سینماروزان: تعدد بحران مالی مشاغل و فراموشکاری دولت در رسیدگی به مشکلات سینماها و‌‌ فیلمسازان بر شدت بحران اقتصادی این بخش فرهنگی دامن می‌زند؛ این در حالی است که انتشار ویروس کرونا و تعطیلی سینماها در‌ ۳ماه پر فروش،منجر به ضررهای میلیاردی این بخش شده و رفع آن مستلزم پیگیری هایی جدی است.

حبیب اسماعیلی تهیه کننده و پخش‌کننده سینما در گفتگو‌ با سوره سینما در خصوص بحرانهای اقتصادی ناشی از شیوع بیماری و‌ اهمیت رسیدگی به آن گفت: انتشار ویروس کرونا خسارات جانی و‌ مالی بسیاری را برای همه کشورها در پی داشته و مشاغل را با مشکل روبرو کرده است. جبران ضررهای مالی به واسطه افزایش قیمتها ترفندی است که این کمبودها را در مشاغل برطرف می کند اما سینما از این قضیه مستثنی بوده و فعالیت های آن به‌روز، و دارای تاریخ مصرف است.

مدیر موسسه رسانه فیلمسازان مولود افزود: دو ماه فروردین و اسفند ماه، بهترین فرصت برای اکران فیلم، فروش چندین برابری و‌ استقبال مخاطب از آن است اما شیوع ویروس کرونا و تعطیلی سینماها به عنوان مرکزی برای تجمع فرهنگی مردم ، صدمات بسیاری را برای سینماگران رقم زده و میزان استقبال مخاطب از بازگشایی آن را نامعلوم کرده است. ترافیک اکران فیلمها از دیگر مشکلات ناشی از تعطیلی سالنها است و‌ بعضا بازگشت سرمایه فیلمسازان را نیز به تعویق و یا به حداقل می‌رساند.

اسماعیلی ضمن تاکید بر رسیدگی دولت به مشکلات مشاغل متوقف شده و آغاز فعالیت آنها با حفظ پروتکل‌های بهداشتی، خاطرنشان کرد: مشکل تعطیلی سینما همانند دیگر مشاغل، باید توسط دولت پیگیری و در سالن های سینما باز شود. لزوم اختصاص بودجه حمایتی به این بخش فرهنگی‌ و‌ اجرای دستورالعملهای جدید از جانب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خانه سینما و سازمان سینمایی برای مقابله با این بحران اقتصادی از دیگر اقدامات جدی در این عرصه است تا علاوه بر سینماداران و‌‌ فیلمسازان، از دست اندرکاران این بخش نیز حمایت شود.

وی ادامه داد: با انتشار کرونا عملا فرصت طلایی ۳ماهه سینما برای کسب درآمد میلیاردی از دست رفته ‌و این مشکل دامن بخش خصوصی را نیز گرفته است. این در حالی است که متاسفانه مشغله های دولت زیاد شده و پیگیری این بخش از مشکلات به فراموشی سپرده می شود. نباید فراموش کرد که کسب درآمد افراد زیادی به سینما و متعلقات مربوط به آن وابسته بوده و تعطیلی آن امرارمعاش بخش وسیعی از اهالی فرهنگی را با مشکل مواجه کرده است.

این پخش کننده، سینما را رکن اصلی فرهنگ در کشورها دانست و یادآور شد: حرف اول در جهان را سینما می‌زند بنابراین ما با عرصه‌ای بین‌المللی روبرو هستیم و قطعا مشکلات مالی وارد شده بر آن عواقب سنگینی خواهد داشت. در این شرایط باید به دنبال راهکاری برای جبران بیکاری بو‌ده و تکلیف بیمه بیکاری سینماگران مشخص شود. در حال حاضر شیوع ویروس کرونا مشکلی موقتی نیست و باید با استناد به مقررات ستاد‌ مبارزه با کرونا فعالیتها و پروژه های تولید فیلم از سر گرفته شود. مردم نیز باید با این شرایط کنار آمده و با شیوه های جدید اکران فیلم نیز سازگاری پیدا کنند.

وی اظهارداشت: پیش از این نیز سالنهای سینما با مشکل کمبود مخاطب روبرو بوده و کمتر سانس هایی داشته ایم که تمام از تمام ظرفیت سالن استفاده شده و همه صندلی ها پر شود. بر این اساس بازگشایی سالنها با اعمال محدودیت ، از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه تر از تعطیلی کامل آن است. صدور پروانه های ساخت فیلم نیز مستلزم اخذ تصمیمات جدیدی است و باید روند تولید فیلم آغاز شود.

اسماعیلی در پایان عنوان کرد: متاسفانه در مساله کرونا سینما بیش از هر چیزی با مشکل گذر زمان و فراموشی دولت در رسیدگی به مشکلات سینما مواجه است و امیدوارم بحران های این بخش فرهنگی پیگیری و چاره‌ای به حال اقشار آن سنجیده شود!!

سینماروزان: ممانعت از بازگشایی سینماها حتی با اعمال طرح فاصله‌گذاری صندلیها، مشکلات اقتصادی جدی را برای اهای سینما ایجاد کرده و‌ آینده سینماداری در کشور‌ را با خطری جدی روبرو خواهد کرد؛ درنظر بگیرید که حتی قهوه‌خانه‌ها و باشگاههای بدنسازی هم باز شده ولی بازگشایی سینماها همچنان ممنوع است!!

نصرالله پژمانفر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با سوره سینما در خصوص وضعیت سینما و اثرات تعطیلی آن در عرصه فرهنگی کشور گفت: مجلس شورای اسلامی ‌باید شرایط را برای فعالیت سینماها فراهم کند چرا که ممانعت از بازگشایی آن ذائقه مردم در استفاده از سالنها را تحت تاثیر قرار داده و عرصه‌های فرهنگی کشور را به رکود می‌کشاند. این در حالی است که سینما مکانی برای تعاملات فرهنگی مردم بوده و تعطیلی آن بر اثر انتشار ویروس کرونا، مقتضیات فرهنگی و تفریحی آن را با چالش روبرو می کند.

وی افزود: اعمال طرح فاصله گذاری صندلی سینماها فرصتی برای جبران بخشی از هزینه سینماها، بهره‌مندی ۴۰ درصدی از صندلی سالن ها و حمایت از سینماداران در شرایط بحرانی است. از طرفی دولت نیز ملزم به حمایت از همه اقشار است.

پژمانفر درباره تصویب طرح و برنامه ای جدید در حمایت از جامعه سینما خاطرنشان کرد: نیازی نیست برای تک تک مشکلات اقتصادی ناشی از انتشار ویروس کرونا در مجلس طرحی مطرح شود چرا که تکلیف قانونی دولت حمایت از همه اقشار در حوادث غیرمترقبه و جبران خسارات ناشی از آن است. کرونا نیز از این قضیه مستثنی نیست و دولت باید درصدد جبران ضرر و زیان مالی اهالی سینما اعم از سینماداران یا سینماگران بیکار در نتیجه کرونا برآید.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در خصوص نامه انجمن سینماداران به ریاست جمهوری مبنی بر بازگشایی سالن‌های سینما عنوان کرد:  انتظار داریم دولت و مجلس به همه مسائل رسیدگی کنند. تعطیلی سینماها هم بخشی از مشکلات بخش فرهنگی است که نباید از آن غافل شده و امیدواریم به زودی به آن رسیدگی شود. مسلما تعطیلی سالنها عواقبی دارد و عدم جبران آن، آینده فرهنگی کشور را به خطری جدی خواهد‌ انداخت.

سینماروزان: بالاخره و بعد از نزدیک به سه ماه تعطیلی کرونایی سینماها، سازمان سینمایی دستور بازگشایی سینماها را داد.

بر طبق اعلام معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی سینماهای شهرهایی که ستاد ملی و یا استانی آن ها را دارای وضعیت سفید دانسته است، می توانند با هماهنگی ستاد استانی مقابله با کرونا و رعایت اصول بهداشتی فعالیت اکران عمومی خود را اغاز نمایند.

مناطق وضعیت سفید عمدتا شهرها و شهرستانهای دور از مرکز هستند که به‌دلیل رعایت قرنطینه توانسته‌اند جلوی شیوع کرونا را بگیرند. البته که بخش عمده مناطق سفید فاقد سینماهای مدرن هستند و اساسا دستور بازگشایی سینما در چنین مناطقی چندان تاثیری در اقتصاد سینما ندارد.

رعایت کامل مواردی چون چیدمان تماشاچیان بر روی صندلی ها به صورت دو درمیان و نسبت به ردیف بعدی با حالت ضربدری، استفاده از دستکش و ماسک برای کارکنان سینما، پخش تیزر آموزشی با موضوع چگونگی رعایت اصول بهداشتی در مقابله با کرونا قبل از نمایش فیلم، در دسترس بودن صابون مایع و مواد ضدعفونی برای استفاده تماشاگران، تب سنجی از تماشاگران هنگام ورود به سینما و جلوگیری از ورود افراد مشکوک به بیماری و نظافت، ضدعفونی کردن مستمر سالن نمایش فیلم، سالن انتظار، سرویس هاس بهداشتی و کلیه مکان های مورد استفاده تماشاگران، اصول بهداشتی اعلام شده از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا برای بازگشایی سینماهاست.

