1

سیدضیاءالدین درّی بیان کرد⇐بهروز می‌دانست که اگر بماند ممکن است اتفاقات بدی برایش رخ دهد/فردین حسابش پاک بود؛ در ایران ماند و جاودانه شد/شرح تلاشها برای کشاندن فردین به دربار را در «کتاب فردین» خواهید خواند

سینماروزان: هجدهم فروردین ماه سالگرد درگذشت محمدعلی فردین بازیگر سرشناس سینمای ایران است. سیدضیاءالدین درّی کارگردانی که از جوانی با فردین آشنایی داشت و در سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و ورود به سینمای حرفه ای هم به دنبال شکل دادن همکاریهای مشترک با فردین بود چندی قبل در گفتگویی با «کات» با مقایسه میان فردین و بهروز وثوقی گفته بود: بهروز میدانست انقلاب میشود اما فردین نمیدانست.(اینجا را بخوانید)

چرایی این تحلیلی و اینکه بهروز چگونه میدانسته و چرا باید میدانسته اما فردین نه، بهانه گفتگوی ما با درّی بود. درّی که کتابی با محوریت فرازهایی ناگفته شده از زندگی فردین با عنوان «کتاب فردین» را در مسیر تألیف دارد با اشاره به اینکه تحلیل موردنظر ناشی از مشاهداتش از وضعیت ایران در سال 1356 و البته روایتی است از کارگردانی که در همان دوران در حال همکاری با بهروز وثوقی بوده است به سینماروزان گفت: آن کارگردان که اتفاقا در آن زمان شناخته شده هم بود اما بهتر است نامش فاش نشود شرح پریشان حالی بهروز در آن زمان را روایت کرد و اینکه دیگر بهروز آن بهروز سرخوش سابق نبود.

کارگردان «کلاه پهلوی» ادامه میدهد: گویا بهروز به دلیل مناسبات همچنان اثبات نشده با دربار از اوضاع و احوال پیش رو و اینکه ممکن است اتفاقاتی در راه باشد باخبر شده بود و همین باعث شده بود که بیشتر از آن که به فکر امتداد زندگی هنری باشد به فکر کوچک کردن زندگی و انتقال سرمایه‌هایش به آن طرف بود. در همان دوران بود که سینما فرهنگ که مالکش بهروز بود به وزارت فرهنگ آن زمان فروخته میشود و البته بسیاری دیگر از اموال بهروز به دلار بدل میشود.

سیدضیاءالدین درّی با اشاره به روحیات فردین بیان میدارد: فردین اما در این وادی نبود چون هیچ گاه به سمت دربار نرفت با اینکه بارها و بارها شخص اشرف پهلوی مترصد فرصتی برای ایجاد ارتباط نزدیک با وی بود. فردین آدم باغیرتی بود و به شدت متعهد و برای همین از هر گونه نزدیکی با اشرف و به تبع آن دربار سرباز زد.

درّی که  فصل بزرگی از «کتاب فردین» را به شرح تلاشها برای کشاندن فردین به دربار اختصاص داده ادامه میدهد: فردین در ایران ماند و البته شاید خیلیها ندانند که فارغ از وجه خیرخواهانه ای که در برخورد با افراد کم‌بضاعت از خود بروز میداد به هنگام جنگ نیز کمکهای فراوانی به جبهه ها کرد با اینکه برخی اوقات حتی خودش هم اوضاع مالی خوبی نداشت. فردین خبر نداشت انقلاب میشود چون با دربار ارتباط نداشت و اگر هم میدانست باز هم بعید میدانم کشورش را رها میکرد و میرفت. او حسابش پاک بود؛ ماند و جاودانه شد. در سوی مقابل شاید بهروز نمی‌توانست بماند چون اگر می ماند با توجه به حاد بودن شرایط ممکن بود اتفاقات بدی برایش رخ دهد.

سیدضیاءالدین درّی  در جریان فرش قرمز یکی از آثار سینمایی اش با نام «سینما سینماست» در سینما صحرا برای اولین بار بعد از انقلاب فردین را در یک محفل رسمی پیش‌روی مخاطبان قرار داد و البته همو بود که زمینه آشنایی کیانیان با فردین را فراهم کرد تا بعدتر کیانیان کتابی درباره فردین بنویسد.

این نویسنده و کارگردان درباره همکاری با فردین در سالیان آخر عمر اظهار داشت: فارغ از تلاشهایی که برای حضور مجددش جلوی دوربین داشتم و نشد، به همراه فردین مشغول کار بر روی فیلمنامه ای هم بودیم که بنا بود خودش کارگردانی آن را برعهده داشته باشد که این یکی هم به دلیل فوتش میسر نشد. شرح بخشی از مراودات با فردین و البته روایت گفتگوهایی منتشرنشده با وی در «کتاب فردین» خواهد آمد.

