یک سینما و حجمی متناقض از آمار فروش⇐کسب درآمد از آمارهای دروغین اکران؟
سینماروزان/محمدصادق عابدینی: چه فيلمي بيشتر مي‌فروشد و فيلم‌هاي روي پرده چقدر تا به حال فروش داشته‌اند؟! اين سؤال براي مخاطباني که مي‌خواهند براي سينما رفتن يک گزينه خوب پيدا کنند يک معنا دارد؛ فيلم پرفروش فيلم خوبي است پس بايد آن را تماشا کرد، فيلمي که فروش مناسبي نداشته حتماً فيلم خوبي نبوده که با استقبال روبه‌رو نشده پس لازم نيست آن را تماشا کرد.
به گزارش سینماروزان و به نقل از “جوان” همين راحتي آمار فروش مي‌تواند ادامه حضور يک فيلم سينمايي را روي پرده تضمين يا تضعيف کند و در نهايت يک فيلم را به سود مالي و ديگري را با ضرر مواجه سازد. براي همين است که آمار فروش اغلب از سوي سينماگران با دقت دنبال مي‌شود و هر هفته پخش‌کننده‌ها، تهيه‌کننده‌ها و سايت‌هاي فروش بليت آخرين آمار فروش فيلم‌ها را اعلام مي‌کنند؛ آمارهايي که با هم متناقض است. در اين بين چه کسي راست مي‌گويد؟!
کدام مرجع رسمي است؟!
در ميان اعلام آمار‌هاي مختلف فروش فيلم، کدام مرجع را مي‌توان به عنوان مرجع رسمي و قابل اتکا دانست؟ متأسفانه سازمان سينمايي با وجود اينکه متولي سينما در کشور است و روندي که يک فيلم از پيش از ساخت تا بعد از اکران در سينماها طي مي‌کند زير نظر اين سازمان سينمايي است، ولي اين سازمان تا به حال در موضوع فروش فيلم‌ها ورودي نداشته است. فروردين‌ماه سال گذشته بود که شوراي صنفي نمايش طي جلسه‌اي مصوب کرد که از اين پس هر دوشنبه آمار فروش فيلم‌هاي روي پرده توسط سخنگوي اين شورا اعلام شود. ابوالحسن داودي، رئيس وقت شوراي صنفي درباره اين مصوبه گفت: متأسفانه رفتار نامناسبي براي تأثيرگذاري بر جو عمومي در سينماي ايران شکل گرفته است. برخي دوستان آمار فروش دروغي اعلام مي‌کنند و رقيبان اکران هم براي اينکه از رقابت بازنمانند متأسفانه اين مسير را ادامه مي‌دهند و همين باعث مي‌شود فساد رفتاري به وجود بيايد.
با مصوبه هفتم فروردين‌ماه سال 94، شوراي صنفي نمايش مرجع رسمي ميزان فروش فيلم‌ها شد. با گذشت بيش از يک سال و نيم از اين مصوبه غلامرضا فرجي، سخنگوي شوراي صنفي نمايش درباره اينکه کدام آمار فروش مطمئن‌تر است، مي‌گويد: به دليل اينکه 95 درصد سينماها مکانيزه شده و به سامانه فروش اينترنتي سينماتيکت متصل هستند، مرجع رسمي فروش همان آماري است که سينماتيکت منتشر مي‌کند و بسياري از مطبوعات و خبرگزاري‌ها آمار فروش فيلم‌ها را براساس آمار اين سايت نقل مي‌کنند. فرجي با بيان اينکه از نظر شورا آمار ارائه شده از سوي فروش مکانيزه سينماتيکت مرجعيت قانوني دارد، درباره ارائه آمار فروش از سوي تهيه‌کننده‌ها و دفاتر پخش فيلم تأکيد مي‌کند: شورا به صورت موردي در اين باره دخالت نداشته، اما بارها به صاحبان فيلم‌ها و پخش‌کننده‌ها درباره ارائه آمار فروش تذکر داده‌ايم که اين کارشان غيرقانوني است. سخنگوي شوراي صنفي نمايش همچنين در پاسخ به سؤال «جوان» درباره اينکه آيا سازمان سينمايي نبايد مرجع مستقلي را براي اعلام ميزان فروش فيلم‌ها ايجاد کند، پاسخ مي‌دهد: اين موضوع قابل بحثي است که مي‌توان آن را در شورا به بحث گذاشت و بايد توجه کنيم که هم‌اکنون بيشتر مردم با اينترنت آشنايي دارند و از طريق اينترنت بليت سينماها را خريداري مي‌کنند.
چرا صداوسيما آمار فيلم‌ها را اعلام نمي‌کند؟!