سینماروزان: کیفیت محصولات تلویزیون در دوران درگیری ایران و ایرانی با کرونا کیفیتی انتقادبرانگیز بوده و درمجموع اتفاقی خارق‌العاده برای افزودن بر کیفیت محصولات رسانه ملی در این دوران صورت نگرفته است.

روزنامه فرهیختگان وابسته به دانشگاه آزاد در تحلیلی بر برنامه‌های تلویزیون در دو ماه اخیر، از شکست تلویزیون گفته است.

متن گزارش فرهیختگان را بخوانید:

کرونا، عید، ماه رمضان؛ هرکدام از این پدیده‌ها به‌تنهایی می‌تواند بستر مناسبی را برای تولیدات تصویری یا صوتی فراهم کند. حالا و در دو ماهه هر سه این وقایع با هم جمع شدند و صداوسیما را در وضعیت خاصی قرار دادند؛ ازطرفی آثاری که در مرحله تولید بودند، متوقف شدند و  و ازسویی برنامه‌های روتین تلویزیون هم دچار تغییر شدند. مثل همیشه گزینه اول استفاده از آرشیو بود. سیل سریال‌های قدیمی و محبوب روانه شبکه‌های مختلف ملی و استانی شد. برنامه‌های ترکیبی مانند عصر جدید و دورهمی تا جایی که جان داشتند، ادامه دادند و خندوانه اصلا وارد بازی نشد. آنها که برنامه ساختند متهم شدند به عدم رعایت بهداشت و مهم نبودن جان مردم برایشان و آنها که نساختند متهم شدند که سر بزنگاه، تلویزیون را تنها گذاشتند. اما واقعیت اصلی اینها نبود. رسانه در شرایط بحرانی دو وظیفه دارد؛ امیدبخشی و اطلاع‌رسانی. پخش متوالی و مکرر فیلم‌های سینمایی داخلی و خارجی را یک ادمین فضای مجازی هم می‌تواند انجام دهد. نشاندن یک مجری روبه‌روی یک کارشناس پزشکی هم کار چندان سختی نیست. این را هم می‌توان در برنامه‌های مدرسه حتی برگزار کرد. تلویزیون مدعی است که بیش از چهارهزار عنوان برنامه با موضوع کرونا در شبکه‌های استانی ساخته است.

به‌فرض صحت و ضمن تشکر از این دوستان بابت زحمات‌شان، باید پرسید که این برنامه‌ها چقدر مخاطب داشته‌اند و تاثیرات‌شان چه بوده است؟ کدام برنامه به‌طور خاص برای روزهای قرنطینه ساخته شد و جذابیت و اطلاع‌رسانی را با هم داشت؟ کدام برنامه آیینه تمام‌نمای مردم از طبقات مختلف بود؟ اینکه یک نفر به‌عنوان مجری یا کارشناس مدام و مکررا از مردم بخواهد که در خانه بمانند، نهایت وظیفه و خلاقیت یک رسانه است؟ ساختن برنامه‌هایی شبیه به «خونه‌مونی» به چه میزان بودجه و چقدر خلاقیت نیاز داشت؟ سال‌هاست که کارشناسان رسانه به تلویزیون هشدار می‌دهند از تکیه بر تک‌ستاره‌ها پرهیز کند. اتکای بیش از حد به یک سریال یا یک هنرمند در چنین وضعیتی اثرات سوء خودش را نشان می‌دهد. تهیه برنامه‌ها در لحظه‌های آخر هم آفت دیگری است که به‌عنوان یک نقص از آن یاد می‌شود. امسال هر دوی این ایرادها به‌وضوح خودنمایی کرده‌اند. سال‌ها بعد اگر تلویزیون به عملکردش در ماه رمضان نگاه کند، آیا می‌تواند از آن دفاع کند؟ برنامه‌های ماه مبارک رمضان از مردم با صدای بلند درخواست می‌کند که هم در خانه نمانید و هم تلویزیون نگاه نکنید. احتمالا پس از ماه مبارک، آماری از طرف روابط عمومی صداوسیما منتشر می‌شود که تعداد بینندگان فلان‌قدر بود و فلان‌عدد، اما شما که این گزارش را می‌خوانید، می‌توانید قضاوت کنید که سریال‌ها و برنامه‌های امسال ماه رمضان چقدر جذاب بوده‌اند.

برای یافتن ویژه‌برنامه‌های ترکیبی دوران کرونا دقایق زیادی را جست‌وجو کردم و نتایجی بیش از دو سه مورد نیافتم؛ برنامه‌هایی شبیه به خونه‌مونی که هم مسابقه‌ای و هیجانی باشد و هم مرتبط با روزهای کرونایی. بدیهی است این استناد به‌معنی آن نیست که برنامه خونه‌مونی نمونه متعالی برنامه‌های ترکیبی است و صرفا به‌عنوان شاهد مثال معرفی می‌شود. در ابتدای ورود کرونا برنامه‌ای باعنوان «به توان ما» با اجرای جواد خیابانی هم از شبکه سه روی آنتن رفت که پس از پخش چند برنامه و ایجاد حاشیه مهمان 30 میلیون تومانی به کار خودش پایان داد. حجم بالای تولید و پخش برنامه‌های شبه‌ماه‌عسلی در شبکه‌های مختلف تلویزیون در ماه مهمانی خدا و نشستن پای رنج‌های بدون امید بعضی از مردم، ‌جز اشک ریختن و تضعیف روحیه ملت کرونازده چه سود دیگری دارد؟ بیش از دودهه است که مدیران و عقلای رسانه و دین به این نتیجه رسیده‌اند ماه رمضان قرار نیست صرفا ماه غم‌وغصه باشد و اساسا ماه شادی و جشن است. امسال و دقیقا در شرایط کرونایی چه تغییری در نگاه مدیریتی تلویزیون ایجاد شده است که در اکثر سریال‌ها و برنامه‌های مختلف، غصه و ناله تزریق می‌شود و بذر ناامیدی می‌کارند؟

از سوی دیگر تلویزیون مدعی است کرونا برنامه‌هایش را به‌هم ریخته است و اگر کرونا نبود چه می‌کرد و چه و چه. البته برای سنجش ادعای تلویزیون کافی است به برنامه‌ها و سریال‌های دو سال 98 و 97 نگاهی بیندازیم. تکیه بر تک‌سریال‌ها و تک‌برنامه‌ها که صرفا تفریحی بودند و وقت پرکن و نبود یک استراتژی مشخص در طول فصل یا سال از ویژگی‌های صداوسیما در دوران پیشاکرونا بود.

«متوقف شدن پروژه‌ها خواست دشمن است.» این جمله را نقل به مضمون جناب علی عسگری، رئیس سازمان صداوسیما گفته است. با این پیش‌فرض، احتمالا بسیاری از سریال‌ها تا 26 اسفند تصویربرداری داشتند و حتی در ماه مبارک هم مشغول ضبط هستند. تهیه‌کنندگان اطمینان داده‌اند که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به کارشان ادامه می‌دهند و عوامل هم ظاهرا مشکلی با این شیوه ندارند، اما خبرهایی که به‌طور رسمی منتشر شده، نشان می‌دهد سریال‌های «سلمان فارسی» به کارگردانی داود میرباقری، «بوم و بانو» به کارگردانی سعید سلطانی و «جشن سربرون» ساخته مجتبی راعی یا ساخت‌شان را ازسر گرفته‌اند یا بعد از ماه مبارک رمضان آن را پی می‌گیرند. «عصر جدید» و «دورهمی» هم قرار است با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و شکلی تازه ضبط و پخش شوند و این یعنی بازگشت به تاکتیکی که به‌طور مقطعی جواب می‌دهد. بازهم خبری از یک برنامه جامع و مدون نیست. تکرار می‌کنیم که این روش شکست‌خورده است، چند مجری یا بازیگر دیگر باید از کشور بروند یا با گرفتن موضعی سیاسی در بزنگاه‌ها دست تلویزیون را خالی بگذارند تا مدیرانش به فکر چاره باشند؟ چند بازیگر یا مجری مشهور باید رقم‌هایشان را هرسال و غیرمنطقی بیشتر کنند تا صدای زنگ خطر به گوش مدیران تلویزیون برسد؟

واقعیت مشخص این است که اگر بخش بزرگی از مردم کرونا را شکست دادند، اما تلویزیون در این دو ماه و به‌طور اخص در ماه مبارک رمضان از کرونا شکست بدی خورد. اقبال مردم به «وی‌اودی»ها و شبکه نمایش خانگی و بازگشت مردم و مدیران به تکراری‌های جذاب، موید همین نکته است. وقتی تعداد شبکه‌ها بدون دلیل زیاد می‌شود پس باید خوراک آنها هم تامین شود. اگر اندازه کیفیت را برای سازمان صداوسیما مثلا 50 در نظر بگیریم آن‌وقت متوجه می‌شویم که چرا کیفیت بعضی شبکه‌ها اینقدر پایین است. مردمی که خودشان و زندگی‌شان را از قاب تلویزیون تماشا نکنند، آن را پس می‌زنند و سراغ رسانه‌های دیگر می‌روند. رسانه عرصه جبر و بگیر و ببند نیست. شاید مدتی بتوان با ارائه آمار روزگار را گذراند، اما واقعیت بزرگ‌تر از هر آماری است.

