سینماژورنال: مدرسه ملی سینمای ایران با همکاری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نخستین نشست تخصصی «سينما- دانشگاه» را روز گذشته – سه‌شنبه ۲۶ آبان – در دانشگاه تهران برگزار کرد.
به گزارش سینماژورنال در اين نشست فيلم “چهارشنبه ١٩ ارديبهشت” نخستین فیلم بلند سینمایی وحيد جليلوند، با شرکت جمعی از دانشجویان و اساتید علوم اجتماعی، در تالار ابن خلدون دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نمايش داده شد.
نکته جالب این نشست حضور حميدرضا جلائي پور عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی و مدیرمسئول روزنامه های توقیفی “جامعه” و “نوسازی” و رییس شورای سیاستگذاری روزنامه “نشاط” به عنوان یکی از کارشناسان نشست نقد و بررسی بود.
مجيد حسينيزاد عضو هیت علمی دانشکدۀ صدا و سیما و محمد گذرآبادي مترجم، نویسنده و کارشناس فیلمنامه، دیگر چهره‌هایی بودند که در نقد و بررسی اثر حضور داشتند.
در ابتدای این نشست، یونس نوربخش رئیس دانشکده علوم اجتماعی، انگیزۀ مشترک مدرسه ملی سینمای ایران و دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران را از اجرای این سلسله نشستها، برقراری پلی موثر و جدی میان سینما و دانشگاه عنوان کرد و ورود دانشگاه، فرهیختگان و صاحب‌نظران علوم اجتماعی به حوزۀ سینما را عاملی موثر برای غنی‌تر شدن سینمای ایران دانست.
او این نشستها را به عنوان لابراتواری برای به بحث گذاردن دانسته‌های دانشجویان و در عین حال، محفلی مفید و کاربردی برای فعالان سینمایی معرفی کرد.
ارائه پیشنهاداتی کاربردی جهت بهبود وضعیت سینمای ایران
محمد گذرآبادی، فیلم‌نامه‌نویس، مترجم و نمایشنامه‌نویس، نخستین سخنران این نشست بود؛ او ایدۀ برخورد سینما و دانشگاه را اتفاقی جدید و نو عنوان کرد و ماهیت سلسله نشست‌های «سینما- دانشگاه» را متفاوت از آنچه به عنوان نقد فیلم شناخته می‌شود، دانست. گذرآبادی همچنین فلسفۀ اجرای این نشستها را ارائه پیشنهاداتی کاربردی جهت بهبود وضعیت سینمای ایران، به‌ویژه در حوزۀ فیلمنامهنویسی معرفی کرد.
این کارشناس فیلمنامه ، تعریفی از درام اجتماعی ارائه و تصریح کرد که یکی از مهمترین مسائل سینما این است که سینماگران و فیلمنامهنویسان ما هنگام خلق اثر، کمتر به مخاطبان خود میاندیشند.
طیف گستردهتری از عواطف و احساسات در “چهارشنبه 19 اردیبهشت” مورد غفلت واقع می‌شود
به‌گفته‌ی او، فیلم “چهارشنبه 19 اردیبهشت” از نظر برانگیختن عواطف و احساسات مخاطب موفق به برانگیختن احساساتی چون ترحم و تحسین شخصیتها می‌شود اما طیف گستردهتری از عواطف و احساسات مورد غفلت واقع می‌شود و مخاطب برای برانگیخته شدن این احساسات است که به سینما میآید، این ضعف کلی اکثر فیلمهای ایرانی تلقی می‌شود که نتیجۀ آن به وضوح در گیشۀ سینمای ایران قابل مشاهده است.
زمینه ای خوب برای بررسی مشکلات و آسیبهای اجتماعی
حمیدرضا جلائی‌پور نیز با اشاره به مشکلات، آسیب‌ها و مصیبتهای اجتماعی مطرح شده در فیلم “چهارشنبه 19 اردیبهشت” پرداخت و با اشاره به ارجاعات فیلم “چهارشنبه 19 اردیبهشت” توضیحاتی جامعهشناسانه درباره جامعۀ ایران ارائه کرده و افزود: تحلیل اینگونه فیلمها که از محتوای جامعهشناسانه برخوردارند، زمینۀ خوبی برای ما جامعهشناسان فراهم میکند که بتوانیم از رهگذر آنها مشکلات و آسیبهای اجتماعی ایران را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.
او گفت: بیان مسائل و آسیبهای اجتماعی به واسطۀ علم جامعهشناسی، بیانی خشک و بیروح خواهد داشت، که این نقص را میتوان با بهرهگیری از زبان هنر و سینما جبران کرد، چرا که مسائل اجتماعی به زبان فیلم مسلما جذابیت و مخاطب بیشتری خواهند داشت.
ارتباط سینما و دانشگاه به ارتباط مداومی بدل نشده است
حسینیزاد، به عنوان سومین سخنران بخش تحلیل نشست گفت: سالهاست بنا داشتهایم ارتباط موثری میان سینما و دانشگاه برقرار کنیم، و البته در برهههایی هم نشستهایی انجام شد اما متاسفانه این اتفاق هیچگاه تبدیل به جریانی مداوم نشد. وی اجرای سلسله نشست‌های «سینما- دانشگاه» را امری خجسته دانست و ابراز امیدواری کرد که این حرکت تبدیل به جریانی همیشگی میان سینما و دانشگاه شود.
این مدرس دانشگاه درباره‌ی استفادۀ فیلم “چهارشنبه 19 اردیبهشت” از نشانههای بازنمایی تصویری، عنوان کرد که یکی از ضعفهای فیلم این است که در برخی صحنهها به تخیل مخاطب چندان مجال خیالپردازی نداده، گرچه فیلم هرجا نگاهی مستندوار به موضوع داشته، فوقالعاده عمل کرده است؛ ضمن اینکه بازی بازیگران این فیلم در نماهایی بازنمایی تصویری خوبی داشته کرده است، به‌ویژه بازی نیکی کریمی که در واقع استاد بازیگری با سکوت خود است، بیان خوبی از مشکلات این شخصیت ارائه داده است.
در پایان این نشست، دانشجویان حاضر در این نشست به تحلیل فیلم “چهارشنبه 19 اردیبهشت” پرداختند.
نشستها هر دو هفته یک بار ادامه می یابد
بنا بر این گزارش، مدرسه ملي سينماي ايران اين سلسله نشستها را با هدف برقراري ارتباطي موثر و كاربردي ميان سينما و دانشگاه و همچنين ايجاد محفلي متشکل از جامعهشناسان و دیگر صاحب‌نظران علوم انسانی، براي به بحث گذاردن فيلم‌هاي روز سينماي ايران، هر دو هفته يكبار، با همکاری دانشكدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، در این دانشکده ادامه خواهد داد.
