارگردانی مهران مدیری

سینماژورنال: مهراب قاسم خانی کارگردان و نویسنده اصلی “دورهمی” بوده است با این حال به دلیل ممنوعیت فعالیت در تلویزیون هیچ نامی از وی در تیتراژ این مجموعه نیامده است.

به گزارش سینماژورنال این مسأله شایعات فراوانی را پیرامون وی فراهم کرده است بخصوص بعد از فاش شدن کپی برداری “دورهمی” از یک شوی تلویزیونی هندی به نام “شبهای کمدی با کاپل” با این حال قاسم خانی جز حضور گاه و بیگاهش در صفحه اینستاگرام هیچ گاه به صراحت درباره این ماجرا صحبت نکرد.

محمد صابری در “سینما” به تازگی گفتگویی با مهراب قاسم خانی ترتیب داده که در آن درباره همه چیز حرف زده است؛ از کپی برداری از “دورهمی” تا ماجرای عدم مجوز ورود به لوکیشن سریال و بالاخره آینده تولید “دورهمی” که گویا از قسمت دهم به بعد توسط مدیری کارگردانی می شود.

سینماژورنال متن کامل گفته های قاسم خانی را ارائه می دهد:

* هرچقدر هم بخواهیم از شباهت دورهمی با نمونه‌ هندی‌اش خرده بگیریم بالاخره نمی‌توان کتمان کرد که این برنامه رنگ و لعابی متفاوت با تولیدات سال‌های اخیر سیما دارد. داستان شکل‌گیری این برنامه و نسبت مهراب قاسم‌خانی با آن چه بود؟ مهراب قاسم‌خانی دقیقاً چه نسبتی با «دورهمی» داشت؟

شروع ماجرای دورهمی اینگونه بود که طرحی براساس یک برنامه هندی در سازمان صداوسیما مصوب شده بود و از طرف تهیه‌کنندگان برنامه از بنده برای نویسندگی و کارگردانی آن دعوت شد. قسمتی از آن برنامه را دیدم و از سروشکل فرمی آن خوشم آمد اما احساس کردم فرم نمایشی‌ آن قابل اجرا در ایران نیست. به شرط رسیدن به سروشکلی متفاوت برای این بخش‌ها کار را قبول کردم و از همان زمان هم تیم نویسندگان برای طراحی مشغول شدند. در همین بازه هم به عنوان کارگردان شروع به انتخاب کست بازیگران کردم.

* مهران مدیری هم یکی از انتخاب‌های شما در همین مرحله بود؟

بله. البته فکر می‌کنم آخرین فردی بود که به گروه پیوست. ابتدا با شقایق دهقان و الیکا عبدالرزاقی قرارداد بستیم و بعد سراغ سیامک انصاری رفتیم. محمد نادری هم پس از آن انتخاب شد. با امیر ژوله هم صحبت کردم که ابتدا برای بازیگری مردد بود و می‌ترسید اما سرانجام قبول کرد. مهران رنج‌بر را هم آقای رحیمی تهیه‌کننده برنامه معرفی کرد که خیلی برای این کار مستعد بود. بعد از آن بود که نام مهران مدیری به میان آمد. به شخصه خیلی امید نداشتم که بپذیرد در کاری با کارگردانی من بخواهد حاضر شود. با این همه خوشبختانه تماس ما به نوبت دوم هم نرسید و در همان تماس ابتدایی مهران قبول کرد به ما بپوندد.

* با وجود سهم قابل توجهی که در تولید داشتید چه شد که نام‌تان در تیتراژ درج نشد؟

بنده مشکلاتی در یکی دو سال اخیر داشتم که به واسطه آن اجازه کار در تلویزیون را نداشتم. هنگام شروع همکاری با این پروژه قرار بود مشکلات حل شود اما بعد که نوبت به پخش رسید و موعد روی آنتن رفتن شد گفتند هنوز مشکل حل نشده و نباید نامت در تیتراژ بیاید.