درّی اما زمانی دقیق هم برای انتشار کتابش نمی‌دهد! او با بیان اینکه این کتاب محصولی است بی سانسور و با نقل قول صریح از فردین و طبیعی است که به دلیل زنده بودن برخی افرادی که نامشان در این نقل قولها آمده است باید مقداری در انتشار کتاب حساسیت به خرج دهیم اظهار میدارد: یکی از تفاوتهای فرهنگی ما با مردمان مغرب زمین آن است که در آنجا سلبریتی ها علاقه دارند به فاش گویی و در این مسیر فراوان هم اتوبیوگرافی نگاشته می شود اما در اینجا همه دوست دارند ظاهری آراسته از خود به جای بگذارند و نتیجه اینکه یک نقد حداقلی هم برتافته نمی شود. در این شرایط «کتاب فردین» که هم نگاهی سرراست به تاریخ سینمای قبل از انقلاب دارد و هم تحلیلی فراگیر بر آثار فردین ارائه داده و هم مشتمل بر گفتگوهایی خواندنی با فردین و روایت واقع نگارانه زندگی اوست باید با تأمل بالا در مسیر چاپ قرار گیرد اما یادتان باشد در این کتاب خیلی چیزها را خواهید خواند؛ نکاتی که خیلی ها جزأت بیانش را ندارند.




ادعای یک عضو شورای پروانه نمایش⇐بخش عمده بودجه سینمای کشور صرف کارمندان فارابی می‌شود

سینماژورنال: کارکرد بنیاد سینمایی فارابی در سالهای اخیر و به خصوص بعد از واگذاری برگزاری جشنواره فجر به موسسه رسانه های تصویری و از آن سو دوتکه کردن جشنواره کودک و نوجوان و از همه مهمتر سرمایه گذاری این ارگان در تولید آثاری فاقد استانداردهای لازم سینمایی به شدت زیر سوال رفته است.

به گزارش سینماژورنال سیدضیاءالدین دری کارگردان آثاری نظیر «کلاه پهلوی» و «کیف انگلیسی» و از اعضای شورای پروانه نمایش در گفتگو با “سینماپرس” با اشاره به اینکه بخش عمده بودجه اندک سیینمای کشور صرف کارمندان این نهاد شده از روسای سازمان سینمایی درخواست کرده که یا این نهاد را تعطیل کنند یا مسئولیتهای تازه ای را برای آن تعریف کنند.

سیدضیاء الدین دری در رابطه با عملکرد بنیاد سینمایی فارابی گفت: فارابی باید نهادی برای تولید فیلم های مبتنی بر منافع و ارزش های ملی و دینی باشد، متأسفانه ما در طول سال تنها شاهد تولید یکی دو فیلم متوسط یا خوب توسط این نهاد سینمایی هستیم که در آن ارزش های ملی و دینی حفظ شده است که آن فیلم ها هم به نوعی با آژان کشی تولید می شوند.

وضعیت فارابی به شدت آشفته است

کارگردان فیلم سینمایی «سینما سینماست» افزود: وضعیت بنیاد سینمایی فارابی امروزه بسیار آشفته است و به نوعی می توان تعبیر «شتر، گاو، پلنگ» را در مورد آن به کار برد؛ من نمی دانم وظیفه بنیاد سینمایی فارابی چیست؟ آیا این نهاد قرار است از فیلمسازان حمایت کند؟ آیا قرار است این نهاد وضعیت تولید آثار سینمایی در کشور را بهبود ببخشد؟ آیا قرار است بودجه این نهاد برای تولیدات سینمایی مطلوب کشور هزینه شود؟

وی ادامه داد: اگر سالانه به طور میانگین بنیاد سینمایی فارابی مبادرت به کمک برای تولید ۴۰ فیلم سینمایی کند شاید تنها یکی دو مورد از آن ها مبتنی بر اهداف ملی و ارزش های کشور باشد ما اگر نیم نگاهی به کارنامه این بنیاد در همین سال گذشته بیندازیم به راحتی متوجه این قضیه می شویم که فیلم های خوب و مبتنی با اهداف ملی به صورت بسیار محدودی مورد حمایت قرار گرفته اند و  فیلمسازانی که فیلم هایشان مورد حمایت این بنیاد قرار گرفته با تلاش های بیرونی بسیار و جنگ و دعواهای فراوان موفق شده اند تا فیلم شان را بسازند.

دری خاطرنشان کرد: این در حالی است که مابقی فیلم هایی که بنیاد سینمایی فارابی از آن ها حمایت می کند عموماً جزو آثاری هستند که از همان بدو تولید برای حضور در جشنواره های خارجی دورخیز کرده اند و تنها هدف شان دیده شدن در جشنواره های جهانی است و حفظ ارزش های ایرانی و اسلامی در آن ها جایی ندارد؛ در واقع می توان به این نتیجه رسید که بنیاد سینمایی فارابی از فیلم هایی که ملاک نظام هستند حمایت نمی کند و به همین دلیل ما با وفور آثار سیاه نمایی و… در سینمای کشور روبرو هستیم.