سینماروزان: گرفتاریهای معیشتی سینماگران با شیوع کرونا و تعطیلی کرونایی سینماها و پروژه‌های سینمایی به بالاترین حد خود رسید ولی رئوس خانه سینما نه تنها هزاران سینماگران را از فهرست عیدی میلیاردی ارشاد حذف کرده‌اند بلکه هنوز نه شرایط اجرایی معافیت از پرداخت حق بیمه سه ماهه ابتدایی سال را فراهم کرده‌اند و نه معلوم است هزاران سبدکالای اهدایی شهرداری را به چه کسانی داده‌اند.

در این اوضاع همایون اسعدیان درعین خبررسانی درباره تعطیلی جشن‌های هزینه‌زای خانه سینما مدعی شده امکانات خوبی را برای معیشت سینماگران فراهم کرده!!

همایون اسعدیان رئیس هیئت مدیره خانه سینما با اشاره به تعطیلی جشنهای خانه به شرق گفت: تا به امروز نظر همه در هیئت مدیره خانه سینما این است که در شرایط اقتصادی فعلی، این نوع هزینه‌ها برای برگزاری جشن را صلاح نمی‌دانیم و فکر می‌کنیم اگر بودجه‌‌ای هم وجود دارد، ترجیح می‌دهیم جدا از کمک‌هایی که گرفته شده، چنین بودجه‌‌ای را به معیشت اعضا اختصاص بدهیم!

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: اولویت ما در حال حاضر این است که به نیازمندی‌های اعضای خانه سینما بپردازیم و فکر می‌کنم به لحاظ روحی و روانی جامعه هم، به جهت شرایط اقتصادی موجود برگزاری چنین جشنی به شیوه سال‌های گذشته خیلی عمل مطلوبی نیست. جشن خانه تعطیل شده و در همین خصوص به صنوف دیگر هم اعلام کردیم امسال برای جشن‌های مستقل بودجه‌‌ای اختصاص داده نخواهد شد. با این حال، ممکن است امسال جشن بزرگ خانه سینما با تغییر و تحولاتی در شیوه برگزاری همراه باشد. از طرفی مشخص نیست طی ماه‌های آینده شرایط کشور به لحاظ ماندگاری و گستردگی ویروس کرونا در چه مرحله‌‌ای خواهد بود. بنابراین نیاز است با دوستان در آکادمی جشن خانه سینما هم مذاکراتی داشته باشیم و شاید این دوستان در زمان برگزاری جشن بزرگ سینمای ایران، به صورت نمادین برای پاسداشت روز ملی سینما با کمترین هزینه ممکن به یک طرح برسند و به ما پیشنهاد بدهند.

اسعدیان در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: طی هفته‌های گذشته حتی به برگزاری آنلاین جشن هم فکر شد. اما واقعیت این است که آیین‌نامه جشن نکات بسیاری دارد که یکی از این موارد تاریخ اکران فیلم‌های سینمایی است. عملا طی سه ماه گذشته سینماها تعطیل بودند و فیلم‌هایی که قرار بود بعد از جشنواره به اکران برسند، زمان مشخصی برای نمایش ندارند. در این سه ماه اتفاقا قرار بود فیلم‌های مطرح سینمای ایران که در جشنواره فجر سال گذشته توجه بسیاری را به خود جلب کرد هم اکران شوند که عملا این اتفاق نیفتاد. فیلم‌ها باید طبق اساس‌نامه اکران شده باشند و حتی اگر فیلم‌ها به شکل آنلاین داوری شوند هم این داوری شامل فیلم‌هایی می‌شود که در هشت ماه قبل از تعطیلی سینماها اکران شده و عملا بخشی از سال را از دست می‌دهیم و همین باعث می‌شود از هر جهت شاهد برگزاری جشن کوچکی باشیم. بنابراین فکر می‌کنم حتی برگزاری داوری آنلاین جشن امسال هم ایده خوبی نباشد.

او در پاسخ به این پرسش که پس از راه‌اندازی سامانه اطلاعاتی خانه سینما، اقدامات خانه سینما برای کمک به معیشت سینماگران چه خواهد بود؟ گفت: طرح‌هایی که برای کمک به سینماگران و اعضای خانه سینما در دستور کار قرار داشت، انجام شد، اما به این دلیل که در خانه سینما خیلی عادت نداریم روی این مسائل تبلیغات انجام دهیم، بازگو نکردیم. پیش از تعطیلات نوروز و هفته اول عید، زمانی که خانه سینما بسته بود، جلسات ما در خانه سینما برگزار می‌شد و پیگیر مسائل مالی بودیم و خوشبختانه امکانات خوبی را برای معیشت اعضای خانه سینما فراهم کردیم!!! به اعضای صنوف خبر دادیم که برای سه ماه از جهت کمک هزینه‌ها خیالشان راحت باشد!!!

ادعاهای اسعدیان در شرایطی بیان شده که هیچ مصادیقی درباره این ادعاها طرح نشده و اسعدیان به‌صراحت نگفته آن امکانات خوبی که فراهم کرده چیست و مابین چه کسانی توزیع شده؟؟
حرفهای اسعدیان از بابت خیال راحت سینماگران برای سه ماهه ابتدایی سال هم آن قدر گنگ است که چیزی ازش استنباط نکردیم!
ای کاش مدیران خانه سینما، در کنار انتشار بیانیه‌های بی‌امضای بی‌ربط به خانه، رباتی هم طراحی کنند برای رازگشایی از مصادیق ادعاهایشان.

سینماروزان: جدایی هزینه‌زای بخش بین‌الملل از جشنواره اصلی فجر از همان اوان جدایی با انتقادات بدنه سینما و صنوف کلیدی سینما مواجه بود به خصوص که خیلی زود هم غلبه نوعی رفیق‌بازی در اداره این جشنواره و واردات آقازادگان در حلقه مدیران، لو رفت و انتقادات را دوچندان کرد.

این انتقادات باعث شد حسین انتظامی هم قبل از تصدی ریاست سینما در گفتگویی تلویزیونی به‌صراحت از عمل به درخواست صنوف برای بازگرداندن بین‌الملل به جشنواره اصلی فجر گوید ولی درنهایت نه خواسته انتظامی و صنوف، که شیوع کروناست که باعث شده جشنواره جهانی(؟) فجر تعطیل شود.

محمدمهدی عسکرپور دبیر جشنواره جهانی که در ابتدای شیوع کرونا، جشنواره تحت امرش را به پایگاه مقاومت فرهنگی(!) تشبیه کرده و بر موافقان تعطیلیش تاخته بود با اعلام تعطیلی جشنواره، وعده برگزاری آن در خرداد۱۴۰۰ را داده ولی از یک طرف برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در خرداد۱۴۰۰ و از طرف دیگر نامعلوم بودن زمان پایان کرونا، درصد تحقق این وعده را پایین می‌آورد.

به نظر می‌رسد این تعطیلی جشنواره جهانی بخاطر کرونا سرنوشتی است که درانتظار جشنواره‌هایی همچون کودک، کوتاه و سینماحقیقت و… هم باشد و چه خوب می‌شود که همین تعطیلی جشنواره‌ها عاملی شود برای سوق دادن بودجه‌های آنها به سمت ایجاد تسهیلات رفاهی برای گرفتاران فراوان سینما.

سینماروزان: گرفت و گیرهای اقتصادی سینماگران در دوران شیوع کرونا به بالاترین حد خود رسیده و مدیران سینمایی هم به‌جای توزیع مستقیم تسهیلات میان سینماگران همچنان مشغول برگزاری نشست و کارگروه و اخیرا غربال‌گری هستند که چندرغاز تسهیلات را به که بدهند و به که ندهند و مشخص نیست بالاخره چه زمانی بناست کاری کنند که همه اعضای صنوف را دربرگیرد.

محسن محسنی‌نسب کارگردان سینما با انتقاد از انفعال مدیریتی در حمایت از سینماگران به سینماپرس گفت: بی تردید تصمیم لغو جشنواره‌های سینمایی تا پایان سال جاری و توزیع بودجه‌اش میان سینماگران، مهمترین تصمیمی است که مدیران می‌توانند بگیرند و قطعاً کسانی که تمامی درآمدها و رانت‌های‌شان از قبل برگزاری این جشنواره های بودجه بربادده و بی‌خاصیت است جلوی این تصمیم مهم ایستادگی میکنند.

وی ادامه داد: حسین انتظامی باید در ماه ها آخر عمر دولت دوازدهم یک یادگاری خوب از خودشان بگذارند و جلوی این افراد رانت خوار ایستادگی کرده و تصمیمی اتخاذ کنند که به نفع تمامی سینماگران باشد. در حالی که مهمترین رویدادهای سینمایی جهان تعطیل شده اند هیچ معنایی ندارد که ما در این بحران کرونا در کشورمان جشنواره سینمایی برپا کنیم و باید هزینه آن ها در اختیار سینماگران قرار گیرد.

محسنی‌نسب با تأکید بر اینکه در حال حاضر بحران معیشتی زندگی، بخش عمده‌ای از سینماگران را تهدید می‌کند اظهار داشت: من بسیار متأسفم که باید عنوان کنم چندی پیش یکی از سینماگران محترم تنها به خاطر ۵ میلیون تومان پول و درگیری مالی با صاحبخانه اش به زندان افتاده بود و هیچ کس نبود که دستش را بگیرد!! در این وانفسای کرونایی، برگزاری جشنواره‌های سینمایی که هیچ دردی از سینما درمان نمی‌کند چه کارآیی دارد؟ آقایان باید دست این سینماگران بخت‌برگشته را بگیرند.