* این مشکلات صرفاً به همکاری شما و سازمان صداوسیما مرتبط می‌شد یا موارد دیگری در آن دخیل بود؟

باور کنید هنوز هم نمی‌دانم! این ممنوعیت یکی دو ساله در تلویزیون دلیلی دارد که خودم از آن بی‌اطلاعم. البته نه مدیران سابق علاقه‌ای به همکاری با بنده داشتند و نه مدیران فعلی! ابتدا متوجه شدم در برخی برنامه‌ها حتی به عنوان مهمان هم امکان حضور ندارم. هم من و هم پیمان با چنین شرایطی مواجه بودیم. بعد گفتند نامت هم نباید باشد. اینگونه «دورهمی» بدون نام من روی آنتن رفت.

* جالب اینکه اتفاقا برنامه تیتراژ مفصلی هم دارد!

بله این اصرار خودم بود که نام همه عوامل باشد و احساس می‌کردم درباره خودم هم مشکل چندان جدی نیست و حل خواهد شد. به اندازه 10 قسمت صبر کردم شاید این اتفاق بیافتد اما در آخرین تماس اعلام کردند دیگر نباید در لوکیشن هم حاضر شوی!

* واقعا شما از نظر همراهی فیزیکی با تیم تولید با ممنوعیت مواجه شدید؟

بله دقیقا اینگونه بود. برخی دوستان علاقه داشتن همچنان به همراهی با پروژه ادامه دهم؛ در خانه بمانم و بدون ذکر نام فیلمنامه بنویسم اما احساس کردم از این به بعد دیگر شرایط توهین‌آمیز شده است. البته پیش از آن هم توهین‌آمیز بود اما از اینجا به بعد قابل تحمل نبود. این بود که ترجیح دادم از پروژه جدا شوم. احساس کردم ناخواسته دارم حاشیه‌هایی را به پروژه تحمیل می‌کنم که نمی‌خواستم اینگونه باشد. به همین دلیل هم اعضا تیم تولید هیچ مصاحبه‌ای نمی‌کردند چراکه واقعا نمی‌دانستند چه باید بگویند!

* دقیقا تا چه قسمتی با کارگردانی شما روی آنتن رفت؟

غیر از قسمت پخش شده این هفته پیش از آن با کارگردانی من ضبط شده بود. فکر می‌کنم حدود 10 قسمت شد.

* واکنش تیم تولید به این تصمیم شما چه بود؟

بچه‌ها خیلی به هم ریخته بودند اما اصرار خود من این بود که همه بمانند و به کار ادامه دهند.

* بعد از جدایی کارگردانی پروژه را به چه کسی واگذار کردید؟

همه تیم تولید و حتی شخص مهران مدیری بعد از تصمیم من در موقعیت بدی قرار داشتند. بالاخره خودم اصرار کرده بودم که تک تک آن‌ها به کار بپیوندند. اما خودم بعد از خداحافظی از مهران خواستم که کارگردانی را برعهده بگیرد. به نظرم از اینجا به بعد باید اسم مهران مدیری به‌عنوان کارگردان در تیتراژ درج شود.

* ادامه همراهی تیم نویسندگان که از اعضا کارگاه نویسندگی خود شما هستند با پروژه چگونه خواهد بود؟

این تیمی بود که نزدیک یکسال و نیم با هم کارکردیم و اصرار من این است که همراهی با پروژه را متوقف نکنند.

* از همین تیم برنامه «اکسیر» هم در حال پخش است که آنجا هم منع درج نام شما وجود دارد.

آنجا هم حضور دارم اما نامم درج نمی‌شود. مگر اینکه آنجا هم به این نتیجه برسند که حضور هم نباید داشته باشم. در مجموع هرچند افرادی مانند آقای پورمحمدی(معاون سیما) و آقای کرمی (مدیر شبکه نسیم) دنبال کارم بودند اما مشکل حل نشد و خیلی از اعضا گروه قصد جدایی داشتند که با تک‌تک آنها صحبت کردم تا این اتفاق رخ ندهد. در مجموع شخصا تصمیم گرفته‌ام دیگر با تلویزیون همکاری نداشته باشم.

