سینماروزان: تازه ترین برنامه «شهر فرنگ» همان طور که پیشتر هم قابل پیش بینی بود به دلیل حضور حسین فرحبخش صریح اللهجه و منتقدی به نام محمدتقی فهیم که همواره بی محابا آرایش را بیان میکند به یک زدوخورد کامل بدل شد؛ البته زدوخوردی لفظی که کاملا خودگردان پیش رفت.
به گزارش سینماروزان برنامه با صحبتهای فهیم آغاز شد که از لازمه وجود تنوع در سینما چنین گفت: سینما باید تنوع داشته باشد و نیاز به فیلم مفرح دارد و البته که ما با تفریح مردم و فیلمهای بفروش مشکل نداریم اما اینکه این فروش به چه قیمتی باشد مهم است اما مفرح بودن نباید به قیمت تخریب باشد و بجایش باید فیلمهایی ساخت که به جای زدگی مخاطب، مشوق فیلم دیدن آتی او باشند.
وی ادامه داد: ما با فیلم مبتذل مشکل داریم. فیلم مبتذل خوب نیست. مثلا وقتی دوربین سر تا پای بازیگر را با نماهای درشت می گیرد خواه ناخواه ابتذال رخ داده.
فهیم که سالها در «کیهان» قلم زده با اشاراتی مستقیم به «نهنگ2» افزود: اخیرا فیلمی را دیدم از کارگردانی که ادعای تفکر هم دارد اما دوربین را به طور زننده ای روی اندام عطاران می چرخاند!!! باعث تأسف است فیلمسازی که ادعای تفکر و اندیشه داشت حالا با باسن بازیگر میخواهد مخاطب را به سینما بکشاند!
حسین فرحبخش در واکنش به فهیم به ادعاهای برخی که میگویند تهیه کنندگان سینمای ایران جرأت ندارند فیلمهایشان را با خانواده ها ببینند تاخته و اظهار داشت: آنهایی که میگویند آثار سینمای ایران را با خانواده نمیشود دید دروغ میگویند. راحتتان کنم در جمهوری اسلامی فیلمی نیست که از دیدن آن خجالت بکشیم چون اینجا همه چیز منطبق با شرع پیش میرود.
فهیم در حرف فرحبخش پرید و گفت: بله اینجا جمهوری اسلامی است اما در همین جا اختلاس میلیاردی میکنند!!!
فرحبخش در پاسخ فهیم بیان داشت: بله اختلاس میکنند اما برای از ما بهتران است و ربطی به سینما و سینماداران باسابقه ندارد. هیچ چیز به اندازه سینما در این کشور اسلامی نیست. شما نگاهی کنید به دیگر امور. مثلا دارایی؛ آیا دارایی ما اسلامی است؟ آیا سیاست ما اسلامی است؟ اما در سینمای جمهوری اسلامی چیزی خلاف شرع و قانون وجود ندارد و اگر کسی ادعای غیراسلامی بودن آن را بکند یا مریض است یا نادان.
فرحبخش ادامه داد: اختلاس 3هزار میلیاردی بخاطر این است که نه شرع و نه فقه را توجیه نمیکنند اما در سینما یک عکس را ده بار بالا و پایین میکنند تا مجوز دهند. در شورای پروانه نمایش دو روحانی مجتهد است که همه چیز از کانال آنها می گذرد. اینکه هر حرفی برای سنی خاص باید گفته شود درست است اما اینکه بگوییم سینما خلاف شرع است درست نیست.
فرحبش با اشاره به ادعاهای فهیم درباره «نهنگ2» تأکید کرد: آنچه درباره عطاران می گویی اصلا خلاف شرع نیست چون اگر بود روحانیون شورا به آن مجوز نمیدادند.
این تهیه کننده خاطرنشان ساخت: به نظرم هر فیلمی که گیشه ای تر بود ارزشمندتر است چون مخاطب بیشتری را به سینما کشانده. اینکه میگویید گیشه به چه قیمتی هم به قیمت قانون کشور.
