سینماروزان/محمد شاکری: هیات داوران جشنواره فیلم فجر۴۳ اعلام شد.

منوچهر شاهسواری دبیر جشنواره، کمال تبریزی(کارگردان)، رضا درستکار(منتقد)، بهرام رادان(بازیگر)، علیرضا رئیسیان(کارگردان)، علیرضا زرین‌دست(فیلمبردار)، عزت‌الله ضرغامی(معاون اسبق سینما) و مستانه مهاجر(تدوین‌گر) را به‌عنوان اعضای هیئت داوران بخش مسابقه سینمای ایران معرفی کرد.

امسال را میتوان سال توجه فجر به آثار کمدی دانست چون غیر از تجربیات بالای کمال تبریزی در ساخت و مستانه مهاجر در تدوین فیلمهای کمدی، عزت ضرغامی در فعالیت اینستاگرامی خود نشان داده که ذاتا استعداد کمدی دارد چون می‌تواند جدی ترین سوژه های سیاسی را نیز دستمایه پست‌های طنازانه کند.

ضرغامی که به نظر میرسد پاداش خود را از اصلاح طلبان دریافت کرده و بعد از آن که در دولت رییسی خود را لیبرال نشان داد -و حتی کلی از منسوبین به اصلاح طلبان و ازجمله خواهرزاده اصلاحات را در میراث و جشنواره میراث به کار گرفت- اکنون به داوری جشنواره فجر دولت محبوب اصلاح‌طلبان رسیده است. ضرغامی ذاتا روحیه ای طنازانه دارد که شاید باعث توجه هیات داوران به سمت کمدی سازان شود.

در کنار او، کمال تبریزی کارگردان کمدی های “مارمولک”، “لیلی با من است”، “طبقه حساس” و… را داریم و همچنین مستانه مهاجر با سابقه بالایی در تدوین فیلم‌های کمدی و حتی ساخت فیلم‌ کمدی “جوجه تیغی” و تهیه‌کنندگی کمدی “هفته ای یک بار آدم باش”. مهاجر بعد از داوری در جشنواره کودک- که آنجا به دخترش نفس بازغی هم دیپلم افتخار تعلق گرفت- حالا داور فجر هم شده و عقبه او در سینمای کمدی نیز باز می‌تواند تنفسی برای صاحبان فیلم‌های کمدی باشد.

اگر فن سخنوری توام با تجربه را عنصری لازم برای جهت دهی به گزینش هیات داوران قلمداد کنیم در میان این هفت نفر از همه سخنورتر علیرضا رئیسیان است که سابقه سالها کار صنفی در عین کارگردانی داشته و رک‌گو و عیان‌طلب است و بیش از بقیه می‌تواند مرکز ثقل هیات داوران باشد.

رئیسیان حتی در عامه پسند ترین فیلم‌های ساخته ی خود سعی کرده نگاه روشنفکرانه خود را داشته باشد و به سمت سخافت برای فروش نرفته اما در پروژه هایی کمدی تجاری مثل “مومیایی۳” به عنوان تهیه‌کننده حضور داشته. رئیسیان کار سختی را در پیش دارد؛ تن دادن به غلبه کمدی ها بر گیشه و لحاظ آنها در داوری فجر یا ایستادگی بر وجهه کارگردانی خود به عنوان علاقمند به سینمای متفکرانه ای که مخاطب هم دارد و جهت دهی به هیات داوران در جهت توجه به آثار غیرکمدی؟

ورای کمدی یا غیرکمدی، امیدواریم نتایج آرای هیات داوران درعین تاکید بر کیفی گرایی، دور از رفیق بازی، نامزد بازی(!)، قوم و خویش بازی و با پرهیز از هر گونه رابطه‌بازی باشد.

سینماروزان: نحوه عملکرد هیات انتخاب فجر سی و هشتم در گزینش فیلمهای بخش اصلی جشنواره و توجه بیش از حد به فیلمهای متصل به ارگانهای حاکمیتی که برخی از آنها همچنان در مسیر تولید قرار دارند به‌جای ایجاد مجال برای سینمای مستقل با انتقادات فراوانی مواجه شده است.

وزن پایین هیات انتخاب و عدم شفافیت درباره رزومه آنها اصلی‌ترین دلیل این چینش است؛ هیات انتخابی بدون اعتماد به نفس است که همه فیلمهای یک ارگان حاکمیتی را ولو به قیمت اینکه کیفیتشان درحد تله‌فیلم باشد یا در نیمه‌های تولید باشند وارد جشنواره می‌کند بدون توجه به ضربه‌ای که به این‌واسطه به برند جشنواره وارد می‌شود.

