سینماروزان: غلبه فضای مجازی بر فضای کاغذی در سالهای اخیر موجب آن شده که روزبروز از حجم مخاطبان رسانه های کاغذی کاسته شود.

به گزارش سینماروزان اغلب رسانه های پیشرو کوشیده اند با تقویت واحد آنلاین خود شرایطی را فراهم آورند برای جانماندن از قافیه سایبر با این حال آنچه در مهمترین جشنواره فجر به چشم می خورد کاملا در تناقض با این رویه است.

امسال هم کاخ جشنواره مواجه است با تعدادی بولتن کاغذی که توسط ارگانهایی وابسته به منابع عمومی تولید شده و در میان مهمانان توزیع می شوند.

ساختار تکراری و کلیشه پردازانه این بولتنها و تکرار مکررات حاکم بر آنها که از محتوا تا گرافیک را شامل میشود از یک سو و در دسترس بودن اپلیکیشنهای اطلاع رسانی مجازی از سوی دیگر موجب شده این بولتنها با کمترین اقبال مخاطبان مواجه شوند.

عجیب آنجاست که یکی از این بولتنها توسط دبیرخانه جشنواره و با تصدی گری شخصی منتشر می شود که سالهاست کار روزنامه نگاری نکرده و بیشتر درگیر روابط عمومی گری آن هم از نوع ارگانی اش بوده است.

در شرایطی که جشنواره فجر امسال یک کانال تلگرامی کاملا آنلاین و جامع داشته که به ساده ترین شکل ممکن محتواهای متنی-تصویری مرتبط با جشنواره را منتشر کرده انتشار یک بولتن کاغذی مملو از کلیشه ها و بدون حتی یک ریویوی راهبردی چه فایده ای دارد جز اتلاف سرمایه؟

اگر انتشار این بولتن و مانند آن با جذب اسپانسر در بخش خصوصی صورت می گرفت قطعا با برگشت خوردن دوسوم تیراژ در همان دو شماره اول، راه ادامه انتشار بسته می شد اما از آنجا که خرج از کیسه مهمان است، حاتم طایی شدن هم آسان شده و کنتراتچیان با بودجه عمومی، بولتنهایی در قطع های غریب و با مطالبی کاملا مستعمل درمی آورند و خروجی کارشان تا ساعات انتهایی شب دست نخورده در ورودی برج باقی می ماند و ککشان هم نمی گزد…

سینماروزان: در سالهای اخیر کم نداشته ایم منتقدان و خبرنگارانی را که رسانه خود را مجالی کرده اند برای گرفتن روابط عمومی فلان پروژه یا بهمان جشنواره.

به گزارش سینماروزان در برنامه اخیر “شهرفرنگ” که از شبکه خبر روی آنتن رفت ایزد مهرآفرین روزنامه‌نگار فرهنگی به انتقاد صریح از خبرنگاران و منتقدانی پرداخت که به راحتی به کارمندان جریانات سینمایی دولتی یا غیردولتی بدل می‌شوند.

مهرآفرین با اشاره به وضعیت رسانه‌های سینمایی در کشور گفت: یکی از مشکلات رسانه‌ها این است که همسو با جریان قدرت می‌شوند و همین می‌شود که نمی توانند در عیان ساختن بسیاری از فسادها پیشرو باشند. مثلا در حوزه سینما کمتر دیده ایم گفتمان اینکه تهیه کننده وظیفه اش چیست و چرا اغلب تهیه کنندگان واسطه ای شده اند برای دریافت بودجه مورد کنکاش قرار گیرد.

وی ادامه داد: خبرنگاری که نهایت آرزویش سلفی انداختن با فلان هنرمند است که نمی‌تواند وارد مباحث آسیب شناسانه شود. متأسفانه به نظرم روزنامه‌نگاران فعال در حوزه سینما بیشتر از 30 تا 40 نفر نیستند؛ همینها هستند که اثرگذارند و دارای اندیشه اما از آن طرف در جشنواره فجر 2000 خبرنگار سروکله شان پیدا می‌شود و بعد هم اینها را هیچ جای دیگر نمی‌بینید یعنی در زمان جشنواره فجر متولد می‌شوند و بعد هم محو؛ اینها هدفشان همان سلفی گرفتن با فلان هنرمند است.