قرارداد تولید اولیه «دورهمی» سه فصل 52 بوده و با احتساب 12 قسمت پخش شده حالا حالاها تا پایان رسمی آن زمان باقی مانده است. با این همه اما حواشی همیشه مقدمه گمانه‌زنی‌ها است؛ آیا «دورهمی»‌ نیمه‌کاره می‌ماند؟ با توجه به اطلاعی که از تیم تولید و شراط حاکم بر پروژه دارید احساس می‌کنید «دورهمی» به پایان فصل اول می‌رسد؟

امیدوارم شاهد تعطیلی دورهمی نباشیم. من برای این پروژه زحمت کشیدم و در تمام این مدت هم نمی‌خواستم درباره آن مصاحبه کنم چرا که وعده داده بودم سکوت کنم. این اولین مصاحبه‌ام درباره این برنامه است و واقعا دلم نمی‌خواهد برای آن حاشیه‌سازی کنم. من با آرامش کامل از کار کنار کشیدم و امیدوارم «دورهمی» بعد از این هم سرپا بماند.

* شنیده‌ها درباره مشکلات مالی در مسیر تولید «دورهمی» چقدر جدی است؟

در این زمینه واقعا اطلاع چندانی ندارم. همیشه پروژه‌هایی از این دست مشکلاتی دارند و اینگونه نیست که «دورهمی» شرایط ویژه‌ای از نظر بودجه‌ داشته باشد.

* امکان دارد شاهد خداحافظی مهران مدیری هم باشیم؟

واقعا امیدوارم این اتفاق رخ ندهد چراکه پروژه به او وابسته است.

* کار برای خود مدیری چقدر جدی است؟

تا آنجایی که من حضور داشتم با تمام انرژی پای کار آمده است. قرار داده اولیه مهران تنها برای اجرا بود و هیچ الزامی برای حضور در بخش‌ تمرینات نمایشی نداشت اما با تمام وجود پای کار بود و همه مراحل را پیگیری می‌کرد. این برای خود من خیلی خوب بود و امیدوارم همچنان هم ادامه داشته باشد. سختی‌ای که امروز مدیری و سایر دوستان با آن مواجه هستند این است که بسیاری از آن‌ها را بنده شخصا به کار دعوت کرده‌اند و ادامه کار بعد از جدایی من کمی برای‌شان دشوار است.

* امکان دارد بعدها شاهد حضور چراغ خاموش شما در برنامه‌ای دیگر در تلویزیون باشیم؟

قطعا نه چراکه اگر می‌خواستم به کار کردن چراغ خاموش و بدون ذکر نام ادامه دهم همین پروژه که خودم آن را کلید زدم را ادامه می‌دادم. من همواره تلویزیون را خانه خودم می‌دانستم اما انگار دیگر احساس خانه بودن به آن ندارم و حتی حاضرم شغلم را تغییر دهم اما زیر بار این مدل همکاری نروم!




برای فرار از اتهام کپی‌کاری⇐نویسنده “دورهمی” دست به دامن رقص زنان هندی شد+عکس

سینماژورنال: انتقادات مخاطبان از کپی کاری سریال “دورهمی” از یک برنامه هندی به نام “شبهای کمدی با کاپل” همچنان ادامه دارد.(اینجا را بخوانید)

به گزارش سینماژورنال در حالی که انتظار می رفت بعد از تایید این کپی کاری از سوی مدیر شبکه “نسیم” و ذکر نام اقتباس روی آن عوامل برنامه هم زودتر از اینها نام منبع شباهت را در تیتراژ بیاورند(اینجا را بخوانید) اما همچنان این تلاش برای برائت از کپی کاری است که در رفتار دست اندرکاران تولید برنامه روی می دهد.

شگفت انگیزترین تلاش این چنینی چهارشنبه 11 فروردین از سوی امیرمهدی ژوله رخ داد که وی با قرار دادن کلیپی از برنامه منبع “دورهمی” در صفحه اجتماعی خود سعی کرد از اتهام کپی کاری برائت جوید.

در این کلیپ چند زن هندی با پوششهای نامناسب در حال رقص بودند و ژوله ذیل این کلیپ به نقل از همکار نویسنده اش امیر وفایی نوشت: فرازی از یک شوی هندی که میگن دورهمی واو به واو از روی آن کپی شده. به نظر میرسه یه کم واو به واوتر از اونه که بشه کپی کرد!

استفاده از کلیپ مبتذل برای توجیه یک گاف؟

اینکه نویسنده ای که نامش در فهرست نویسندگان یک برنامه تلویزیونی در صداوسیمای جمهوری اسلامی، قبل از بقیه می آید در برخورد با گاف آشکار خود و همکارانش کلیپی با این مختصات را در صفحه اجتماعی اش بگذارد به شدت قابل تامل است.

