سینماژورنال: یک تک‌قطعه رپ فارسی «گفتآواز» در آخرین روز کاری هفته گذشته موفق به اخذ مجوز انتشار شد.

به گزارش سینماژورنال و به نقل از “موسیقی ما” قطعه «سرباز، ناموس، وطن» با صدای «ابراهیم امیدوار» در آخرین روز کاری هفته گذشته با دریافت مجوز نشر از سوی دفتر موسیقی وزارت ارشاد، عنوان نخستین تک‌قطعه (خارج از آلبوم) مجاز رپ (گفتآواز) را به خود اختصاص داد تا پس از انتشار اخباری مبنی بر آغاز روند صدور مجوز برای رپ فارسی (گفتآواز)، این موضوع به حقیقت بپیوندد.

سال گذشته نیز انتشار آلبوم «کاوه عابدین» به عنوان «نخستین آلبوم مجاز رپ» مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت و پیش از این نیز خبر دریافت مجوز اشعار آلبوم «اردلان هوشمند» بازتاب‌های زیادی را در فضای موسیقی در پی داشت.

پیروز ارجمند مدیر کل سابق دفتر موسیقی وزارت ارشاد پیشتر ضمن تائید روند اعطای مجوز به موسیقی رپ در قالب عنوان «گفتآواز»، عنوان کرده بود: فرهنگ غنی نواها در ایران پیشینه‌ای چند هزار ساله دارد. ما این نوع خوانش را سالها قبل در فرهنگ کشورمان با عنوان «ترتیل خوانی» داشتیم که جوامع اروپایی و آمریکایی آنرا به شکل مدرن شده‌اش، «رپ» نامگذاری کرده اند و این سبک از موسیقی طرفداران خاص خود را دارد. این گونه موسیقی در کشور ما به شکلی دگرگون نشده باقی مانده . ما هنوز هم «ترتیل خوانی» را به شکل فرهنگ کهن ایرانی در کشور داریم و اگر قرار باشد این نوع خوانش را با درون مایه و بن مایه موسیقی ایرانی یاد کنیم که چیزی آمیخته از گفتار و آواز باشد، باید یک نوع «گفتآواز ملی» تولید کنیم که مختصات موسیقی ایرانی در آن وجود دارد و از طرفی منطبق بر فرهنگ ملی و اجتماعی ایران باشد. این تئوری کلی ماست.

این تک‌قطعه رپ فارسی در حالی این هفته موفق به اخذ مجوز انتشار شده است که پیش از این برخی اخبار از آغاز بررسی آثار خوانندگان شناخته شده رپ فارسی در دفتر موسیقی وزارت ارشاد برای اعطای مجوز انتشار به آنها خبر می‌دهند.

این در حالی ست که در سال گذشته «یاس» به عنوان خواننده در چند تیتراژ فیلم سینمایی آثاری را اجرا کرد که مورد توجه دوستدارانش نیز قرار گفت.

مجوز انتشار قطعه رپ «سرباز، ناموس، وطن» با صدای «ابراهیم امیدوار» تحت امتیار موسسه «آوای سوته دلان» به مدیریت «مهدی میرزاباقریان» صادر شده است که پیش از این نیز شاهد اخذ مجوز اشعار آلبوم «اردلان هوشمند» تحت امتیاز این شرکت بودیم.

مهدی میرزاباقریان درباره زمان انتشار این اثر گفت: «خوشبختانه همکاری خوبی از سوی دفتر موسیقی وزارت ارشاد شد و پس از اخذ مجوز این قطعه در حال بررسی و تصمیم گیری برای انتخاب یک چهره سرشناس برای خواندن «ورس» این قطعه هستیم تا کار در بهترین حالت ممکن منتشر شود.»

سینماژورنال: موسیقی رپ هنوز که هنوز است از سوی مسئولان دفتر موسیقی ارشاد مجاز شناخته نشده است و رپ خوانان ایرانی همچنان زیرزمینی محسوب می شوند.