این روزنامه نگار با اشاره به یکی از آفات کار رسانه اظهار داشت: فلان تهیه کننده حاضر است خبرنگار یک خبرگزاری شناخته شده را روابط عمومی خود کند تا از رسانه او به نفع خود سوء استفاده کند. سوال اینجاست چرا خبرنگاران خبرگزاری‌هایی که به نام هم مشهورند وارد چنین معاملاتی می شوند؟ تجربه هم نشان داده کم اتفاق افتاده خبرنگاری که روابط عمومی شده و معتقد باشد به اصول کار حرفه ای و مثلا رسانه‌اش را در خدمت پروژه متبوع خویش قرار ندهد.

وی با اشاره به برخی منتقدان هبه‌بگیر ادامه داد: ناراحت کننده است حتی منتقدان ما هم وقتی در پروژه ها و سازمانهای مختلف مسئولیت روابط عمومی می گیرند کاملا اندیشه های خود را فراموش می کنند و تبدیل می شوند به مدیحه سرا سیستمی که آنها را استخدام کرده! از آن طرف اگر رسانه ای سیستم متبوع آنها را نقد کند به جای اینکه جواب نقد را دهد، می روند و در رسانه خودشان به تعریف و تمجید آن سیستم می پردازند.

مهرآفرین افزود: خیلی منتقد و خبرنگار داریم که می‌روند روابط عمومی گروه‌های سینمایی مانند هنروتجربه می‌شوند. منتقدانی که مدیر روابط عمومی هنروتجربه می شوند مگر می توانند این جریان سینمایی را واقعا منصفانه نقد کنند؟ محال است. نه تنها نمی‌توانند بلکه به کارمندانی بدل می‌شوند که رسانه‌هایشان را دربست در خدمت این جریان قرار می‌دهند.

این فعال رسانه ای خاطرنشان ساخت: بدترین آفت در سینماگران این است که می روند سراغ رسانه هایی که برایشان نوشابه باز می کنند و با آنها گفتگو می کنند. در صورتی که گفتگو از چالش پیش می آید و اتفاقا سینماگر باید برود با رسانه ای گفتگو کند که مخالف اوست.

سینماژورنال: حرف و حدیثها درباره نقش یک شبکه ماهواره ای فارسی زبان خاص در پخش تیزر آثار سینمایی و کشاندن مخاطبان به سینما همچنان ادامه دارد.

به گزارش سینماژورنال بسیاری رکود نسبی که در اکران رمضان نسبت به هفته های قبلتر روی داده بود را نتیجه عدم پخش تیزرها از این شبکه دانستند.

روزنامه اصلاح طلب “شرق” کوشیده با رفتن به سراغ مخاطبان سینماها و انجام یک تحقیق میدانی آماری نسبی در این باره ارائه کند.

این رسانه سینماهای مختلفی از شهر از پردیسهایی مانند کوروش و ملت گرفته تا سینماهایی مانند بهمن، سپیده و قدس را به عنوان جامعه آماری خود درنظر گرفته و کوشیده در گفتگو با مخاطبان این سینماها از چگونگی انتخاب فیلم برای تماشا اطلاع یابد.

نتیجه این تحقیق هم جالب است؛ چون جامعه آماری این رسانه نشان می دهد فقط 7 درصد مخاطبان از طریق رسانه ملی متوجه اکران آثار سینمایی شده اند و 32 درصد به واسطه پخش تیزرهای ماهواره ای فیلم برای دیدن انتخاب کرده اند.

از آن سو اپلیکیشنهای ارتباطی مانند تلگرام و اینستاگرام هم سهمی قابل توجه و 22 درصدی در این زمینه دارند ضمن اینکه سهم سایتهای خبری نیز حدود 15 درصد رسیده است یعنی فضای مجازی در مجموع نقشی حدودا 37 درصدی در این زمینه دارد.

سهم تبلیغات شهری و بیلبوردهای محیطی هم فقط حدود 5 درصد بوده است.

