دوئل سارا بهرامی و مجتبی پیرزاده/ به دنبال فرم جدید بودم
سینماروزان/کیوان بهارلویی: احمد سلگی نویسنده و کارگردان نمایش «یخ‌بستگی» که از 18 فروردین 1404 به مدت یک ماه در تماشاخانه ایرانشهر سالن ناظرزاده کرمانی روی صحنه خواهد بود درباره دلیل انتخاب این متن از بین نوشته‌هایش برای اجرا گفت: هارد لپ تاپ من پر از متن‌های نصف نیمه و ایده‌ها و نمایشنامه‌هایی است که در طول این سالیان نوشته ام، اما واقعیت اینجاست که اجرای آنها صرفاً به تصمیم من بستگی ندارد و باید ببینیم شرایط چگونه یاری می‌کند.
وی افزود: متن «یخ‌بستگی» را سال ۹۷ نوشتم و فکر می‌کنم حداقل ۲۰ بار آن را بازنویسی کرده ام و در تمام این سال‌ها خیلی دلم می خواست این متن را روی صحنه ببرم، حتی یکی دو بار هم اقدام کردم و دوستانی هم به گروه اضافه شدند اما بنا به دلایلی نشد که به اجرا برسیم.
این نویسنده و کارگردان تئاتر با اشاره به اینکه کرونا یکی از دلایلی بود که این متن تاکنون روی صحنه نرفته است، بیان کرد: به واسطه بروز کرونا چند سال تئاتر متوقف شد و بعد آن هم اتفاقات سیاسی اجتماعی رخ داد که همچنان روی اجرای تئاتر تاثیر داشت و سالن‌ها خیلی پر نبود برای همین زمان گذشت و گذشت تا رسید به این برهه زمانی.
سلگی درباره ویژگی‌ها و شاخصه‌های متن نمایشنامه «یخ‌بستگی» توضیح داد: مهمترین تفاوت «یخ‌بستگی» نسبت به بقیه متن‌ها این است که به شدت فضایی ذهنی دارد و در واقع ما با یک جور سیالیت ذهنی طرفیم، البته من این سیالیت را یکبار دیگر در نمایش «هویت پروانه‌های مرده» امتحان کرده بودم اما اینجا خیلی فضا متمرکزتر بر مرور و بازنگری خاطرات و برای دو شخصیت اتفاق می افتد آن هم در لحظه پایانی زندگی‌شان.
کارگردان نمایش «یخ‌بستگی» درباره چالش اجرایی با دو بازیگر گفت: برای متنی که با 2 بازیگر اجرا می شود و طبیعتا خیلی تکیه به بازیگر دارد باید سراغ بهترین گزینه‌های موجود می‌رفتم. مجتبی پیرزاده و سارا بهرامی بازیگران درجه یکی هستند که البته جمع کردن این دو عزیز در یک کار ساده هم نبود، اما به هر حال از خوش‌شانسی و خوشبختی من بود که توانستم آنها را داشته باشم.
وی افزود: البته اگر نمی‌توانستم بازیگران ایده‌آلم را برای این اجرا انتخاب کنم امکان داشت باز هم اجرا را عقب بیندازم زیرا اجرایی که خیلی به بازیگر تکیه دارد، بدون بازیگر خیلی مسلط و توانا نباید روی صحنه برود. به هر حال یک ساعت این دو بازیگر با هم دوئل می کنند و نوع کارگردانی من هم همواره به گونه ای بوده که تکیه‌ام به بازیگر بیشتر از هر چیزی است و در واقع مهمترین عنصر کارگردانی من، بازیگر است برای همین اینجا اهمیت بازیگر بیشتر هم می شود.
احمد سلگی چالش برانگیزترین مساله کارگردانی «یخ بستگی» را اینگونه تشریح کرد: چون ساختار این متن کلاسیک نیست و در واقع ساختاریست که من برای همین متن طراحی کرده ام و بر اساس یک وضعیت ذهنی چیده شده است برای همین در اجرا نمی شود از الگوهای جواب پس داده و کلاسیک کمک گرفت.
این نویسنده تئاتر ادامه داد: همواره در طول تمرین ها به این فکر می‌کردم که اگر متن یک ساختار جدیدی را ارائه می دهد، فرم اجرا هم باید به همان منوال ساختار جدیدی را عرضه کند برای همین این موضوع خیلی خیلی چالش‌برانگیز بود، حتی برای من از نوشتن نمایشنامه هم سخت‌تر بود.
سلگی تاکید کرد: درنهایت میزانسنی را بر اساس روند متن پیاده کردم که حالا باید ببینیم در برخورد با مخاطب چقدر جواب می‌دهد.
وی درباره همکاری با فیدیبو که پلتفرم آنلاین کتاب صوتی است به عنوان تهیه‌کننده و درگاه فروش بلیت و پذیرفتن این ریسک که با یک سایت جدید بلیت‌فروشیس تئاتر همکاری کند، عنوان کرد: من ادبیات نمایشی خوانده ام و همچنانم شغل اولم را نویسندگی می‌دانم برای همین با فضای کتاب بیگانه نیستم. فیدیبو اپلیکیشن است که سال هاست در گوشی موبایل داشته و کتاب‌های آنلاین و صوتی آن را استفاده کرده ام و بعد اتفاقاتی افتاد که با آقای بهدانی مدیرعامل فیدیبو رفاقتی پیدا کردم و فضا جوری پیش رفت که درنهایت این همکاری اتفاق افتاد.
نویسنده نمایشنامه «شاه ماهی» تاکید کرد: بسیار خوشحالم که این اتفاق افتاده زیرا اتفاق ارزشمندی است که فیدیبو به عنوان یک برند فرهنگی به تئاتر هم ورود کرده است.
سلگی که تجربه نوشتن فیلمنامه و کار در فضای سریال را نیز دارد درباره وضعیت مخاطب در تئاتر نیز گفت: در چند سال گذشته تئاتر خیلی مهجور بود اما فکر می‌کنم دوباره اوضاع رو به بهبود است و نکته مهم اینکه خود مخاطب هم با یک خرد جمعی انتخاب می‌کند که چه اجرایی را ببیند و در واقع دست به انتخاب می زند.
وی افزود: به نظر من این یکی از جذابیت های تئاترست که تا روز اول اجرا هم نمی‌توانیم مطمئن باشیم که تماشاگر قرارست چه بازخوردی بدهد؛ تماشاگری که حالا حرفه‌ای به شبکه های اجتماعی دسترسی دارد، تئاترها را بررسی می کند، خودش نقد می‌کند، تحلیل می‌کند، در جمع های خودشان با همدیگر درباره اثر صحبت می کنند.
سلگی در پایان بیان کرد: به نظر من همچنان مهمترین عامل برای جذب مخاطب، احترام به اوست. اگر سطح کار به گونه ای باشد که تماشاگر هیجان زده شود و از دیدن کار لذت ببرد و در واقع دریافت قوی از اثر داشته باشد، خود به خود آن تبلیغ اتفاق می افتد و اگر این اتفاق نیفتد حالا هرچقدر هم گروه تبلیغ کند و بخواهد سالن را پر کند باز هم فکر نمی‌کنم خیلی موفق باشد، برای همین به نظر من، حس مخاطب لحظه ای که از سالن بیرون می رود مهمترین فاکتور برای فروش نمایش است.