برخی با فاکتورسازی پول بیشتری از فارابی می گیرند

این فیلمساز سینمای کشور سپس با بیان اینکه در برآورد بودجه فیلم های حمایتی بنیاد سینمایی فارابی هیچ گونه کارشناسی صورت نمی گیرد اظهار داشت: بنیاد سینمایی فارابی مدعی است که ما تنها تا حدود ۵۰۰ میلیون تومان در تولید فیلم ها مشارکت می کنیم و ۴۰ درصد هزینه های تولید یک فیلم را تقبل می کنیم و همین امر باعث می شود دست اندرکاران تولید یک فیلم با فاکتور سازی و برآورد بودجه های گزاف و غیرواقعی پول بیشتری را از این بنیاد طلب کنند و اگر مثلاً برای تولید فیلم شان از همان بودجه ۴۰۰-۵۰۰ میلیون تومانی فارابی استفاده می کنند به دروغ بگویند که یک میلیارد و دویست میلیون تومان برای فیلم شان بودجه صرف کرده اند!

وی افزود: همین کار باعث می شود تا این تولید کنندگان بدون اینکه ریالی پول برای تولید فیلم آورده باشند صاحب فیلم شناخته شوند و در زمان اکران اول دستمزدها و درصدهای خودشان را بردارند و بازپس دادن بودجه حمایتی فارابی را منوط به فروش میلیاردی فیلم کنند؛ این در حالی است که در آن فیلم ها از حضور بازیگران مطرح استفاده نشده باشد چرا که بازیگران مطرح هم درصدی از فروش را می خواهند و اگر در فیلمی بازیگر مطرحی حضور داشته باشد ابتدا درصد خود را می گیرد و بعد از آن تهیه کننده و کارگردان درصدهای خود را برمی دارند و در نهایت این فارابی است که باید منتظر بماند تا پولی را که صرف ساخت این فیلم کرده به خزانه اش یازگردد.

فارابی تنها از برخی فیلمسازان خاص حمایت می کند

این کارگردان در بخش دیگری از این گفتگو تأکید کرد: علاوه بر تمامی این مسائل آنچه از عملکرد بنیاد سینمایی فارابی مشهود و مشخص است اینکه این نهاد تنها از برخی فیلمسازان خاص برای تولید آثارشان حمایت می کند و بسیاری از فیلمسازان کارکشته و پیشکسوت هیچ گاه در لیست حمایتی آن قرار ندارند؛ با این وضعیت اگر قرار است این بنیاد به سمت اجرای عدالت نرود باید تعطیل شود!

سیدضیاءالدین دری
سیدضیاءالدین دری

رسالت این بنیاد به اتمام رسیده

دری تأکید کرد: این عملکرد غلط بنیاد سینمایی فارابی باعث می شود تا یک فیلمساز برای اینکه در جامعه خود سرافکنده نشود فکر ترک دیار و حضور در کشورهای خارجی به سرش بزند؛ فیلمسازان سینمای ایران توقع چندانی از بنیاد سینمایی فارابی ندارند و اگر این بنیاد به آن ها این اطمینان را بدهد که حداقل هر ۳-۴ سال یک بار می توانند فیلمی در سینمای کشور تولید کنند صبر خواهند کرد؛ با وضعیتی که امروزه در بنیاد سینمایی فارابی به وجود آمده است ما به این نتیجه می رسیم که گویا رسالت این بنیاد به اتمام رسیده است!

وجود فارابی ضرر است!

کارگردان فیلم سینمایی «باد و شقایق» خاطرنشان کرد: در حال حاضر وجود بنیاد سینمایی فارابی برای سینمای کشور ضرر در پی دارد چرا که بخش عمده ای بودجه اندک سینمای کشور صرف کارمندان و حقوق بگیران این بنیاد می شود که هیچ گونه عایدی و کارآیی مثبتی در سینما ندارد و معتقدم که هرچه سریعتر اگر قرار است همین روند در بنیاد سینمایی فارابی وجود داشته باشد بهتر است که سازمان سینمایی در صدد کوچک سازی آن برآید.

وی در خاتمه این گفتگو متذکر شد: اگر قرار است بنیاد سینمایی فارابی تنها در تولید چند فیلم معدود و با کارگردان خاص دخالت داشته باشد و به همه اهالی سینما وام های حمایتی و امکان استفاده از تجهیزات و ابزارهای خود را ندهد و فراگیری در سینمای کشور نداشته باشد همان بهتر که هرچه سریع تر بدل به یک نهاد نظارتی شود و در تولیدات سینمای کشور برای حمایت هیچ نقشی را بازی نکند.