این سینماگر مطرح سپس با انتقاد جدی از نحوه توزیع ناعادلانه عیدی میان اهالی سینما یادآور شد: سوأل من این است که چرا مانند دوران ریاست شمقدری، عیدی و سبدکالا به تمام سینماگران تعلق نمی‌گیرد؟ در آن دوران عیدی و سبدکالا به همه به صورت عادلانه تعلق میگرفت و حتی افرادی که عضویت هیچ یک از صنوف سینمایی را نداشتند اما از بدنه سینما بودند این هدایا را دریافت می کردند.

وی در همین راستا تصریح کرد: غلط بزرگ دولت یازدهم این بود که بودجه دولتی را به افرادی داد تا به اسم خانه سینما و… برای آن بودجه تصمیم‌گیری کنند! این بودجه برای آنها رانت ها و باندهای متعددی به وجود آورد. اصلاً این روش پرداخت عیدی چه معنایی دارد؟ چرا باید خانه سینما متولی این اتفاق باشد؟ چرا خود رئیس سازمان سینمایی یک لیست از اهالی سینما را در دست نمی‌گیرد و وجه عیدی را به صورت مستقیم و مساوی میان همه تقسیم نمی‌کند؟

کارگردان فیلم های سینمایی «شاخ کرگدن» و «شیرهای جوان» افزود: توزیع عیدی توسط مسئولان خانه سینما برای آن ها یک رانت و ابهت پوشالی می‌سازد. آنها از این پس بر سر سینماگران منت می گذارند که ما به شما پول و عیدی دادیم در صورتی که این پول متعلق به بیت المال و عموم اهالی سینما است و نباید به اسم خانه سینما تمام شود و هیأت مدیره این نهاد برای بودجه بیت‌المال تصمیم بگیرند که به چه کسی برسد و به چی کسی نرسد!

سینماروزان: در میان گرفتاران کرونایی اجتماع ایران یکی از محروم‌ترین‌ها سینماگران هستند که بعد از سالها شعاردهی مدیران پیرامون ارتقای شغلی آنان حتی یک بیمه‌ بیکاری هم ندارند که حامی‌شان باشد و متاسفانه مدیران سینمایی هم جز وعده آینده را دادن، کاری برایشان نکرده‌اند.

حبیب اسماعیلی تهیه‌کننده باسابقه سینما و مدیر موسسه پخش «رسانه فیلمسازان»  درباره وضعیت سینماها در ایام پساکرونا به مهر گفت: شیوع بیماری کرونا فقط باعث ضربه به سینما نشد، بلکه تمام مشاغل را دربرگرفت. گاهی اتفاقی رخ می‌دهد که باعث تعطیلی یک صنف به خصوصی می‌شود، ولی این مهمان ناخواسته تمام مشاغل را درگیر کرده است. ما در وهله اول آرزو می‌کنیم که این بیماری ریشه کن شود چون صدمات مالی و جانی آن در تمام کشورهای جهان زیاد و جبران‌ناپذیر است. اگر نگاهی به هر صنفی بیندازیم، متوجه می‌شویم که به سهم خود آسیب دیده است، به جز مشاغلی که با خورد و خوراک مردم سر و کار دارند و این در چنین شرایطی طبیعی است.

وی با اشاره به اینکه در این میان کادر درمان جان‌فشانی می‌کنند و کار آن‌ها جای تشکر دارد، اظهار کرد: این بیماری باعث دور شدن افراد از یکدیگر شده و استرس را به همه هدیه داده است که عوارض خیلی بدی دارد. درست شرایطی مانند زمان بمباران دهه ۶۰ را تجربه می‌کنیم که این موضوع در آن زمان روی کودکان تأثیر گذاشت بنابراین این حجم از نگرانی روی بچه‌های امروز هم تأثیر می‌گذارد و تبعاتش را در آینده می‌بینیم در نتیجه امیدوارم زودتر این بیماری ریشه کن شود.

اسماعیلی با اشاره به شرایط سینماها در مواجهه با بحران کرونا بیان کرد: کار سینما از دیگر کارها کمی مجزاست چون تاریخ مصرف به خصوصی دارد. برای مثال صاحبان آثار و سینماداران برای اکران نوروزی برنامه‌هایی داشتند که آن برنامه‌ریزی‌ها از بین رفت و آن‌ها دچار ضرر شدند، فصلی که اتفاقاً برای همه آورده مالی داشت. فیلم‌ها تقریباً از بین رفتند در حالی که می‌توانستند بازگشت سرمایه خوبی را برای سینماهای ایران داشته باشند. فیلم سینمایی مثل یک کالا نیست که بگوییم می‌توانیم آن را در انبار بگذاریم و وقتی شرایط بهبود پیدا کرد آن را از انبار دربیاوریم و ارائه بدهیم. کار هنر از مقولات دیگر جداست و باید به این موضوعات فکر کنیم.

مدیر شرکت پخش رسانه فیلمسازان گفت: ما بیش از ۴ دهه است که در این مملکت زندگی می‌کنیم، تجربه ثابت کرده است وعده‌هایی که در زمان‌های بحران داده می‌شود عملی نمی‌شود و دولتی‌ها بعد از مدتی وعده‌های خود را فراموش می‌کنند یعنی آنقدر مشکلات روی دوش دولت باقی می‌ماند که بعد از مدتی فراموش می‌کنند که قول داده بودند کارهایی برای بهبود شرایط انجام دهند.

وی توضیح داد: همین حالا هم اگر به قول‌هایی که داده شده مانند اعطای وام، پرداخت بیمه و… نگاه کنیم متوجه می‌شویم ورای هیچ‌کدام هیچ بخششی وجود ندارد، بلکه این پرداختی‌ها فقط کمی به تأخیر افتاده. این در حالی است که دولت پیش از این هزینه‌هایی را برای برگزاری جشنواره‌ها و برنامه‌های مختلف در نظر گرفته بود که با شرایط پیش آمده عملاً برگزاری آن‌ها منتفی شد، بنابراین دولت می‌تواند همان بودجه‌ها را برای افراد زیان دیده صرف کند. چرا دولت همین بودجه‌ها را صرف افراد زیان‌دیده نمی‌کند؟

این تهیه‌کننده سینما افزود: افرادی هستند که به دلیل شرایط پیش آمده بیکار شده‌اند. بچه‌هایی که در شغل‌های تدارکات، امور فنی و… بودند یک حالت روزمزد داشتند، یعنی اگر یکی دوماه کار نمی‌کردند اندوخته چندانی نداشتند تا بتوانند زندگی را اداره کنند بنابراین باید فکر اساسی کرد که اگر این شرایط تداوم پیدا کند چه راه حلی می‌توان برای این طیف از افراد داشت.

اسماعیلی اظهار کرد: همانطور که گفتم این شرایط تبعاتی هم برای فیلم‌ها دارد ولی امیدوارم این اکران اینترنتی که با فیلم «خروج» آغاز شد راه حلی برای این موضوع باشد. این مسیر با یک فیلم دولتی و یک کارگردان مطرح آغاز شد و به نظرم به لحاظ تبلیغاتی دستشان باز است. امیدوارم این اکران جواب بدهد تا یک سری از فیلم‌ها در همین بستر به نمایش دربیایند و برگشت مالی داشته باشند ولی اگر همین اکران هم نتیجه مطلوب نداشته باشد و موفق نشود ترافیک اکران شدیدی بعد از بازگشایی سینماها خواهیم داشتید.

وی ادامه داد: چنان چه می‌دانید در سال‌هایی که شرایط عادی بود به خودی خود سالانه سی چهل فیلم فرصت اکران را به دست نمی‌آوردند، برخی فیلم‌ها هم دچار فیلمسوزی می‌شدند. بنابراین اگر شرایط عادی باشد این تجمع فیلم‌ها مشکل ساز می‌شود از طرف دیگر مساله فیلمسازان جدید، ارائه پروانه ساخت به آن‌ها و در ادامه اکران آثارشان دردسرساز می‌شود. تلنگری که ویروس کرونا زد این بود که مسئولان به شکل اساسی‌تر به موضوعات نگاه کنند.

این پخش‌کننده سینما بیان کرد: ما می‌دانیم کارهایی که ارشاد و خانه سینما در این دوران می‌کنند و پیگر امور هستند از سر خیرخواهی است اما نباید برخی اقشار کم درآمد این صنعت فراموش شوند. از سوی دیگر ما مساله سینما و سینماداران را هم داریم. این سینماها پرسنل زیادی دارند که اگر بخواهند آن‌ها را تعدیل کنند، نرخ بیکاری زیاد می‌شود از سوی دیگر تأمین درآمد آن‌ها کار دشواری است. به ویژه اینکه این ضررها در فصلی حاصل شد که سینماداران و صاحبان فیلم‌ها روی فروش ویژه فیلم‌ها حساب باز کرده بودند.

وی در پایان مطرح کرد: امیدوارم اواخر اردیبهشت و خردادماه سینماها بازگشایی شوند ولی به هر حال باید بپذیریم سینما جای تجمع است و بلافاصله این بیماری واگیردار به دیگران منتقل می‌شود ولی یک طرف دیگر این ماجرا مردم هستند که سعی می‌کنند از تجمعات دوری کنند یعنی تا مردم دوباره بخواهند اعتماد کنند به سینماها بازگردند، طول می‌کشد یعنی زمانی نیاز است تا دوباره به حالت عادی برگردیم.