متن گزارش مربوط به تحقیق میدانی این رسانه را بخوانید:

 پردیس سینمایی کورش ساعت ٦ عصر
رومیسا ١٨ساله می‌گوید: «ما تلویزیون نگاه نمی‌کنیم، بیشتر از طریق تبلیغات شبکه‌های ماهواره‌ای در جریان اکران فیلم‌ها قرار می‌گیریم». محسن ٢٤ساله می‌گوید: «این‌گونه نیست که به دیدن هر فیلمی در سینما بروم. در سایت‌های مختلف جست‌وجو می‌کنم، تحقیق می‌کنم و مطالب مختلف راجع به فیلم‌ها را می‌خوانم؛ اگر فیلمی دارای کیفیت لازم باشد برای دیدنش به سینما می‌روم». ریحانه ٢٤ساله توضیح می‌دهد: «در تلگرام گروهی از دوستان را تشکیل دادیم که یکی از این دوستان زیاد فیلم می‌بیند. فیلم خوب را به ما در این گروه اعلام می‌کند. البته خودم هم از طریق تلویزیون از اکران فیلم‌ها مطلع می‌شوم». عباس ٣٥ساله می‌گوید: «باید بپذیریم که این روزها کسی تلویزیون نگاه نمی‌کند. بشخصه از طریق شبکه‌های مختلف ماهواره از اکران فیلم‌ها خبردار می‌شوم».یلدا ١٨ساله می‌گوید: «هم از طریق توصیه دوستانم و هم از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای متوجه اکران فیلم‌ها می‌شوم». حمید ٢٠ساله در پاسخ به سؤال ما کمی فکر می‌کند و می‌گوید: «بیشتر از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای مطلع می‌شوم». مرجان ١٨ساله نیز می‌گوید: «من و نامزدم با هم تصمیم می‌گیریم که به تماشای چه فیلمی برویم. ولی عمدتا من از طریق ماهواره از اکران فیلمی خبردار می‌شوم و همسرم را مطلع می‌کنم».
سینما بهمن
ساعت، هفت بعدازظهر را نشان می‌دهد که ما وارد سینما بهمن می‌شویم. تماشاگران پراکنده در لابی سینما منتظر اکران فیلم موردعلاقه‌شان هستند. سارا و مریم دو دوست هستند که با هم برای دیدن فیلم آمده‌اند. سارا ٢٦ساله می‌گوید: «معمولا به توصیه دوستانم به دیدن فیلمی می‌روم. کنجکاو برای اکران فیلم‌ها نمی‌شوم». مریم ٢٥ساله می‌گوید: «من بیشتر از طریق فضای مجازی همچون اینستاگرام یا تلگرام در جریان اکران فیلم‌ها قرار می‌گیرم». اما فاطمه ٣٠ساله می‌گوید: «من اصلا تلویزیون تماشا نمی‌کنم. معمولا از طریق بنر تبلیغاتی که سینماها بر سردرشان نصب می‌کنند، در جریان اکران فیلمی قرار می‌گیرم. یا اینکه کسی به من توصیه دیدن فیلمی را می‌کند». مجید ٣١ساله از اطلاع‌رسانی فیلم‌ها به‌شدت گلایه دارد و می‌گوید: «امروز فرصت دیدن فیلم برایم فراهم شد و دلم می‌خواست فیلم آقای شهاب حسینی «ساکن طبقه وسط» را ببینم؛ اما نتوانستم سینماهایی که این فیلم را نمایش می‌دهند پیدا کنم و تماس هم گرفتم اما کسی پاسخ‌گو نبود. برحسب تصادف با نمایش این فیلم مواجه شدم. بیشتر از طریق بنر سینماها و تبلیغات شهری از اکران فیلم‌ها مطلع می‌شوم». فرهاد ٢٥ساله می‌گوید: «از طریق شبکه‌های مجازی و بیشتر از طریق شبکه تلگرام از نمایش فیلم‌ها  مطلع می‌شوم». خانمی ٢٧ساله می‌گوید: «در اینترنت جست‌وجو می‌کنم که چه فیلمی درحال‌حاضر اکران است». فرشید ٣٦ساله توضیح می‌دهد: «بیشتر از طریق اینترنت و سایت‌های خبری با اکران فیلم‌ها مرتبط می‌شوم. با مراجعه به سایت سینماتیکت از اکران فیلم‌ها مطلع می‌شوم». حسین ٢٠ساله می‌گوید: «من از طریق تلویزیون از زمان اکران و نمایش فیلم‌ها مطلع می‌شوم». نسترن ١٨ساله می‌گوید: «از علاقه‌مندان فیلم‌های سینما هستم و بیشتر از طریق ماهواره و تبلیغاتی که برای فیلم‌ها انجام می‌دهند، در جریان اکران فیلم‌ها قرار می‌گیرم».