فردی به نام رضا درستکار از اعضای هیات انتخاب جشنواره سی و هشتم فجر در دفاع از عملکرد هیات انتخاب به قدس گفت: در عین این که همه می‌گویند کار هیئت انتخاب بسیار سخت است اما من معتقدم آسان ترین کار ممکن در این دوره اتفاق افتاد(!!) زیرا اصلا فیلم های عجیب و غریبی وجود نداشت و حتی می‌توانم بگویم فیلم هم برای انتخاب کردن کم داشتیم!!

این عضو هیات انتخاب ادامه داد: چه بسا بسیاری فیلم‌ها متقاضی حضور بودند و بدون هیچ غرض ورزی رأی نیاورند. با تمام این اوصاف این آسان‌ترین دوره داوری برای من در این چهل دوره‌ای که در جشنواره‌های مختلف مسئولیت انتخاب و داوری را برعهده داشتم، بود.

درستکار درباره فیلمهای رزرو گفت: این فیلم‌ها به این دلیل در لیست رزرو قرار گرفتند که چنانچه فیلمی به جشنواره نرسید و از بخش مسابقه خارج شد فیلم‌های اعلام شده در بخش رزرو به ترتیب ذکر شده جایگزین شوند. البته امیدوارم دبیر جشنواره فرصتی را حداقل برای اصحاب رسانه فراهم کند تا این فیلم‌ها را تماشا کنند. ما به عنوان هیئت انتخاب از این موضوع استقبال می‌کنیم و همه به این فیلم‌ها رأی دادیم و هرکدام از این آثار حداقل 5 رای را کسب کرده‌اند اما نمایش این فیلم‌ها در اختیار و چارچوب جشنواره است که به تعداد 22 فیلم افزوده شود یا خیر.

درستکار در پاسخ به سوالی در چرایی حذف فیلمهای “محبوریم”رضا درمیشیان و “دست‌انداز”کمال تبریزی گفت: زمانی که یک فیلم انتخاب نمی‌شود به این دلیل است که جمیع آرا و اتفاق نظر بر نبود آن فیلم است و به ضرس قاطع می‌گویم که مشکل فقط در کیفیت آثار است. در عین این که همه می‌گویند کار هیئت انتخاب بسیار سخت است اما من معتقدم آسان ترین کار ممکن در این دوره اتفاق افتاد، زیرا اصلا فیلم های عجیب و غریبی وجود نداشت و حتی می‌توانم بگویم فیلم هم برای انتخاب کردن کم داشتیم. من فکر می کنم اگر گروه دیگری به غیر از این هیئت انتخاب مسئولیت گزینش فیلم ها را برعهده داشتند، نهایتا با یکی دو مورد تغییر همین لیست انتخاب می شد. بر همین اساس معتقدم کار هیئت انتخاب آسان و بدون دردسر بود.

اصلی‌ترین پرسش‌های ناظر به ادعاهای این عضو هیات انتخاب چنین است:

پرسش اول این است که اساسا فرد مذکور چگونه و با کدام رزومه از عضویت در انجمن منتقدان کارگری تهران پرش کرده‌ به هیات انتخاب فجر؟؟ دبیرخانه فجر حداقل ده محتوای تولیدی راهبردی از این منتقد در یک سال اخیر را منتشر کند تا عیار ایشان پیش‌روی مخاطبان قرار گیرد.

پرسش دوم آن است که این چهل دوره‌ای که این عضو هیات انتخاب مدعیست در جشنواره‌های مختلف به‌عنوان داور یا گزینشگر در آنها حضور داشته‌ را به ترتیب سال اعلام کند؟

پرسش سوم آن است که اگر فیلمهای امثال درمیشیان و تبریزی به‌دلیل کیفیت پایین رد شده باشد آن گاه باید کیفیت تله‌فیلم‌های تولیدشده توسط یک ارگان حاکمیتی که مستقیم به جشنواره راه یافته‌اند، از “مجبوریم” و “دست انداز” بالاتر باشد. آیا واقعا همین طور است؟؟

پرسش چهارم اینکه چطور میشود که هیات انتخاب هم فیلم، کم داشته‌ باشد و هم پنج فیلم رزرو اعلام کند؟

پرسش پنجم درباره ادعای ۵رای یا بیشتر بودن فیلمهای رزرو است. اگر تمام فیلمهای رزرو، بزرگترمساوی ۵ رای داشته‌اند یعنی فیلمهای سینماگران فعال در سالن‌های خالی(!) هنروتجربه، ۶رای یا ییشتر آورده‌ باشند. واقعا همین طور است؟؟ اگر همین طور است چرا در فراخوان الویت را با فعالین هنروتجربه قرار ندادید؟؟

سینماژورنال/حامد مظفری: رسانه ملی با حضور تیم مدیریتی جدید و بخصوص حضور علی اصغر پورمحمدی در مقام معاونت سینما سعی زیادی کرده که بخشی از مشکلات گذشته را اصلاح یا بازسازی کند.