سینماروزان: درباره نشست اخیر مدیران خانه سینما با بخشی از صنوف معترض به کم‌کاری‌ روسا درباره ایجاد تسهیلات رفاهی برای سینماگران در دوران کرونایی، هیچ داده رسمی توسط خانه سینما منتشر نشده.

با این حال برخی رسانه‌ها از درگیری لفظی تند روسای صنوف با رییس هیات مدیره و عتاب قرار دادن او به‌خاطر حذف بیش از دوهزارسینماگر از فهرست عیدی ارشاد و همچنین عقد قرارداد پژوهشی هنگفت با فارابی در روزگار بیکاری بسیاری از سینماگران مطرح خبر داده‌اند.

حمیدرضا آشتیانی‌پور رییس انجمن دوبلورها با تایید اعتراضات به مدیران خانه در این نشست به مهر گفت: جلسه‌ای که برگزار شد، در چارچوب مسائل و نیازهای صنوف خانه سینما بود و حاضران نظرات خود را ارائه کرده و اختلاف‌نظرهایی وجود داشت که مطرح و درباره آن بحث شد.

رئیس انجمن گویندگان درباره خواسته صنوف از روسای خانه اعلام کرد: تمرکز جدی و مهم این جلسه روی این مساله بود که هیأت مدیره و مدیرعامل خانه سینما تلاش کنند هرچه زودتر امکاناتی را برای تمام صنوف سینمایی فراهم کنند.

آشتیانی‌پور با اشاره به نامشخص بودن امکاناتی که بناست به اهالی سینما دهند، گفت: کم و کیف امکاناتی که بناست اعطا کنند، مطرح نشد و ما هنوز ذهنیت واضحی درباره این امکانات نداریم و شاید بنابه دلایلی وارد جزئیات این مساله نشده اند.

رییس صنف دوبلورها تاکید کرد: ما به عنوان صنوف سینمایی به روسا گوشزد کردیم که ساز و کاری فراهم شود تا جنبه‌های انسانی و عدالت تا حدی که مقدور است رعایت شود و تا جایی که ممکن است فضایی به‌وجود نیاید تا این حمایت‌ها و کمک‌ها آلوده به حاشیه‌ شود.

سینماروزان: اگر در ابتدای شیوع کرونا در کشور و آغاز تعطیلی بسیاری از کسب و کارها، چندان صحبت از لزوم حمایت دولت از بیکاران کرونایی نبود ولی امتداد تعطیلی کرونایی بسیاری از صنوف و بیکاری بخشی قابل توجه از جامعه، لزوم حمایت‌های دولتی را بیشتر و بیشتر کرد.
اوضاع در جامعه هنری حادتر هم هست چون دولتمردان ما هنوز نتوانسته‌اند بعد از سالها حتی یک بیمه بیکاری برای هنرمندان تعریف کنند!!

داریوش کاردان بازیگر و کارگردان با تاکید بر لزوم حمایت دولت از طبقات آسیب پذیر دربرابر کرونا به فرهیختگان گفت: محتاج یک پشتیبانی مالی از سوی حاکمیت هستیم که حداقل چند ماهی همه مردم را حمایت کند. این‌که یک میلیون تومان به افراد بی‌بضاعت و بی‌شغل کمک می‌کنم و بعد آن را پس می‌گیرند در حدواندازه و شأن کشور و مردم ما نیست. ما کشور فقیری نیستیم.

کاردان ادامه داد: درست است در شرایط تحریم هستیم ولی در کشور امکانات زیاد داریم و شاید راه‌های بهتر و آسان‌تری پیدا شود از اینکه یک میلیون به یکی وام بدهیم و چند ماه دیگر پس بدهد. این حمایت از قشر آسیب‌پذیر کشور نیست.

این بازیگر-کارگردان با اشاره به اوضاع تراژیک بسیاری از هنرمندان گفت: در عالم هنر افرادی هستند که با آوازه‌ای که دارند اما ممکن است محتاج کار ماهانه باشند یا پول اجاره خانه نداشته باشند. من نام نمی‌برم جایگاه افراد بسیار بالاتر از این حرف‌هاست که نام آنها برده شود و بگوییم اینها بی‌چیز هستند و دست تنگی دارند ولی می‌دانم که برخی این‌گونه هستند ولی از آن طرف ممکن است یک یا دو درصد یا چند نفر باشند که از راه هنر بی‌نیاز شده باشند.

کارگردان “نوروز۷۲” و “شبکه سه و نیم” تاکید کرد: اکثریت هنرمندان زندگی ساده و معمولی و بعضا رو به پایین دارند ولی نمی‌توانند بیان کنند. شاید اقشار دیگر در خیابان فریاد بزنند که شغل من کو ولی یک هنرمند که در سطحی در جامعه مطرح است با سیلی صورت خود را سرخ نگه می‌دارد. خواستم بیان کنم همه اقشار نیاز به حمایت دارند و البته هنرمندانی که حتی بیمه بیکاری هم ندارند!

سینماروزان: با وجود همه تبلیغات بر سر موفقیت اکران آنلاین، داده‌های واقعی که جرات انتشارش از سوی سامانه‌های وی.او.دی وجود ندارد حکایت دارد از شکست اکران آنلاین به‌دلایل مختلف و ازجمله عدم صیانت از محصول در فضای مجازی و فعالیت پرقدرت قاچاقچیان.

شکست اکران آنلاین چاره‌ای را پیش‌رو نمی‌گذارد جز برنامه‌ریزی برای بازگشایی سینماها ولی این بازگشایی هم عملا پرریسک است و زمان می‌برد تا بازگشت دوباره مخاطب به سینماها.

احمد طالبی‌نژاد با اشاره به شکست اکران آنلاین به شرق گفت: واقعیت این است که ثابت کردیم ما استاد کارهای نیمه‌تمام و کارهای خارق‌العاده هستیم. ماجرای نمایش آنلاین فیلم از طریق فضای مجازی پروژه‌‌ای است که موفقیت چندانی نداشت و به نظر شکست خورده است. از سوی دیگر وقتی که جاده‌ها باز شده و تجمعاتی مثل مراسم ترحیم و مواردی از این قبیل در حال برگزاری است، خب سینما هم باز شود، اتفاقی نمی‌افتد!

طالبی‌نژاد ادامه داد: باید به این نکته‌‌ توجه داشته باشیم که در این میان خود مردم باید تصمیم بگیرند که آیا اگر سالن سینما باز شود تصمیم دارند به سینما بروند یا خیر؟

طالبی‌نژاد تاکید کرد: باید این را هم در نظر گرفت که اگر شاهد بازگشایی سالن‌های سینما هم باشیم، نمی‌توان انتظار استقبال خوب از جانب مخاطبان سینما را داشت. به‌هر‌حال سالن‌های سینما جزء کسب‌وکارهایی است که بازگشایی آنها در اولویت مردم قرار ندارد!

سینماروزان: بلاتکلیفی در بازگشایی سینماها همچنان ادامه دارد و وضعیت اکران آنلاین هم به‌خاطر تهدیدات قاچاقچیان مجازی آن قدر متزلزل است که حالا حالاها نمی‌توان بدان به چشم مسیری برای جایگزینی سینما نگریست.

حبيب اسماعيلي تهيه‌كننده، پخش‌كننده سينما و مديرعامل رسانه فيلمسازان با اشاره به اينكه مهم‌ترين مساله‌اي كه بايد در بازگشايي سالن‌هاي سينما مدنظر قرار بگيرد بحث سلامتي مردم است به اعتماد توضيح مي‌دهد: در حال حاضر بسياري از مشاغلي كه ظرف يكي، دو ماه گذشته بازارشان كساد شده بود و از رونق افتاده بودند با رعايت كليه پروتكل‌هاي بهداشتي دوباره شروع به كار كردند و به نظر مي‌آيد در شرايط فعلي مي‌توانيم با رعايت كليه قوانين بهداشتي با بيماري و ويروس كرونا كنار بياييم و ضمن از سر گرفتن فعاليت‌هاي جاري اين خطر را از خود دور نگاه داريم.

اين تهيه‌كننده گفت: عجبا که در حال حاضر فعاليت‌هاي روزمره بسياري از صنوف و مشاغل از سر گرفته شده است، از مراكز تجاري گرفته تا پارك‌ها و… حمل و نقل عمومي كشور هم رفته رفته به شرايط عادي خود باز مي‌گردد و مردم به آرامي فعاليت‌هاي اقتصادي خود را شروع مي‌كنند ولی فقط اين وسط چگونگي فعاليت مراكز هنري همچون سينما، تئاتر يا موسيقي است كه با اما و اگرهايي همراه است و ضروري است كه به اين بخش از فعاليت‌هاي جاري جامعه كه به هنرمندان مربوط است توجه ويژه‌اي صورت گيرد.

از نظر حيبب اسماعيلي اينكه سينما با بازگشايي سالن‌ها مي‌تواند به امرار معاش خود ادامه دهد يا ندهد يا اساسا مي‌تواند مخاطبي را مجذوب سالن‌هاي سينما كند يا خير بحث مجزايي است اما در حال حاضر آنچه كه نمود و اهميت بيشتري دارد افتتاح مجدد سالن‌هاي سينما بعد از چند ماه تعطيلي است.