 سینما سپیده ساعت هفت‌و ٣٠ دقیقه
زمان نمایش فیلم فرا رسیده و مخاطبان وارد سالن می‌شوند. به میانشان می‌رویم و از آنها سؤال می‌پرسیم.نسرین ٣٧ساله می‌گوید: «هر روز باید در جریان اخباری که در کشور رخ می‌دهد، قرار بگیرم. با مراجعه به سایت‌های خبری مختلف از اکران فیلم‌ها مطلع می‌شوم». حمید ٢٥ساله می‌گوید: «بیشتر از طریق توصیه‌هایی که دوستانم درباره دیدن فیلمی به من دارند، به دیدن فیلمی می‌روم. خودم اهل جست‌وجو و تحقیق درباره زمان نمایش فیلم نیستم». احمد ١٤ ساله هم می‌گوید: «از طریق سایت‌های خبری مطلع می‌شوم». اما هدی ٢٥ ساله می‌گوید: خانه ما همیشه ماهواره روشن است. من و خانواده‌ام از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای از نمایش فیلم‌ها مطلع می‌شویم. ماهواره تبلیغ فیلم‌ها را جذاب پخش می‌کند؛ کنجکاو می‌شوم فیلم را حتما ببینم». اکبر ٤٣ ساله می‌گوید: «ما در منزلمان ماهواره نداریم. از طریق تلویزیون در جریان نمایش فیلم‌ها قرار می‌گیریم؛ مثلا دیشب بین سریال «برادر» تبلیغ این فیلم را دیدم». ارسلان ٢٥ ساله می‌گوید: «من از طریق شبکه اینستاگرام و صفحه هنرمندان از زمان نمایش فیلم‌ها مطلع می‌شوم. همچنین کانال‌های خبری در تلگرام هم تأثیر زیادی دارد». علیرضا ٢٦ ساله می‌گوید: «من فقط از طریق جست‌وجو در سایت‌های خبری مطلع می‌شوم».حسین نیز که با مادر و پدرش برای دیدن فیلم به سینما سپیده آمده می‌گوید: بیشتر از طریق فضای مجازی مطلع می‌شوم و توصیه دوستانم به دیدن فیلم‌ها را هم جدی می‌گیرم». فرزانه ٣٥ ساله، خانه‌دار و از علاقه‌مندان سینما می‌گوید: «اصلا شک نکنید که نه‌تنها من که بیشتر مردم از طریق ماهواره‌ها اطلاعات فیلم‌ها را کسب می‌کنند و این سؤال برای من مطرح شده که چرا جلوی تبلیغات فیلم‌ها در ماهواره گرفته شده؟ سینما به واسطه حضور مردم و مخاطب زنده است؛ در چند ماه گذشته استقبال از فیلم‌ها خیلی خوب بود».
ساعت هشت سینما قدس
لیلا ٢٣ ساله که به‌تنهایی برای تماشای فیلم مورد علاقه‌اش آمده لبخند می‌زند و با چشم‌هایش اشاره می‌کند: «خانه ما کوچه کناری سینما قدس است. عصر جمعه‌ها سینما مرا برای فیلم دیدن صدا می‌کند». داریوش ٣٢ ساله می‌گوید: «فقط از طریق ماهواره از نمایش فیلم‌ها مطلع می‌شوم». میثم ٢٧ ساله می‌گوید: «از طریق شبکه تلگرام و اینستاگرام به‌سرعت مطلع می‌شوم». سروش ٢٨ساله روی صندلی نشسته و به محتویات موبایل خود نگاه می‌کند و به ما می‌گوید: «من از عوامل سینما هستم. شغلم تدوین فیلم‌هاست؛ هم از طریق همکاران و هم از طریق فضای مجازی به اکران فیلم‌ها پی می‌برم». کنار پله‌های سینما سه مرد جوان مشغول صحبت‌کردن با هم هستند. از آنها دراین‌باره می‌پرسیم.