به گزارش سینماژورنال در همین اوضاع چندی قبل یکی از شاخه های سازمان هنری-رسانه ای اوج با نام “نصر تی.وی” با همکاری امیر تتلو رپ خوان زیرزمینی قطعاتی درباره انرژی هسته ای و شهدا تولید کرد که شاید نخستین به رسمیت شناختن یک رپر به شمار می رفت و البته که این رسمیت نیز از سوی یک نهاد ارزشی صورت گرفت.

حالا اما اتفاق جالبی افتاده است و آن هم اینکه یک نهاد ارزشی دیگر اقدام به راه اندازی جشنواره ای کرده است که نام گونه “رپ” علنا به عنوان یکی از زمینه های رقابتی به کار رفته است.

این نهاد، دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی است که در نظر دارد جشنواره شعر و موسیقی ضداستکباری طبس را برگزار کند؛ جشنواره ای که یکی از شاخه های رقابتی آن “پاپ، سنتی، راک، رپ و موسیقی تلفیقی” است!!!

سینماژورنال متن کامل فراخوان این نهاد ارزشی را ارائه می دهد:

دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در نظر دارد همزمان با سالروز شکست حمله نظامی آمریکا در طبس، دومین جشنواره شعر و موسیقی ضد استکباری طبس را با هدف همراهی هنرمندان با مردم در اعتراض به ظلم و استکبار آمریکایی در همه نقاط جهان به ویژه ایران و نیز معرفی و حمایت از هنرمندان مردمی و انقلابی برگزار کند.
شاعران، اهالی موسیقی و سازندگان نماهنگ و کلیپ می‌توانند پس از ثبت نام در پایگاه اینترنتی www.rahnava.ir اصل فایل صوتی و یا تصویری آثار را تا تاریخ ۹۵/۱/۳۰ به آدرس دبیرخانه جشنواره ارسال نمایند و جهت دریافت اطلاعات تکمیلی شرایط و مقررات جشنواره به مراجعه نمایند.

قالب‌های جشنواره:
متقاضیان و علاقمندان می توانند آثار خود را در یک یا چند بخش از بخش های زیر ارسال نمایند:
۱- شعر، تصنیف، ترانه و کلام
۲- موسیقی بدون ساز (آکاپلا)
۳- پاپ، سنتی و نیز راک، رپ و…( با تلفیق‌های مختلف)
۴- سرود
۵- نماهنگ
۶- خلاقیت‌های تجربی با تأکید بر:
الف) تلفیق سرود و نمایش
ب) تلفیق سرود و فیلم
ج) تنظیم مجدد ملودی ها، شعارها و نغمه های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس
۷- و به طور کلی موسیقی با هر نوع ساختاری که بیانگر موضوع جشنواره باشد.

بخش‌های جشنواره
الف) طنز
ب) اجتماعی و فرهنگ عمومی
ج) سیاسی
د) کودک و نوجوان

موضوعات جشنواره
۱- آزادی و حقوق بشر آمریکایی (کودتای ۲۸ مرداد، واقعه طبس، کشتار مسافران هواپیمای ایرباس، هیروشیما و ناکازاکی، ویتنام، فلسطین، عراق، عربستان، سوریه)
۲- جنایات شاخص آمریکا در جهان (ویتنام، هیروشیما و ناکازاکی، فلسطین، لبنان، سوریه، آمریکای لاتین و…)
۳- بیداری اسلامی و جهانی
۴- چهره‌های شاخص (مالکوم ایکس، شهید بهشتی،
۵- رهبران مقاومت جهان
۶- اسلام‌هراسی و ایران‌هراسی
۷- تهاجم فرهنگ آمریکایی
۸- بحران های اقتصادی – اجتماعی در آمریکا و اروپا
۹- افول امپراتوری آمریکایی

*شرایط شرکت در جشنواره*
• ثبت نام از طریق مراجعه به پایگاه اینترنتی www.rahnava.ir
• استثنائاً شاعران و ترانه‌سرایان می‌توانند آثار خود را از طریق اینترنت به رایانامه جشنواره ارسال نمایند.
• آثار صوتی و تصویری تنها از طریق لوح فشرده به آدرس پستی دبیرخانه(تهران، خیابان ۱۶آذر، نبش نصرت، پ۶۰) ارسال می‌گردد.
• در بخش نماهنگ، آثار ارسالی می‌تواند بر اساس قطعاتی از موسیقی ایرانی و یا خارجی باشد.