او در عين حال اين نكته را هم يادآوري مي‌كند كه مردم اين روزها به‌شدت از شيوع بيماري كرونا نگرانند و همانطور كه در شهر مي‌بينيد، بازگشايي بسياري از مراكز تجاري يا پارك‌ها باعث نشده كه آنها به خريدهاي غيرضروري روي بياورند و تجمع‌هاي غيرمنطقي در شهر داشته باشند. بنابراين اين اميدواري وجود دارد كه از بازگشايي سالن‌هاي سينما با رعايت كليه ضوابط اجتماعي استقبال كنند.

او در بخش ديگري از صحبت خود به لطماتي كه تعطيلي سه ماه بر سينما وارد مي‌كند مي‌پردازد و اشاره مي‌كند به بيكاري افراد زيادي از جامعه؛ از كارگر روزمرد گرفته تا مشاغل ديگر. او مي‌گويد: اين مساله پيامدهاي جبران‌ناپذير اقتصادي به همراه دارد. اگر فرض را بر اين بگيريم كه سينماها عيد فطر هم باز مي‌شوند قريب به سه ماه مي‌شود كه در سالن‌هاي سينما بسته است و اين ركود از جنبه‌هاي گوناگون به سينما آسيب وارد مي‌كند. به عقيده من با رعايت كليه قوانين بهداشتي و با نمايش و اكران فيلم‌هاي خوب و باكيفيت مي‌توان به بازگشايي سالن‌هاي سينما اميدوار بود.

اسماعيلي آرزو مي‌كند به زودي سايه اين بيماري هولناك كم شود تا خيال مردم آسوده شود و بتوانند دوباره در امور زندگي خود تصميم بگيرند.

سینماروزان: در ساختار مدیریت سینما، نه‌تنها زمان بازگشایی سینماها مشخص نیست بلکه به‌جای کمک به سینماها برای لحاظ کردن پیش‌نیازهای بازگشایی سینماها، خیلی راحت و با داوطلبانه کردن بازگشایی سینماها، خیال خودشان را بابت ارائه کمک به سینماداران آسوده کردند.

از آن سو هیچ برنامه مشخصی برای از سرگیری تولید در سینما و شبکه خانگی وجود ندارد و چه بسیار پروژه‌هایی که بخاطر کرونا، نیمه‌کاره رها شدند و سازندگان بلاتکلیف منتظر تصمیم گیری مدیران هستند.

کیوان امجدیان منتقد و روزنامه‌نگار سینما در یادداشتی به انتقاد از بلاتکلیفی امروز برخی پروژه‌های سینما و شبکه نمایش خانگی که به‌صورت خودخواسته در مواجهه با تعطیلی کرونا تصمیم به تعطیلی گرفته بودند، پرداخت.

متن این یادداشت با عنوان «اجازه بفرمایید مس باشند» را بخوانید:

اهمیت بعضی چیزها ممکن است در شرایط عادی خیلی معلوم نباشد. ممکن است مثلا وقتی همه جا امن و امان است کسی از حال پرستارها و اهمیت بودن آن‌ها خبردار نباشد. یا معلم‌ها و… اما یکباره شرایطی پیش می‌آید که همه متوجه اهمیت حضور آنها می‌شوند. این تغییر نگاه و دیدن میزان اهمیت در شرایط خاص، فقط برای  پرستارها و آتش‌نشان‌ها و… نیست. در سطوح کمی پایین‌تر حتی می‌بینیم که حضور یک صنف قوی (که در شرایط آرامش ممکن است حضورش حس نشود) چقدر می‌تواند به اعضای صنف و روشن شدن وضعیت آن‌ها کمک کند.

برای مثال اگر اتاق اصناف و پیگیری‌هایش نبود، مجموعه افرادی که کارشان آزاد است و کم هم نیستند، نه می‌دانستند چه وقتی باید کار نکنند، نه اینکه از چه وقت کار را شروع کنند. نه متخلف مجازات می‌شد و نه تشویقی در نظر گرفته می‌شد برای آن‌ها که قانون را تمام و کمال محترم دانستند و بیش و پیش از بقیه به آن عمل کردند.

صنف سینما هم از این قاعده مستثنی نیست و عدم وجود صنوف قوی برای آن هم در شرایط خاص، خودش را به شدت نشان می‌دهد و حتی می‌تواند با محکم کردن گره‌ها به معضلی لاینحل بدل شود. این‌ها یعنی چه؟ چرا در صنوف سینما یک نفر نیست که حرف آخر را بزند؟
یعنی هرچقدر اتاق اصناف خود را مکلف به تعیین تکلیف فوری اعضای زیرمجموعه‌اش می‌دید، مدیران سینمایی ظاهراً هنوز در زمینه از سرگیری فیلم‌ها و سریال‌های شبکه نمایش خانگی به نتیجه خاصی نرسیده‌اند و منفعلانه دل به قضا و قدر سپرده‌اند؛ یا نیازی به این تعیین تکلیف حس نمی‌کنند یا شاید حس و حالش را ندارند که تصمیمی گرفته و پایش بایستند یا به هر دلیل دیگر هنوز بسیاری از نقاط مبهم در تولیدات مربوط به سینما و نمایش خانگی را گنگ و مبهم باقی گذاشته‌اند.

از زمانی که ماجرای تعطیلی‌ها به واسطه شیوع کرونا پیش آمد و سازمان سینمایی لزوم تعطیلی پروژه‌های سینمایی و نمایش خانگی را اعلام کرد، چند گروه بودند که سلامت افراد گروهشان را مقدم بر سایر چیزها دانستند و با وجودی که اغلب آن‌ها کمی بیش از ۲۰-۳۰ درصد از ضبطشان باقی نمانده بود، کار را تعطیل کردند و منتظر ماندند تا صنف اجازه ازسرگیری کارها را بدهد. الباقی هم یکی‌یکی تمکین کردند و ۲ گروه هم کمترین اهمیتی به این قانون ندادند و کارشان را پیگیری کردند.

حالا ۲ ماه از آن روز گذشته است.

آن‌ها که پیش از همه تعطیل کردند متحمل ضررهای فراوانی شدند. حالا هم لابد نادم و پشیمان و ناراحت از این همه بی‌توجهی منتظر نشسته‌اند ببینند چه وقتی سازمان سینمایی یا خانه سینما می‌نشینند و برای سینما (که البته تکلیفش به نسبت نمایش خانگی تاحدودی روشن‌تر است) تعیین تکلیف می‌کنند و برای نمایش خانگی هم قاعده‌ای می‌گذارند تا شاید بیش از این گرفتار ضرر نشوند. ضرر سنگینی که ظاهرا نه کسی برایش اهمیت دارد و نه جایی قصد کمک برای جبرانش را دارد.

حالا آرام آرام همه دارند می‌گویند چه خبطی کردیم! کاش ما هم مثل همان ۲ گروه متخلف، بی‌خیال قانون و ابلاغیه سازمان سینمایی می‌شدیم و با رعایت ملاحظات بهداشتی کارمان را انجام می‌دادیم. حالا فوقش اسم‌مان را به عنوان گروه متخلف منتشر می‌کردند! از این بهتر بود که به دلیل تعطیلی و عدم پیشرفت پروژه در زمان مقرر، پول که ندهند هیچ، خسارت وام و دستمزد بازیگران و کلی هزینه دیگر آوار شود روی سر گروه… و همچنان ندانیم که از چه وقتی باید کار را شروع کنیم و همین اندک تصاویر باقی مانده را ضبط کنیمِ!

این گویی سرانجام تراژیک پای‌بندی به قانون در سینمای ایران است!

سینماروزان: یک مستندساز با اشاره به عدم امکان برگزاری جشنواره در دوران شیوع کرونا اظهار داشت: بهترین کار این است که این جشنواره‌ها با هم ادغام و بودجه باقی‌مانده صرف حمایت از سینماگرانی که مشکل معیشتی دارند، شود.

محمد دیندار، مستندساز و منتقد سینما درباره چگونگی برگزار شدن جشنواره‌های جهانی و کودک و مستند و کوتاه همزمان با دوران شیوع ویروس کرونا، گفت: خیلی کار سختی نیست، نیاز به نشست‌های آنچنانی و تشکیل اتاق‌های به اصصلاح‌ فکر هم نیست؛ در شرایطی که بخشی از دست‌اندرکاران سینما و نه‌ همه آنها به‌واسطه ویروس شوم کرونا دچار مشکلات مضاعف معیشتی شده‌اند و از سویی امکان برگزاری منظم برخی جشنواره‌ها وجود ندارد، یکی از بهترین راه‌ها ادغام جشنواره جهانی فیلم فجر و کودک و… در جشنواره فیلم فجر و اختصاص بودجه این جشنواره‌ها برای کمک و حمایت از اهالی سینماست.

وی افزود: اگر حسین انتظامی رییس و دیگر مدیران سینمای کشور اندک احترامی‌برای خرد جمعی قائل هستند، کافی است این موضوع را به رای اهالی سینما بگذارند تا ببینند نظر اکثریت سینمایی‌ها همین است.