محمدتقی فهیم با اشاره به موضوع حضور روحانیون در شوراهای ممیزی گفت: تقریبا 5روز هفته‌ام در شوراهای مختلف می گذرد و اتفاقا روحانیون هم آنجا هستند که سینما را نمی شناسند.
وی ادامه داد: الان سه کمدی روی پرده داریم و فقط فیلم یک شومن تلویزیونی است که مایه افتخار است.
فرحبخش در پاسخ فهیم اظهار داشت: طبیعی است که روحانی تکنیسین سینما نیست. روحانی میتواند تصویر را ببیند و تعیین کند که خلاف شرع است یا نه منوط به اینکه اخلاق مان برآمده از شرع باشد. کیفیت تکنیکی را مجتهدان سینما تعیین میکنند و کیفیت شرعی را همان روحانیون.
این کارگردان افزود: هر چیزی قانون دارد و فصل الخطاب سینما وزارت ارشاد است. تا می توانید بیایید نقد کنید حتی ارکان نظام را اما نه نقد سیاسی و تخریبی.
فهیم که همچنان اصرار داشت خروجی شوراهای ممیزی ارشاد دچار ایراد است اظهار داشت: من اینکه همه فیلمها موافق شرع است را قبول ندارم. اینکه در فیلمی می شنویم من پاچه میخورم تو کله یعنی شرع؟
فرحبخش در پاسخ گفت: وقتی بحث بر سر صرف عذایی است به نام کله و پاچه میتوانید چنین دیالوگی را به کار ببرید اما اینکه شما برداشت نادرستتان را فرض قرار میدهید نباید ملاک حمله شود. تهمت نزنید به سینما. الم شنگه راه نیندازید برای نابودی سینما. تحجر است که آدمها را منافق میکند و این خطرناک است.
فهیم سپس این پرسش را از فرحبخش طرح کرد که چرا ایده های 50 سال قبل را همچنان در سینمای امروز می بینیم و فرحبخش پاسخ داد این به کسی ربطی ندارد.
فهیم اما از این گفت که نماینده مخاطبان سینماست و بر این اساس اظهارنظر میکند.
فرحبخش با اشاره به مخاطبان بالای فیلمهایی که فهیم با آنها مشکل دارد خطاب به وی گفت: اینکه فیلمی که شما نقدش میکنید 20 میلیارد میفروشد یعنی چه؟ یعنی اینکه مخاطبان نمایندگی شما را قبول ندارند.
این تهیه کننده با اشاره به آمار مخاطبان در سالهای اخیر گفت: نگاه تحجرآمیزتان باعث شده 40 میلیون مخاطب نداشته باشیم. ثابت شده که تا به سینما حمله میشود مخاطب پایین می آید و این حمله های سیاسی در همه این سالها وجود داشته است.
وی ادامه داد: به جای تخریب شما هم بیایید فیلمهای ارزشی تان را معرفی کنید تا بقیه بشناسند. مگر شما نمی گویی فیلم مدیری خوب است؛ خب پس فیلم مطلوب شما هم در این سینما وجود دارد یعنی چرخه سینما طوری چرخیده که چنین فیلمی تولید شده پس چرا کل سینما را میزنی؟؟؟
حسین فرحبخش درباره اینکه چرا کیفیت کمدیهای سینمای ایران نسبت به دهه های قبل پایین تر آمده بیان داشت: این یک مشکل کلیدی است که در هر زمان حسرت زمان سابق را میخوردیم. دهه 60 اکشن می ساختیم و پدرمان درمی آمد ولی به ما درجه جیم میدادند و حتی با طاسی سر جمشید آریا مشکل داشتند اما حالا می گویند چرا اکشن نمیسازید؟
وی ادامه داد: الان هم می گویید چرا کمدی میسازید و احتمالا ده سال بعد که دیگر هیچ کس کمدی نساخت میگویید چرا کمدی نمی سازیم. این زدن دائمی هیچ مشکلی را حل نمی کند. بیایید و الگوسازی کنید.
فرحبخش با کلی کردن بحث خاطرنشان ساخت: به نظرم با استانداردهای جهانی چیزی به نام سینما در ایران وجود ندارد. سینما یا مظهر رویاپردازیست یا مظهر اجتماع اما در اینجا با موشک بارانی که متحجرین روانه ارشاد میکنند سینمای خنثایی ایجاد شده فرسنگها دورتر از هدف اصلی.