ژوله یک کلیپ مبتذل را در صفحه اش قرار می دهد فقط برای اینکه بگوید وجود چنین صحنه هایی امکان کپی کاری را از ایشان گرفته اما درباره شباهتهای دکور، طراحی صحنه، نورپردازی و حتی شخصیت پردازی میان “دورهمی” و “شبهای کمدی با کاپل” چیزی نمی گوید.

جالب است که همین موضع ایشان هم ساعتی بیش دوام نمی آورد و با انتقادات مخاطبان صفحه شان، این مطلب اجتماعی حذف می شود.

مطلب اجتماعی صفحه نویسنده "دورهمی"
مطلب اجتماعی صفحه نویسنده “دورهمی”
مطلب اجتماعی صفحه نویسنده "دورهمی"
مطلب اجتماعی صفحه نویسنده “دورهمی”



مدیر شبکه نسیم کپی‌برداری “دورهمی” را “اقتباس” خواند!⇐سینماژورنال: پس چرا نام منبع اقتباس در تیتراژ نیامده؟

سینماژورنال: در حالی که افشای ماجرای کپی برداری تازه ترین برنامه با حضور مهران مدیری با عنوان “دورهمی” از یک برنامه هندی(اینجا را بخوانید) انتقادات بسیاری از مخاطبان را رقم زده است و در شرایطی که مهراب قاسم‌خانی کارگردان این برنامه سعی کرده با ربط برنامه اش به “نود”، “خندوانه” و “کلاه قرمزی” همه این برنامه ها را کپی‌برداری بداند حالا مدیر شبکه نسیم سعی کرده به گونه ای دیگر با این کپی برداری برخورد کند.

به گزارش سینماژورنال حسین کرمی مدیر شبکه نسیم در گفتگو با “مهر” با تأیید شباهتهایی که میان برنامه “دورهمی” با برنامه هندی “شبهای کمدی با کاپل” وجود دارد این شباهتها را “اقتباس” خوانده نه کپی برداری!

حسین کرمی مدیر شبکه نسیم گفت: قطعا دکور برنامه «دورهمی» یک دکور اصیل و بی سابقه نیست و در یک برنامه هندی نیز همین دکور وجود دارد اما آن برنامه المان های ویژه ای داشت که در «دورهمی» قابل استفاده بود.

کرمی با اشاره به انتقادات مطرح شده نسبت به شباهت‌های دو برنامه هندی و ایرانی اظهار کرد: بعضی تنها ظاهر را می بینند و تحلیل های شتابزده دارند. «دورهمی» ترکیبی از نمایش و گفتگوست که توسط یک مَسترکمدین همه مجموعه قصه ها، استندآپ ها و مصاحبه ها اداره می شود. درحالیکه اینها در آن برنامه هندی وجود ندارد و کمدین آن برنامه مطلقا اکت های مهران مدیری را ندارد.

وی در پاسخ به اینکه جایگاه قرار گرفتن مهران مدیری در میان مردم هم از این برنامه کپی شده است، بیان کرد: کمدین برنامه هندی صرفا در جایگاه قرار می گیرد و تنها هدفش این است که مردم با صدای خنده او بخندند و کار دیگری انجام نمی دهد. لزومی نداشت این جایگاه تغییر کند چون تلاش بر این بود که مدیری جدای از مردم قرار نگیرد و حتی گاهی پرسش های مردم را از داخل صحنه بپرسد.

دکور آن برنامه هندی اله‌مان هایی داشت که برای برنامه ما کافی بود

مدیر شبکه نسیم افزود: بنابراین فرم برنامه ما بسیار متفاوت است، ما اکنون برنامه ای داریم که دکور دارد، نمایش دارد و علاوه بر اینها استندآپ و گفتگو دارد و در شرایط لزوم آواز هم دارد. بخشی از دکور ما که آشپزخانه است و در نمای دور دیده می شود در دکور هندی نیست.