جشنواره شعر و موسیقی طبس

سینماژورنال: محمدباقر معلم مدیر دفتر موسیقی و سرود سازمان صداوسیما به تازگی گفتگویی را با خبرگزاری “ایسنا” انجام داده است؛ گفتگویی که در پیش درآمد آن گفتگوکننده چنین جمله ای را نوشته است: گفت‌وگویمان با پخش سه قطعه موسیقی با مضون انقلابی و انتخاباتی آغاز شد؛ خودش می‌گفت به‌زودی از تلویزیون پخش می‌شوند؛ تعجب کردم؛ رَپ، آن هم در صداوسیما؟!

به گزارش سینماژورنال البته که در هیچ جای دیگر گفتگو این مدیر رسانه ملی به صراحت از ساخت قطعات رپ در صداوسیما صحبت نکرده است اما از این گفته که همواره بین نیاز مردم و محصولات موسیقایی سازمان فاصله وجود داشته و وی قصد دارد این فاصله را بردارد ولی به کار بردن دو کلیدواژه یکی “انتخاباتی” و دیگری “رپ” در پیش درآمد گفتگو، این ظن را پیش رو می گذارد که نکند در آستانه انتخابات بناست قطعات رپ انتخاباتی روی آنتن رود.

البته که سابقه رپ در تلویزیون به سریالهایی برمیگردد که با حضور رضا عطاران تولید شد. “قطار ابدی” از جمله سریالهایی بود که در ابتدای برخی آیتمهای آن قطعاتی کم و بیش شبیه به آثار رپ خوانده می شد. “خانه به دوش” دیگر سریالی با حضور عطاران بود که قطعه ای رپ در تیتراژ آن شنیده می شد.

اما برسیم به گفته های مدیر دفتر موسیقی صداوسیما…

محمد باقر معلم درباره تولید آثار جدیدی در سبک‌های رپ، پاپ و تلفیقی در دفتر موسیقی سازمان صداوسیما به “ایسنا” اظهار کرد: همیشه تولید سازمان با تولید بیرون تفاوت داشت و فاصله زیادی بین آن چیزی که سازمان تولید می‌کرد با نیاز روز مردم احساس می‌شد و به همین علت هم بسیاری از کارهای تولیدی سازمان در گذشته دیده نمی‌شدند.

مردم دیگر مثل گذشته سه ماه را با یک قطعه موسیقی سپری نمی‌کنند

او با بیان اینکه در گذشته در سازمان صداوسیما بیشتر تولید کارخانه‌ای اتفاق می‌افتاد، سخنانش را اینگونه ادامه داد: این کار از لحاظ فنی ایرادی نداشت، ولی شرایط موسیقی برخلاف جریان روز ایستا بود؛ دیگر موسیقی‌های صداوسیما مثل گذشته در میان مردم زمزمه نمی‌شدند. روزگار عوض شده و مردم دیگر مثل گذشته سه ماه را با یک قطعه موسیقی سپری نمی‌کنند.

مدیر دفتر موسیقی صداوسیما با اشاره به افزایش رسانه‌ها و افزایش تنوع‌طلبی مخاطبان اظهار کرد: صداوسیما تلاش دارد تا از مرکبی که در جامعه وجود دارد بهره بگیرد؛ چراکه اگر بتوانی از هر امکانی نهایت بهره درست را ببری، انگار جهان را بر نظم اولیه چیده‌ای؛ ما هم در دفتر موسیقی سازمان محتوای خودمان را در ظرف مورد استقبال مردم ریختیم. اگر آن چیزی که درست است عرضه شود دیگر چه فرقی می‌کند رپ، پاپ یا تلفیقی باشد؟

می توان از امکانات جدید بهره گرفت

معلم با اشاره به سبک‌های جدید آثار تولیدی صداوسیما گفت: می‌توان امکانات جدید جامعه را حذف کرد یا می‌توان از آن بهره گرفت و درست استفاده کرد؛ اگر گزینه حذف را انتخاب کنیم در واقع هیچ چیزی دستمان را نمی‌گیرد و فقط صورت مساله را پاک کرده‌ایم ولی از طرفی هم می‌توان از آن امکانات به درستی بهره گرفت و پیشرفت کرد.