فرحبخش افزود: در دهه 60 بخاطر ساخت «مأموریت آقای شادی» در ارشاد توبیخ شدم. زمان «کما» پدرم را درآوردند. دهه 60 یک درام اجتماعی خوب به نام «غریبه» را ساختیم که بهش درجه جیم دادند و کلی دردسر برایش ایجاد شد. سال 61 «ریشه در خون» را با 2 میلیون ساختم یعنی پول چهار آپارتمان در ونک اما برخورد با من و امثال من چطور بود.
این کارگردان تأکید کرد: این را هم بدانید خیلی از فیلمهای دهه شصت بخاطر بی رقیب بودن مدیوم سینما فروختند و شاید اگر در آن دوران تلویزیون پویاتری داشتیم آن قدر نمی فروختند.
فهیم باز هم با اشاره به «نهنگ2» گفت: به ناگاه در اکران 130 سالن به فیلم مبتذل می دهند اما فیلم نجیب شکست میخورد. دهه 60 این طوری نبود.
فرحبخش در واکنش به او بیان داشت: «نهنگ2» مایه افتخار است چون مردم می روند آن را می بینند حتی «گشت2» و «ساعت 5عصر» هم مایه افتخار است چون فیلمهایی هستند که مخاطب دارند. وقتی مردم میروند «…آلبالو» می بینند باید افتخار کنید. این قدر درباره دوران طلایی دهه 60 نگویید؛ در آن دوران سینما را با ایده های کمونیستی اداره میکردند و آن دوران مایه افتخار نیست و ما که درونش بودیم میدانیم چه گذشت اما الان سینما نسبتا آزاد است.
فهیم که تقریبا نظاره گر حرفهای فرحبخش بود به ذائقه مخاطب اشاره کرد و گفت: فیلم بد ذائقه را می آورد پایین. فیلم بد نباید ساخته شود و باید کوشید در ارتقای ذائقه مخاطب.
واکنش فرحبخش به او چنین بود: من رفتم با خانواده ام که مذهبی هم هستند «اکسیدان» را دیدم و آنها هم خوششان آمد. همان طور که «زیر سقف دودی» هم مورد پسند خانواده ام واقع شد و اینکه دو فیلم با دو گونه متفاوت مخاطب پسند داریم یعنی تنوع. پس دنبال سیاسی کاری نروید و بیخود سینما را نزنید.
فهیم که در توجیه اقبال مخاطبان به آثاری که او با آنها مشکل داشت کم آورده بود به ناگاه به فیلم اخیر فرحبخش اشاره کرد و گفت: شما از بازیگر زن کلوزآپ گرفتید. چرا؟
و فرحبخش پاسخ داد: این خواسته کارگردان است و شما هم میتوانید فیلم را نقد کنید اما اینکه بخواهید فیلم را پایین بکشید درست نیست. اینکه بحث سیاسی میکنید که ارشاد را بزنید درست نیست.
فهیم با زیر سوال بردن بدنه سینمای ایران گفت: سینمای خوب چیست؟ سینمای خوب مبتنی بر قواعدی خاص است که از فیلمنامه تا اجرا را دربرمیگیرد اما سینمای الان مثل مخدر شده و سازنده نیست.
فرحبخش هم خیلی سریع پاسخ داد: دلیل این انفعال آن است که از بیرون به ارشاد فشار سیاسی می‌آورند و در نتیجه مسئولان هم میروند به سمت مدیریت روزمره بی حاشیه که نتیجه اش میشود سینمای خنثی.
فهیم پایان گفته هایش با اشاراتی غیرمستقیم به «اکسیدان» گفت: تهیه کنندگان مدعی مذهبی کارشان به ساخت فیلمهای سطحی رسده است. واقعا اینکه فیلمشان 7میلیارد بفروشد برایشان مایه افتخار است؟؟؟ بروند امام رضا(ع) توبه کنند و فیلم خوب بسازند.