وی با اشاره به بخش های مختلف این برنامه کمدی درباره کپی نعل به نعل دکور و اینکه چرا در قسمت هایی از دکور تغییراتی ایجاد نکرده اند؟ تصریح کرد: «دورهمی» بخش های فراوانی دارد و نیازی نبود که در بعضی بخش ها که نیازی به خلاقیت ندارد، دست ببریم. دکور آن برنامه هندی هم اله‌مان هایی داشت که برای برنامه ما کافی بود و ضروریات یک برنامه بومی و شرقی را تامین می کرد. اتفاقا این اقدامی غیراصیل است که شما ایده ای را از جایی بردارید و روتوش کنید؛ به گونه ای که انگار ایده و خلاقیت از خود شماست.

دکور برنامه دورهمی
دکور برنامه دورهمی
دکور برنامه هندی منبع
دکور برنامه هندی شبهای کمدی با کاپل/ Comedy nights with Kapil

قرار است عوامل برنامه توضیحی در این باره بدهند

کرمی با اشاره به اقتباسی که از برنامه هندی شده است، یادآور شد: در روند اقتباس اجزای قابل استفاده غیربومی را برای تامین هدف مورد نظر بومی برمی داریم. این اجزا ممکن است لباس، نحوه چینش، نوع موسیقی و… باشد. بنابراین روال غلطی نیست و اتفاقا اینکه ایده را دستکاری کنید رفتاری غیرصادقانه است. ما از برنامه کپی نکردیم چراکه کپی یعنی آنچه که در برنامه کمدی هندی وجود داشته است عینا در برنامه ما هم تکرار شود درحالیکه ما اقتباس کردیم و آنچه در «دورهمی» انتقال داده می شود بناست منظور و هدف ما باشد که در بستر خانواده و نقد اجتماعی رخ می دهد و چنین رویکردی مطلقا در آن برنامه وجود ندارد.

مدیر شبکه نسیم در پایان درباره اینکه چرا از اله‌مان های شرقی الهام نگرفته است، عنوان کرد: ما سراغ دکوری رفتیم که برای برنامه مناسب و با معماری شرقی که شیشه ها رنگی هستند و درها به حیاط باز می شوند تناسب داشته باشد اما مدیوم تلویزیون را هم باید در نظر می گرفتیم. با این حال من فکر می کنم کار غلطی نبود و قرار است عوامل برنامه توضیحی در این باره بدهند و حتی فکر می کنم مدیری هم در اولین قسمت به بعضی از شباهت ها با یک برنامه دیگر اشاره کرد که اطلاعی ندارم پخش شده است یا خیر.

پی نوشت سینماژورنال:

اینکه مدیر شبکه “نسیم” شفاف تر از عوامل اصلی کار و بخصوص کارگردان و تهیه کننده، شباهتهای برنامه “دورهمی” با یک برنامه هندی را تأیید کرده خوشحال کننده است و نشان دهنده اینکه این مدیر برخلاف اسلاف خود قصد ندارد با در پیش گرفتن موضع سکوت از کنار بروز چنین گافهایی بگذرد.

اما سوال اینجاست که حتی اگر “دورهمی” کپی برداری از “شبهای کمدی با کاپل” نبوده و صرفا اقتباس بوده چرا نام منبع اقتباس در تیتراژ نیامده است؟

مگر نه اینکه فارغ از اصول حرفه ای‌، اصول اخلاقی حکم می کند وقتی به استفاده از محصول سایر هنرمندان می پردازیم منیع اثر را هم ذکر کنیم پس چرا در مورد این به زعم آقای مدیر “اقتباس” چنین اقدامی صورت نگرفته؟

توصیه سینماژورنال به حسین کرمی مدیر شبکه نسیم این است حالا که صداقت پیشه کرده و شباهتهای قابل ملاحظه “دورهمی” با “شبهای کمدی با کاپل/Comedy nights with Kapil” را تأیید کرده، عوامل “دورهمی” را هم موظف کند تا نام منبع اقتباس یعنی “شبهای کمدی با کاپل” را هم در ابتدای تیتراژ قرار دهند تا از این به بعد دست اندرکاران سایر برنامه های تولیدی رسانه ملی که احیانا قصد کپی برداری یا اقتباس دارند گمان نکنند می‌توانند بدون نام بردن از منبع کپی یا اقتباس این کار را انجام دهند.