سینماژورنال: برگزاری جشنواره ای مستقل هنروتجربه که با پرسش مستقیم سینماژورنال درباره ماهیت این جشنواره، فایده‌اش برای سینمای ایران و البته چگونگی تأمین بودجه اش مواجه شد(اینجا را بخوانید) با توضیحات شهرام مکری یکی از فیلمسازان متبوع این گروه سینمایی مواجه شده است.

به گزارش سینماژورنال در مهمترین بخش توضیحات مکری که در  روزنامه فریدون جیرانی “سینما” ارائه شده آمده است: جشنواره هنروتجربه قرار است جشنواره ای بین المللی باشد و بناست تنها 2 یا 3 فیلم ایرانی در آن حضور داشته باشند.

براساس آنچه مکری گفته در جشنواره بین المللی هنروتجربه نهایتا 3 فیلم ایرانی حاضر خواهند بود و بقیه فیلمها خارجی خواهند بود! اینکه در ساختار سینمایی داخل کشور چطور بناست انتخاب فیلم برای چنین جشنواره ای صورت گیرد مشخص نیست و مکری در جایی دیگر از توضیحات خود فقط به این بسنده کرده همان طور که مستقل جدا کردن بخش بین الملل فجر با اشتیاق مخاطبان برای حضور در این بخش صورت گرفته حالا بین المللی کردن هنروتجربه هم می تواند با اشتیاق مخاطبان مواجه شود.

هرچند حتی همین اشتیاقی که مکری درباره بین الملل فجر طرح کرده هم زیر سوال است اما مسأله اصلی همان چگونگی حضور آثار خارجی در این جشنواره هنروتجربه است.

جشنواره بین المللی با سانسور؟

دست اندرکاران هنروتجربه چگونه می خواهند برای نمایش فیلم خارجی در جشنواره متبوعشان عمل کنند؟ ما سالهاست که در سینمای ایران اکران رسمی فیلم خارجی که نداریم به کنار برای نمایش فیلم در جشنواره هایی که پسوند بین المللی دارند هم کلی محدودیت داریم.

فارغ از محدودیتهای سیاسی که باعث می شود امکان استفاده از بسیاری از آثار مطرح اروپا و آمریکا را نداشته باشیم ممیزی و سانسور آثار همواره مهمترین عامل سدراه اقبال مخاطبان به بخش بین الملل جشنواره هایمان بوده است.

در همه این سالها به جز جشنواره کودک که بخاطر انتخاب آثاری مختص کودک و نوجوان که در کشورهای سازنده هم مطابق با استانداردهای مناسب برای این رده سنی تولید می شوند می تواند کمابیش بین المللی قلمداد شود تقریبا در تمامی جشنواره های دیگری که با ادعای بین المللی بودن برگزار می شوند نتوانسته ایم آثاری بدون سانسور برای پخش انتخاب کنیم.

رایت اصلی فیلم را از کجا می خرید؟ پخش کنندگان دست دوم؟

در کنار سانسور انتخاب آثار برای حضور در جشنواره هم همواره به گونه ای غیرمستقیم صورت می گرفته است. مثلا برای بخشهای مرور آثار از فیلمهای فیلمخانه ملی استفاده می شده است و برای بخشهای اصلی هم فیلمهایی را از شرکتهای واسطه ای که در کشورهای اطراف فعالند و رایت اصلی فیلم را در اختیار دارند، می خریدند.  با داشتن رايت آن هم با خريداري از فروشندگان دست چندم دست براي سانسور آن هم به بهانه  نمايش در جشنواره و آن هم جشنواره اي بين المللي(!) باز بود.

هم آن انتخاب فیلمها بی اطلاع سازنده و تهیه کننده و البته پخش کننده اصلی انجام می شده و هم سانسورهای بعدی! طبیعی است که به تبع آن در سالهای اخیر هیچ فیلمساز مطرح خارجی را نداشته ایم که برای نمایش اثرش در مهمترین جشنواره وطنی که فجر باشد هم به ایران سفر کند. حضور در جشنواره پیشکش، اصلا کدام کارگردانی است که اجازه دهد فیلمش را به صورت سانسورشده در جشنواره ای نشان دهند؟

می توانید به سراغ کشورهای همسایه بروید اما…

البته هنروتجربه ایها می‌توانند به مانند بخشهايی چون “سينمای سعادت” و مشابهيني در اين اندازه كه سابق بر اين در بين الملل فجر شاهد بوده ايم، به سراغ كشورهاي مسلمان آسياي ميانه بروند و آثاري را براي توجيه بين المللي بودن جشنواره خود انتخاب کنند. در این صورت هم جشنواره درست به مانند آنچه در بین الملل فجر رخ داد، نخواهد توانست اصلی ترین عامل قدرت که حضور مخاطبان است را کنار خود داشته باشد.