منصور لشکري‌قوچاني، تهيه‌کننده‌اي است که امسال چند فيلم را بر پرده سينماها داشته است. لشکري‌قوچاني نيز مانند فرجي معتقد است سينماتيکت در شرايط فعلي دقيق‌ترين آمار فروش را دارد. اين تهيه‌کننده مي‌گويد: سينماتيکت به صورت صددرصدي آمار دقيقي ندارد كه آن هم به خاطر اين است که حدود 10 درصد سينماها هنوز فروش مکانيزه ندارند و سينمادارها هم با اختلاف دو روز آمار فروش را ارائه مي‌دهند. لشکري‌قوچاني درباره اينکه چرا نبايد به آمار‌هاي ارائه شده از سوي دفاتر پخش فيلم و تهيه‌کننده‌ها توجه کرد، گفت: هيچ وقت تهيه‌کننده‌ها، کارگردان‌ها و دفاتر پخش دوست ندارند بگويند فيلم‌شان فروش نداشته است و هر وقت از ميزان فروش از آنها سؤال شود، مي‌گويند فروش سينما خيلي عالي بوده است، چون پايين بودن ميزان فروش به ضرر آنهاست.
تهيه‌کننده فيلم «کوچه بي‌نام» معتقد است: صداوسيما در زمينه اعلام فروش سينماها مقصر است. چه اشکالي دارد که مانند اعلام وضعيت آب و هوا در اخبار، بخشي را هم به اعلام ميزان فروش فيلم‌ها اختصاص دهند و بگويند که کدام فيلم چقدر فروش داشته است. رسانه‌ها چه اصلاح‌طلب و چه اصولگرا آنقدر که صداوسيما فراگيري و تأثيرگذاري دارد، توانايي ندارند و نمي‌توانند آمار دقيق ارائه دهند، اما صداوسيما مي‌تواند اطلاع‌رساني فراگير داشته باشد. اگر تهيه‌کننده‌اي آمار دروغين فروش فيلمش را ارائه کند و با آن آمار بازار کاذبي براي فيلمش ايجاد کند، باعث مي‌شود درآمد و پول حرامي را به دست آورد. زيان پول حرام نه تنها وي را بلکه همه جامعه را متضرر مي‌کند. همه ما نسبت به مخلوط شدن پول حرام و حلال مقصريم. چه اشکالي دارد که رئيس سازمان سينمايي و رئيس سازمان صداوسيما جلسه‌اي داشته باشند و در آن براي اعلام ميزان فروش فيلم‌ها توافق کنند؟! به نظرم هم تلويزيون و هم وزارت ارشاد در اين زمينه مقصرند و هر دو کم‌کاري کرده‌اند.
آمار قابل توجه سينماهاي غيرمکانيزه
حبيب اسماعيلي، بازيگر، تهيه‌کننده و پخش‌کننده فيلم هم در زمينه ميزان اعتماد به اعلام فروش فيلم‌ها از سوي سينماتيکت مي‌گويد: به نظرم معتبرترين مرجع همان سينماتيکت است، اما اين سايت هم آمارش به طور کامل دقيق نيست. هنوز بيش از 10 درصد از سينماها به اين سايت متصل نيستند به همين خاطر آمار فروش فيلم‌ها با ميزان واقعي آن بين 10 تا 15 درصد متفاوت است. پخش‌کننده فيلم «من سالوادور نيستم» مي‌گويد: در زمان اکران من سالوادور نيستم سينما قدس اصفهان به سينماتيکت متصل نبود، اين سينما اعلام کرد که 500 ميليون تومان فروش داشته است که در آمار سينما تيکت ثبت نشده است. همين موضوع درباره سينماهاي رشت و سپيدرود و چند سالن سينما که به فروش مکانيزه متصل نبودند، اتفاق افتاده است.
اسماعيلي مي‌افزايد: شايد اين اختلاف براي فيلم‌هايي که حدود 300تا 400 ميليون فروش دارند چندان چشمگير نباشد، ولي براي من سالوادور نيستم نه با تخمين و حدس بلکه به جرئت مي‌گويم حدود 2 ميليارد تومان اختلاف در ميزان فروش وجود داشت و رقم فروش نه 14ميليارد و خرده‌اي که هم‌اکنون در سينماتيک ثبت شده بلکه 16 ميليارد و 500 ميليون تومان است.
اين پخش‌کننده تأکيد مي‌کند: برخي سينماها آمار فروش را بيش از دو تا سه روز و حتي بيشتر نگه مي‌دارند و بعد به سيستم مکانيزه اعلام مي‌کنند که اين هم باعث مي‌شود آمار‌هاي فروش متفاوت شود. اسماعيلي در انتها مي‌گويد: چه اشکالي دارد که سازمان سينمايي خودش سيستمي را براي محاسبه و ميزان فروش سينماها راه‌اندازي کند که اين اختلاف‌ها پيش نيايد؟!
همان‌طور که با همت سازمان سينمايي، سالن‌هاي سينما بعد از چندين سال ديجيتال شدند، اکنون ايجاد سامانه‌اي که بتواند ميزان فروش فيلم‌ها را به صورت واقعي محاسبه و اعلام کند، مي‌تواند به سالم‌سازي فضاي فعاليت‌هاي سينمايي کمک کند؛ اقدامي که سالها است در ديگر کشورهاي صاحب سينما انجام شده و باکس آفيس‌هاي هفتگي، ماهانه و سالانه تصوير واضحي از چرخه اقتصادي سينما را به نمايش مي‌گذارند.