دیندار ادامه داد: همچنین سایر دستگاه‌ها و نهادهایی که قرار است امسال جشنواره سینمایی داشته باشند، می‌توانند جشنواره خود را در جشنواره فیلم فجر ادغام نموده و ضمن صرفه‌جویی در دوران اقتصادی سخت بعد از کرونا، هم قدمی ‌برای حمایت از اهالی سینما برداشته و هم یک جشنواره فیلم فجر متفاوت و به معنای واقعی ملی را رقم بزنند.

سینماروزان: تعطیلی کرونایی سینماها کماکان ادامه دارد و همچنان مشخص نیست بالاخره چه زمانی سینماها باز می‌شود و از آن سو برای جبران ضرر و زیان تعطیلی سینماها در دو ماه اخیر هیچ فعالیت قابل توجهی صورت نگرفته و همه چیز به قضا و قدر سپرده شده است.

امیرحسین حیدری مدیر موسسه پخش نمایش‌گستران که درست در روزهای تعطیلی کرونا کمدی پرفروش “جهان برقص” را روی پرده داشت، با اشاره به اینکه تقریبا میزانسن اکران در سینمای ایران از بین رفته است، به ایلنا گفت: کرونا باعث شده تا سینمای ایران در یک وضعیت برزخی قرار بگیرد و اصلا نمی‌توان هیچ چیزی را پیش‌بینی کرد و برای آینده برنامه‌ریزی کرد. تکلیف هیچکس مشخص نیست و همه در یک بلاتکلیفی هستند.

وی با تاکید بر اینکه همه بخش‌های سینما از تولید، اکران و نمایش متضرر شده‌اند، گفت: اولویت دولت هم در شرایط فعلی سینما و فرهنگ نیست و مشکلات دیگری را دارد که اول می‌خواهد به آنها بپردازد.

حیدری افزود: اینکه بگوییم باتوجه به گسترش کرونا تولیدات در سینما متوقف شده و ما دیگر تا پایان سال نمی‌توانیم تولیدی داشته باشیم، درست نیست زیرا در شرایط عادی نیز تولیدات در سینمای ایران از ابتدای پاییز آغاز می‌شد بلکه مشکل اصلی فیلم‌‌هایی است که پشت اکران ایستاده‌اند و ما شاهد یک ترافیک سنگین از این فیلم‌ها خواهیم بود.

وی ادامه داد: ‌حتی اگر امروز نیز کرونا از بین برود و سینماها بازشوند، حداقل یک ماه طول می‌کشد تا اطمینان مخاطبان جلب شود و شرایط مانند سابق بشود. همچنین قطعا بعد از بازگشایی باید پروتکل‌های مشخصی اجرا شود که عادت کردن به این پروتکل‌ها زمان زیادی می‌برد.

مدیرعامل موسسه پخش نمایش‌گستران با اشاره به اینکه بازگشایی سینماها پروتکل پیچیده‌ای است، گفت: باید شرایطی فراهم شود که مخاطبان در امنیت و سلامت به تماشای فیلم‌ها بنشینند زیرا جان انسان‌ها بر هر چیزی ارجح است و اگر پروتکل‌های پزشکی و بهداشتی به خوبی اجرا نشود، مانند چین که سینماهای خود را بازکرد و بعد مجبور شد دوباره ببندد، ما نیز گرفتار می‌شویم.

وی ادامه داد: خطر مبتلا شدن به کرونا در مترو و اتوبوس بیشتر از سینما و سالن تئاتر است و اینکه در این شرایط سالن‌های سینما تعطیل است اما مترو و اتوبوس با این حجم جمعیت فعالیت می‌کند، باعث تعجب است.

حیدری درباره اکران اینترنتی فیلم‌ها گفت: اکران آنلاین فیلم‌ها می‌تواند موفق شود اگر ما مانند کشورهای دیگر قوانین کپی‌رایت را رعایت کنیم و به حقوق مولف احترام بگذاریم، امروز در همه دنیا اجاره کردن فیلم در بازه زمانی کاملا امری رایج است و شرکت‌هایی همچون نت فیلیکس، آمازون‌پرایم از این مساله استفاده می‌کنند ولی ما متاسفانه ما در کشورمان به لحاظ حقوقی و دینی و اخلاقی این مساله را رعایت نمی‌کنیم به همین دلیل نسخه قاچاق فیلم‌ها سریع در اینترنت عرضه و باعث می‌شود صاحبان آثار دیگر از این طرح استقبال نکنند.

وی ادامه داد: باید برای اکران‌های آنلاین پروتکل‌های مشخصی نوشت و به آن با دید یک مساله ملی نگاه کرد و از همه ظرفیت‌ها استفاده و همه وی‌اودی‌ها مشارکت کنند تا هم ریسک کپی غیرمجاز کاهش پیدا کند و هم بتوان با حمایت قوه قضاییه با قاچاقچیان و عرضه‌کنندگان غیرمجاز مبارزه کرد.

حیدری با اشاره به ستاد مدیریت بحران در سازمان سینمایی و همچنین کمک‌هایی که این سازمان به سینماگران خواهد کرد، گفت:‌ رقمی که سازمان سینمایی می‌خواهد به اعضای صنوف کمک کند، بالا نیست. پولی که می‌دهد براساس بضاعت آن است درغیر این صورت 500 هزار تومان پولی که به اعضای صنوف و وام 10 میلیون تومانی که سینماداران قرار است، داده شود اصلا جوابگوی هزینه‌ها و خسارت‌ها نیست و باید بودجه جداگانه‌ای توسط دولت در اختیار سازمان سینمایی قرار بگیرد تا بتوان برای سینما  هزینه کرد.

سینماروزان: هرچند بعید است تعطیلی کرونایی سینماها به این زودیها پایان پذیرد ولی معاونت بهداشت وزارت بهداشت با انتشار دستورالعمل فاصله‌گذاری اجتماعی در سالنهای سینما، تکلیف چیدمان سالنها در دوران بعد از بازگشایی را که مشخص نیست تابستان باشد یا پاییز مشخص کرده.

وزارت بهداشت در راهنمای گام دوم مبارزه با کرونا به تشریح رئوس فاصله‌گذاری اجتماعی در سالن‌های سینما بعد از بازگشایی سالنهای سینما پرداخته است.

سینماروزان برخی از رئوس این راهنما را ارائه می‌دهد:

— بین مخاطبان چه در سالن نمایش یا سالن انتظار حداقل باید ۱ متر فاصله باشد.

–فروش بلیت فقط باید به صورت الکترونیکی و فقط نصف ظرفیت اسمی سالن باشد.

–مخاطبانی که سرفه یا عطسه از آنها بروز کند بلافاصله به خارج سالن هدایت شوند.

–کاهش مواجهه چهره به چهره پرسنل سینما و انجام امور از طریق تلفن همراه.

–گندزدایی سالن‌های نمایش بلافاصله بعد از پایان هر سانس.

–گندزدایی روزانه مبلمان موجود در فضاهای بیرونی سینماها.

–ارائه مواد ضدعفونی‌کننده به‌میزان کافی به مخاطبان.

برای مطالعه متن کامل دستورالعمل وزارت بهداشت اینجا را کلیک کنید.

سینماروزان: به‌زودی دومین ماه تعطیلی سینماها و پروژه‌های سینمایی به‌دلیل شیوع کرونا را پشت سر گذاشته و وارد ماه سوم خواهیم شد و در این مدت مدیران سینمایی که به‌نام مدیریت سینما حقوق و اضافه کار و عیدی و پاداش و حق ماموریت و… می‌گیرند هنوز نتوانسته‌اند تمهیداتی موثر و فراگیر برای جبران ضرر و زیان کرونایی بدنه سینما ایجاد کنند.

در سازمان سینمایی کارگروهی برای بررسی آسیبهای کرونا ایجاد شده که اتفاقا رییس صندوق اعتباری هنر هم در آن حضور دارد ولی دریغ از اعطای یک معافیت بیمه‌ای فراگیر به بدنه سینمایی که این روزها بیش از هر زمان دیگر گرفتار مشکلات اقتصادی است.

چندی قبل بود که دستاورد این کارگروه در اعطای وام هنگفت ۱۰میلیونی(!) به صاحبان سالنهای تعطیل درنتیجه کرونا را ارج نهادیم و حالا هم باید قدردان
اعطای حمایت هنگفت ۲۰درصدی(!) برای حراج خانگی فیلمها باشیم!!!

کارگروه بررسی آسیب های کرونا در سینما مورخ ۲۸ اسفند ۹۸، فیلمهای سینمایی اکران‌نشده درصورت عرضه در شبکه نمایش خانگی معادل ۲۰ درصد مبلغ قرارداد علاوه بر قراردادی که با آن سامانه ها دارند، مورد حمایت قرار میگیرند.
شرایط این حمایت به شرح زیر است :
1- قرارداد فیلم با سامانه ویدئویی درخواستی (دارای مجوز از سازمان سینمایی) ارائه شود.
2- فیلم مطابق پروانه مالکیت، متعلق به بخش خصوصی باشد. مبلغ حمایتی سازمان سینمایی به نسبت سهامداران توزیع میشود.
3- فیلم دارای پروانه نمایش سینمایی ( بجز گروه هنر و تجربه) باشد.
4- فیلم تاکنون اکران نشده باشد.
5- پروانه نمایش فیلم متعلق به سال 96 به بعد باشد.
6- درخواستها حداکثر تا پایان فروردین ماه سال جاری ارائه می شود.
7-در راستای شفافیت، اسامی فیلم های مورد حمایت به تفکیک میزان حمایت و قرارداد، منتشر می شوند!