محمد ٣٧ ساله می‌گوید: «هم از طریق ماهواره و هم تلویزیون در جریان نمایش فیلم‌ها قرار می‌گیرم». امیر ٢٦ ساله می‌گوید: «من فقط از طریق ماهواره مطلع می‌شوم». شاهین ٣٣ ساله می‌گوید: «فیلم خوب مخاطب خود را به هر طریقی جذب می‌کند. اما قطعا نمی‌توانیم تأثیری را که ماهواره در تبلیغات فیلم‌ها دارد منکر شویم. ماهواره منزل ما که روشن است، خواهرزاده‌های من که تبلیغ فیلم‌ها را حفظ هستند هم‌زمان با پخش آنها را تکرار می‌کنند». زهره ٢٧ساله می‌گوید: «من به دیدن هر فیلمی نمی‌روم و خیلی جست‌وجو نمی‌کنم که چه فیلمی اکرانش شروع شده. معمولا دوستانم به من توصیه می‌کنند که چه فیلمی ببینم». امیررضا ١٤ ساله نیز می‌گوید: «من از طریق شبکه‌های ماهواره مطلع می‌شوم».
ساعت ٩ شب پردیس سینمایی ملت
تمام محوطه حیاط پردیس سینما ملت مملو از ماشین است. پارکینگ ظرفیتش تکمیل و ترافیک سنگینی مقابل این مجتمع به وجود آمده. یک عده وارد حیاط سینما می‌شوند و یک عده درحالی‌که با اطرافیان مشغول تحلیل فیلم هستند، از حیاط خارج می‌شوند. به میان آنها می‌رویم. نیوشا ٣١ ساله می‌گوید: «من از طریق ماهواره می‌فهمم که چه فیلمی اکران است». پرهام ٣٣ ساله کمی فکر می‌کند: «بیشتر از طریق فضای مجازی مانند تلگرام در جریان قرار می‌گیرم». ساناز ٤٠ ساله می‌گوید: «هم از طریق تلویزیون و هم از طریق ماهواره از زمان نمایش فیلم‌ها خبردار می‌شوم، ولی تبلیغات ماهواره خصوصا شبکه جِم تأثیر زیادی دارد. نزدیک به ٣٠ بار در سه ساعت برای فیلمی تیزر پخش می‌کند». شفق ٢٨ ساله می‌گوید: «از طریق اینستاگرام به‌سرعت مطلع می‌شوم»طاهر ٣٠ ساله می‌گوید: «ما در منزلمان نه تلویزیون داریم و نه ماهواره. فقط از طریق سایت‌های خبری مانند تیوال و سینماتیکت اطلاعات را کسب می‌کنیم». مهرنوش ٣٤ساله می‌گوید: «ماهواره در منزل ما همیشه روشن است. فقط ماهواره را می‌بینم و اطلاعات دنیا را به‌دست می‌آورم». آیدین ٣٢ساله می‌گوید: «تلویزیون ایران را زیاد می‌بینم. هم از طریق تلویزیون و هم از طریق بنر مقابل سینماها و هم تبلیغاتی که قبل از شروع فیلم در سینما می‌شود؛ مثلا ماه گذشته قبل از شروع فیلم در سینما برنامه جدید سینما را اعلام کردند و گفتند فیلم «دراکولا »نمایش دارد». فرناز ٣٤ساله می‌گوید: «من زیاد اهل اینستاگرام هستم. از این طریق می‌فهمم». پیمان ٣٥ ساله تأکید می‌کند: «فقط از طریق فضای مجازی». محسن ٣٥ساله معتقد است: «تبلیغات دهان‌به‌دهان او را به دیدن فیلم ترغیب می‌کند». او می‌گوید: «به‌واسطه مشغله‌ای که دارم اهل فضای مجازی نیستم. اما دوستانم هرازگاهی به من برای دیدن فیلمی توصیه می‌کنند». مژگان ٣٤ ساله می‌گوید: «به توصیه دوستان برای دیدن فیلم توجه زیادی می‌کنم».

نتیجه تحقیق میدانی روزنامه “شرق” درباره سهم رسانه ها در تبلیغات فیلمها