سینماژورنال: مجموعه “معمای شاه” در این مدتی که روی آنتن رفته مدام مواجه بوده با انتقاداتی که برخی از گافهای تاریخی آن را زیر سوال برده‌اند.
به گزارش سینماژورنال این انتقادات هرازگاه با واکنش دست اندرکاران این مجموعه مواجه شده است که کوشیده‌اند از محدودیتهای خود در جهت تاریخ نگاری تصویری و البته تلاشهایشان برای غلبه کردن بر این محدودیتها جهت تولید یک محصول تاریخی خوب سخن گویند.
با این حال همچنان این انتقادات ادامه دارد و در تازه ترین مورد هما گل‌گلاب فرزند حسین گل‌گلاب شاعر سرود “ای ایران” با انتشار بیانیه‌ای به گلایه از یکی از اپیزودهای این مجموعه پرداخته است.
متن کامل بیانیه این وارث خالق سرود “ای ایران” را در ادامه بخوانید:
دور از تو اندیشه بدان پاینده مانی و جاودان
چندي پيش به همت هنرمندان ايراني و به بهانه مجموعه تلويزيوني موسوم به «معماي شاه» در قسمت نهم اين مجموعه شاهد بازاجرايي سرودي «اي ايران» سروده پدرم دكتر حسين گل گلاب و ساخته زنده ياد روح الله خالقي بودم. با ارج نهادن به منويات وطن دوستانه هنرمندان كه برخاسته از جان كلام «حب الوطن من الايمان» است، ذكر چند نكته‌اي را به عنوان فرزند مرحوم دكتر حسين گل گلاب، مغتنم مي‌دانم.
سرود “اي ايران” نخستين بار با همت اركستر گلها به رهبري روح الله خالقي و به دستور كلنل علينقي وزيري در 27 مهرماه سال 1323 خورشيدي در مدرسه نظامي توسط یحیی معتمد الدوله وزیری که بعدها نام هنری نوذر را برای خود برگزید اجرا شد.
دومين اجراي اين سرود با همخواني عبدالعلي وزيري و غلامحسين بنان در بهمن ماه آن سال اجرا شد.
سومين اجراي اين سرود، بنابر مستندات موجود روز دهم اسفند همان سال با همسرايي دوشيزگان هنرستان عالي موسيقي كلنل وزيري در حضور رييس هيات دولت وقت و نمايندگان مجلس ملي و پهلوي اول و ملكه فوزيه اجرا شد. (شرح مبسوط اين اتفاق درشماره 5702 اطلاعات شنبه دوازدهم 1323 خورشيدي،مندرج است) لذا اجرايي كه در اين مجموعه تلويزيوني روايت شده است نه از لحاظ تاريخي و نه از لحاظ كيفي، صحت ندارد.
از سوي ديگر، مستندي به نام «مرزپرگهر» با نظارت من ساخته شده است كه بارها در تهران و اراك و بابل به بهانه‌هاي مختلف به نمايش درآمده است و گويا موسسه تصوير شهر پس از گذشت بيش از چهار سال از ساخت اين مستند(مستند مرز پرگهر در سال 1389 به تهيه كنندگي و كارگرداني آقاي هومن ظريف ساخته شد)،قرار است آن را براي پخش در اختيار شبكه هاي سيما قراردهد.
نمي توانم داستاني كه توسط بازيگر شخصيت روح الله خالقي روایت می شود را با اطمینان قبول کنم
من با عنايت به اينكه خاستگاه زماني سرود «اي ايران» در زمان اشغال تماميت ارضي ايران توسط نيروهاي انگليس و روسيه بود، با اينكه ترديد ندارم كه تمايلات ميهن دوستانه پدرم و روح الله خالقي و كلنل وزيري باعث ساخت اين سرود زيبا شده است اما با صحبت هاي سركار خانم گلنوش خالقي و وجود سروده هاي ديگري درباره ايران در بين اشعار پدر، نمي توانم داستاني كه توسط بازيگر شخصيت روح الله خالقي روایت می شود را با اطمینان قبول کنم.
حتي پژوهشگر و كارگردان مستند “مرز پرگهر” هم در اين باره در فيلم به قطعيت نرسيده است و احتمال مي دهد كه ابتدا سرود “اي ايران” توسط روح الله خالقي نوشته شده است و بعد دكتر حسين گل گلاب،شعر آن را به دعوت روح الله مفخم پايان اجرا كرده است.
ابراز تأسف از مشاوران “معمای شاه”
لذا تاسف خود را نسبت به بي توجهي پژوهشگران و مورخان مشاور مجموعه تلويزيوني «معمای شاه» اعلام كرده و متذكر مي شوم بي توجهي به پژوهش هاي موجود و سهل الوصول براي ساخت آثار تاريخي،جز اتلاف هزينه ها و مساعي هنرمندان را به دنبال نخواهد آورد و از همه مهمتر، بي‌اعتمادي مردم به تاريخ معاصر و رسانه ملي را در پي خواهد داشت كه با هدف ميهن دوستانه و مقاصد ملي زنده يادان بنان و خالقي و كلنل وزيري و پدرم، فرسنگ ها فاصله دارد.
شاید وجود چنین اشتباهاتی نتیجه بی مهری سازندگان سریال های تاریخی به اسناد موجود است که هر از گاهی چوب حراج به تاریخ پرحماسه ما می زند؛ تاریخی که فی‌نفسه سترگ و بزرگ است و نیاز به افسانه پردازی و اغراق ندارد.
نکته دیگر غفلت مشاور تاریخی مجموعه نسبت به شخصیت دکتر گل گلاب و عدم تطابق سنی ایشان است به صورتی که سن ایشان و زنده یاد خالقی در آن زمان کمتر از سی سال بوده است! به هرحال من این حق را بر خود روا می‌دارم از هنرمندان سازنده این مجموعه بپرسم آیا می دانند لینک قسمت نهم “کلاه پهلوی” در بخش بازاجرایی سرود “ای ایران” صامت شده است؟! یعنی،در نسخه موجود در اینترنت، بخش اجرای سرود “ای ایران”به صورت معنا داری، بی صداست!
کاش با تاریخ و اسناد ملي خود قهر نكرده و مهربان باشيم. براي همه ميهن دوستان،به ويژه حافظان اسناد تاریخ مملکت،آرزوي پيروزي و شادكامي دارم.بدرود.