او تاکید کرد: محتوای آثار تولید شده توسط دفتر موسیقی سازمان صداوسما اگرچه در قالبی جدیدی ارائه می‌شوند، اما محتوای آنها قابل دفاع است. این سه قطعه‌ای که به‌زودی از سازمان صداوسیما پخش می‌شوند، هر کدام مضمون خودباوری دارند؛ اینکه باید خودمان را باورکنیم، چراکه اگر منتظر باشیم تا دستی از غرب یا شرق به کمکمان بیاید تا همیشه ثابت می‌مانیم و هیچ‌گاه پیشرفت نخواهیم کرد.

سینماژورنال: بعد از گذشت چند هفته از انتشار موزیک‌ویدئوی هسته‌ای امیر تتلو، همچنان بحث این ویدئو و کلیت ماجرای مجوز گرفتن یا نگرفتن رپرها در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی داغ است و کار حتی به ایجاد دوگانه‌ی تتلو- شجریان هم کشیده است.

به گزارش سینماژورنال و به نقل از “هفت راه” در این بین اما چیزی که بیش از همه خودنمایی می‌کند تناقض‌های پررنگی است که سیستم فرهنگی رسمی کشور در برخورد با موسیقی زیرزمینی و به‌خصوص رپرها از خود نشان می‌دهد.

این تناقض اما جایی پررنگ‌تر می‌شود که ببینیم در حالیکه ظاهرا در کلیت سیستم مدیریت فرهنگی دولتی ایران «رپ» اساسا قابلیت دریافت مجوز ندارد، رسانه ملی در برنامه‌های خود از آهنگ‌های رپ خوانندگان غیرمجاز استفاده می‌کند.

به جز بحث تیتراژهای رپ سریال‌های رضا عطاران که پیش از این بارها در رسانه‌ها در موردشان بحث شده، این روزها مردم شاهد پخش آهنگ‌هایی از برنامه پربیننده «خندوانه» هستند که اکثرشان در تقسیم‌بندی انواع موسیقی قطعا زیرمجموعه «رپ» قرار می‌گیرند و فضایی متفاوت از باقی ترانه‌های صداوسیما دارند.

هومن گامنو

اما نکته مهم و تامل‌برانگیز ماجرا- به جز اجازه پخش آهنگ رپ از برنامه خندوانه- این است که بدانیم سازنده و خواننده‌ی این قطعات «هومن گامنو»، رپر آهنگ غیرمجاز و البته معروف «سوسن خانم» است که همکاری‌های دیگری را نیز با گروه زیرزمینی «بروبکس» انجام داده است.

البته به دلیل اینکه “خندوانه” تیتراژ اولیه ندارد و رسما اسمی هم از این خواننده اعلام نشده است، تا امروز بحثی در مورد حضور رپر غیرمجاز آهنگ «سوسن خانم» به عنوان سازنده‌ی بسیاری از آهنگ‌ها و میان‌برنامه‌های «خندوانه» انجام نشده است، اما پررنگ شدن بحث نحوه مواجهه با پدیده رپ در رسانه‌ها فرصت مناسبی است برای اشاره به این تناقض بزرگ در سیستم رسمی فرهنگ ایران.

سوال اصلی اینجا این است که اگر «رپ» اساسا قابلیت رسمی و مجوزدار شدن را ندارد پس چطور تلویزیون بصورت پررنگ در یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌هایش از موسیقی رپ استفاده می ‌کند و به جز این اگر بحث مجوز گرفتن خوانندگان است، باز سوال این است که «هومن گامنو»، رپر غیرمجاز، که تا امروز هیچ مجوزی از هیچ یک از نهادهای فرهنگی ایران دریافت نکرده است می‌تواند بدون هیچ نظارت و مشکلی چندین آهنگ را برای صداوسیما تولید کند؟