به گزارش سینماژورنال از جمله فعالیتهای تیم جدید این بود که بالاخره بعد از مدتها حرف و حدیث به فعالیت برنامه “هفت” با آن مختصات کلیشه و اجرای آماتورگونه پایان داد.

از آن طرف برخی از سریالهایی که با ردیف بودجه های هنگفت اما اله‌مانهای سطحی در مسیر تولید بودند به دلیل ضعف آشکار فیلمنامه هایشان معلق شدند.

در کنار این اقدامات اصلاحی اما در برخی برنامه های سیما همچنان درب بر پاشنه سابق می چرخد و متاسفانه چنان که باید بازنگری لازم در اهداف و مبانی مرتبط با برنامه صورت نمی گیرد.

یکی از نمونه های چنین نگاهی را به تازگی در برنامه ای سینمایی دیدیم که از شبکه خبر روی آنتن رفت؛ در این برنامه با حضور دو مهمان بنا بود درباره مقوله “خبرهای سینمایی در فضای مجازی: ژورنالیسم زرد یا عینی گرایی محض؟” گفتگو صورت گیرد.

فضای مجازی کارشناس ویژه خود را می خواهد

با توجه به اینکه مبحث تخصصی برنامه چنان که گردانندگان آن تعیین کرده بودند معطوف می شد به فضای مجازی انتظار این بود دو مهمانی که برای بحث و بررسی درباره این مبحث حضور یافته اند سابقه فعالیت در این فضا را داشته باشند؛ بخصوص بحث درباره حوزه ای به نام روزنامه نگاری مجازی که کارشناس ویژه خود را می خواهد.

در میان دو مهمان برنامه البته که امیر قادری سوابق کافی در این عرصه دارد و با تکیه بر همین سوابق هم توانست تا حد لزوم درباره نیازهای مخاطبان در فضای مجازی نظر دهد اما رضا درستکار که در برابر قادری نشسته بود و قرار بود نقش اپوزیسیون او را بازی کند متاسفانه به یک دلیل مهم و آن هم نداشتن کمترین سابقه ای در فضای مجازی نتوانست چنان که باید از فرصت برنامه به نفع صدور تئوری در باب بهبود ژورنالیسم مجازی سود جوید.

الزاماتی که حداقل ربط را به فضای مجازی داشت

درستکار تمامی سوابقش در نشریات کاغذی بوده و متاسفانه اظهارنظراتی که درباره ژورنالیسم سینمایی مطرح کرده نیز بیشتر مرتبط بود با حال و هوایی که در چنین نشریاتی وجود دارد. از آن گذشته چون بخش عمده نشریاتی که درستکار با آنها همکاری داشته نشریاتی بوده اند وابسته به ارگانهای مختلف دولتی و شبه دولتی طبیعی بود الزاماتی که او درباره آنها سخن می گفت بیشتر درباره چنین نشریاتی کاربرد داشت؛ نشریاتی که در بهترین حالت و در روزگار ما شاید تیراژشان به 10 هزار نسخه هم نرسد.

اینکه چنین چهره ای که در جای خود می تواند محترم هم باشد اما تجربه ای در فضای مجازی ندارد برای سخن گفتن درباره ژورنالیسم مجازی به رسانه ملی دعوت شود یکی از کج سلیقگیهایی است که مطمئنا برنامه را ابتر می کند.

حتی اگر تهیه کننده اشتباه کرده باشد مهمان نباید دعوت را قبول کند

در این بین اولین اشتباه از آن تهیه کنندگان این برنامه است که بدون دقت در سوابق مهمانان شان آنها را به برنامه دعوت می کنند و سپس از آنها می خواهند درباره موضوعی که کمترین سابقه فعالیتی در آن ندارند سخن گویند.

اشتباه دوم هم از مهمانی سر می زند که موضوع برنامه را می داند و خبر دارد در آن موضوع تجربه ندارد ولی باز هم در برنامه شرکت جسته و البته درباره حیطه ای که تخصص اش نیست، اظهارنظر می کند.

کارشناس کاناپلو در برنامه مرتبط با واترپلو!

البته که دوستان دست اندرکار برنامه می توانستند سوژه برنامه را تغییر داده و لفظ “فضای مجازی” را از آن حذف کرده و با حضور همین مهمان به نتایج دلخواه خود هم برسند اما چنین سوژه ای و چنین مهمانی مصداق بارز کج سلیقگی بود و درست شبیه به اینکه در برنامه ای مختص ورزش واترپلو از کارشناس کاناپلو به عنوان مهمان دعوت به عمل آید!