دقت کردید؟ کارگروه کرونایی سینما حتی نکرده ۲۰درصد هزینه تولید فیلم را به‌عنوان حمایت برای حراج اینترنتی آن به صاحبان اثر تخصیص دهد و با راحت کردن خیال خود به ۲۰درصد رقم رایت خانگی که احتمالا معادل هزینه شام و ناهار پروژه است، بسنده کرده!
با این حمایت‌های هنگفت(!!) آیا به‌غیر از صاحبان آثار ارگانی که سودشان را در تولید کرده‌اند، کسی اصلا در مخیله‌اش هم خطور می‌کند که فیلمش را این گونه در فضای مجازی حراج کند؟؟

سینماروزان: کرونا به تمام کشورهای جهان و ازجمله ایران آمده و اغلب جشنواره‌های مطرح جهانی را به تعطیلی کشانده است ولی در ایران حتی شیوع کرونا باعث نشده به‌صراحت جشنواره‌های بودجه‌خوار بی‌فایده را تعطیل کنند و در این خیال باطلند که تا خردادماه بساط کرونا جمع میشود تا بساط بریز و بپاشهای جشنواره‌ای شروع شود.

به تازگی رسانه مستقل “سینمامثبت” با ارائه اسناد منتشره از سوی ارشاد از بودجه نزدیک به ۴۰میلیاردی که صرف برگزاری شش جشنواره در کشور میشود رونمایی کرد؛ بودجه‌ای هنگفت که با صرفه‌جویی نیمی از آن میشود اسباب گذران امور سینماگران بیکارشده در نتیجه کرونا را فراهم کرد.

با این حال انتشار این ارقام هم هیچ واکنشی از سوی مدیران سازمان برای تعطیلی جشنواره‌های بودجه‌خوار لااقل بخاطر کرونا را ساطع نکرد ولی حالا ابراهیم داروغه‌زاده دبیر جشنواره فجر- که ازقضا پزشک عمومی است- به صراحت از این گفت که تا یک یا دو سال آینده، ریشه‌کن کردن کرونا ممکن نیست!

ابراهیم داروغه‌زاده به فارس گفت: درباره کرونا واقعیت تلخ این است که تا زمانی که واکسن در مقیاس جهانی تولید و استفاده نشود، ریشه‌کنی این بیماری معنی ندارد و این اتفاق احتمالاً یک تا دو سال زمان خواهد برد. قرنطینه و تعطیلی هم بیشتر برای کنترل سرعت شیوع بیماری برای ارائه فرصت مناسب به نظام درمانی برای مداوای بیماران است و نمی‌تواند طولانی‌مدت باشد.

با توجه به پیش‌بینی داروغه‌زاده آیا امکان برگزاری هیچ جشنواره‌ای تا آخر سال۹۹ وجود دارد؟ و آیا نبابد از همین حالا برنامه‌ریزی‌های لازم انجام داد برای استفاده از بودجه‌های میلیاردی جشنواره‌ای جهت جبران خسارات تعطیلی سینما و پروژه‌های سینمایی؟؟

سینماروزان/مهدی فلاح‌صابر: هرچقدر هم که اهالی سینماو رسانه‌های مستقل درباره گرفتاریهای اقتصادی اهالی سینما درنتیجه تعطیلی کرونایی سالنها و پروژه‌ها می‌گویند مدیران سینما همچنان علاقه‌ای ندارند که حرکتی مشهود برای جبران ضرر اقتصادی اهالی سینما انجام دهند.

نمونه‌ این انفعال مدیریتی، راه انداختن کارگروهی برای جبران آسیبهای تعطیلی کرونایی سینماها و خروجی این شورا بود؛ شورا مصوب کرد که بخاطر جبران ضرر و زیان به هر سالن فقط ده میلیون تومان وام داده شود!! دقت کردید؟؟ فقط ده میلیون وام برای جبران ضرر ادامه‌دار سالنی که در حالت عادی لااقل هفته‌ای ۱۵ میلیون بلیت‌فروشی دارد.

واکنش سالن‌داران به این تصمیم چه بود؟ برخی از آنها به‌خاطر عدم پرداخت حقوق پرسنل در دوران تعطیلی کرونایی سینماها مجبور به تسویه با آنان و معرفی پرسنل به بیمه تامین اجتماعی برای دریافت بیمه بیکاری شدند.

واکنش رییس سینما به این تعدیل نیرو چه بوده؟ حسین انتظامی رییس سازمان سینمایی توییت فرموده است: استفاده سینماها و سایر مراکز خدماتی سینمایی از حمایت‌ها، تسهیلات و منابع سازمان سینمایی ( اعم از مستمر و مصوبات ویژه کرونا) منوط به آن است که همکاران خود را اخراج نکنند!!

بله، رییس سینما به‌ظاهر خود را حامی پرسنل سینماها نشان داده و تلویحا تهدید کرده سالن‌داران اگر پرسنل را تعدیل کنند امکان دریافت تسهیلات از سازمان را ندارند ولی رییس سینما انگار حواسش نبوده که آن ده میلیون تومانی که نه به‌صورت بلاعوض بلکه به‌شکل وام به سینمادار واگذار می‌شود دردی ازش دوا نمی‌کند که حالا بشود با تهدید عدم پرداخت این وام، مانع تعدیل نیروها شود.

به رییس سینما پیشنهاد میدهیم اگر واقعا مخالف اخراج پرسنل سینماهاست به‌طور مستقیم پرسنل سینماها را مشمول کمک‌های حمایتی سازمان کرده و تا زمان بازگشایی سینماها، پرداخت پایه حقوق ماهانه آنها را تقبل کند و حق بیمه آنها را نیز با صرفه‌جویی از هزینه‌های میلیاردی پشتیبانی در زیرمجموعه‌هایش پرداخت کند، تا سینماداران مجبور نباشند نیروهای خویش را تعدیل کنند.

سینماروزان: علی نصیریان بازیگر قدیمی سینما و تلویزیون و تئاتر روی آنتن زنده رادیو ایران، ماجرای کرونا را مجالی کرد برای تاختن به سیاستمداران پرمدعایی که مدام پز خدمت میدهند ولی از مدیریت جامعه به هنگام انتشار یک ویروس هم ناکامند.
علی نصیریان درباره شرایط این روزها با وجود ویروس کرونا در “فرش بنفشه”رادیوایران اظهار کرد: این یک تجربه خیلی خوب بود تا تذکر و هشداری به انسان بدهد که این همه اِهِن و تُلُپ دارد، با این همه فناوری و اقتصاد و پول و زور و اسلحه های مدرن در مقابل یک ویروس از پا درمی آید و نمی داند چه کند. این ویروس را نمی شناسد و نمی داند با او چه معامله ای کند. طول می کشد تا آن را بشناسد و بتواند برای آن دوا و درمان پیدا کند. این موضوع خیلی عجیب و جالب است.
این بازیگر خطاب به سیاستمداران منفعت طلب پرمدعا یادآور شد: ما باید به خودمان یادآوری کنیم که خیلی هم دستمان پر نیست و بسیار آسیب پذیر هستیم و ممکن است با یک ویروس کلکمان کنده شود. در نتیجه این همه غرور و تکبر و فخرفروشی و زورگویی و قلدری و بزن و بهادری و کشتن همدیگر چه لزومی دارد؟ اکنون بشر در موقعیتی است که باید به یک همگرایی، همبستگی و دوستی برسد. تمام ملت ها باید از دشمنی و درگیری و خصومت دوری کنند. این یک هشدار برای ما است. ممکن است خود کره زمین هم مطمئن نباشد که چه اتفاقی خواهد افتاد. اصلا با کارهایی که بشر با کره زمین کرده انتهای کار نامعلوم است.
نصیریان ادامه داد: انسان ها در ماجرای کرونا با یکدیگر هم درد شده اند و یک درد مشترک دارند. همه می خواهیم زنده باشیم و نمیریم. همه از این ویروس لطمه می خورند و این باید برای ما آموزنده باشد که آقاجان ما که در چنین موقعیت هایی همدیگر را می پاییم، روسیه به آمریکا مسائل بهداشتی می فرستد یا امریکا می خواهد برای ایران وسایل بفرستد فقط در این زمان نباشد، وقتی چنین مسائلی نیست و در دوران صلح و آرامش هم با یکدیگر دوست باشیم. فرهنگ و هنر و مسائل معنوی برای همین است.
این بازیگر پیشکسوت در پاسخ به اینکه آیا پس از اتمام ماجرای کرونا، این روزها و عبرتی که باید بگیریم یادمان می ماند، تاکید کرد: اشکال کار ما همین است. بشر فراموشکار است، همانطور که مرگ را فراموش می کند. همسرش، پدرش را در گور میگذارد و می بیند اما باز هم سر خانه اول برمی گردد.

وی تصریح کرد: می خواهم با این ملت نازنین و عزیزی که این همه صدمه خوردند همدردی کنم. مردمی که با مسائل اقتصادی، گرانی، کمبودها و نقصان هایی که بوده دست و پنجه نرم کرده اند. این مرض هم که آمده با از دست دادن کار و خانه نشینی مواجه شده و دارند تحمل می کنند. من به این انسان ها تعظیم و با آنها همدردی می کنم.