سینماژورنال: بعد از آن که آثار ویدیویی برای حضور در گروه تازه تاسیس هنروتجربه مجاز شناخته شدند حالا مدیر این گروه از بازبینی آثار ویدیویی برای حضور در جشنواره فجر خبر داده است!

به گزارش سینماژورنال مدیر سینمای هنر و تجربه با بیان اینکه بیش از 72 فیلم در بخش هنر و تجربه به دبیرخانه جشنواره رسیده است گفت: برای نخستین بار آثاری که مجوز ساخت ویدئویی دارند در بخش هنر و تجربه از سوی هیات انتخاب مورد ارزیابی قرار می گیرند.

امیرحسین علم الهدی گفت: هیات انتخاب بخش هنر و تجربه جشنواره فیلم فجر کار بازبینی آثار رسیده به این بخش را آغاز کرده است.

وی ادامه داد: تا به امروز بیش از 50 فیلم مربوط به هنر و تجربه نسخه بازبینی فیلم های خود را تحویل دبیرخانه جشنواره داده اند.

مدیر سینمای هنر و تجربه خاطرنشان کرد: امسال برای نخستین بار فیلم هایی که مجوز ویدئویی دارند در بخش هنر و تجربه از سوی هیات انتخاب مورد بازبینی قرار می گیرند. همچنین فیلم های هنر و تجربه در جشنواره فیلم فجر تابع ضوابط گروه هنر و تجربه هستند.

بر اساس اعلام دبیرخانه جشنواره فیلم فجر،درخواست حضور 72 اثر در بخش هنر و تجربه به دبیرخانه ارائه شده است.

کانالی برای ورود آثار ویدیویی به جشنواره ای سینمایی

به گزارش سینماژورنال در حالی که جشنواره فجر از بدو تاسیس-به غیر از برخی ادوار خاص- جشنواره ای ویژه آثار سینمایی بوده است این ورود آثار ویدیویی به جشنواره از طریق هنروتجربه نمی تواند چندان مفید باشد به خصوص که فیلمهای ویدیویی جشنواره ای مخصوص به خود با نام یاس را دارند.

در سالهای اخیر بسیاری از آنها که شورای پروانه ساخت سینمایی، مجوز تولید اثر را به آنها نمی دهد آثار خود را با مجوز شورای پروانه ساخت ویدیویی که سختگیری کمتری نسبت به همتای سینمایی خود دارد تولید می کنند و حالا با مجاز شناخته شدن این آثار در جشنواره فجر از مسیر هنروتجربه، دیگر فرق چندانی میان دریافت مجوز ساخت سینمایی و ویدیویی هم وجود نخواهد داشت و البته این نیز به نوبه خود از اهمیت آثاری می کاهد که از ابتدا با پروانه سینمایی تولید شده اند…

نگاهی به حجم بالای آثار رسیده به این گروه که رقم 70 را رد کرده است بیش از پیش این فرضیه را پیش رو می گذارد که بسیاری از آنها که شورای پروانه ساخت سینمایی مجوز ساخت به آنها نداده است و با مجوز ویدیویی اثر خود را تولید کرده اند به هنروتجربه به چشم پلی برای رسیدن به جشنواره ای مختص آثار سینمایی نگریسته اند.

یادمان نرود شورای پروانه ساخت ویدیویی راه اندازی شد تا به آن دسته از آثاری مجوز ساخت بدهد که برای شبکه خانگی تولید می شوند و نه آن فیلمهایی که صاحبانشان صلاحیت دریافت مجوز سینمایی را پیدا نمی کنند و چاره ای نمی یابند جز تولید با مجوز ویدیویی.

سینماژورنال: به تازگی فیلم در گروه سینمایی تازه تأسیس “هنروتجربه” روی پرده رفته است ساخته چهره ای به نام بایرام فضلی که پیشتر او را به عنوان فیلمبردار شناخته ایم تا کارگردان.

به گزارش سینماژورنال این فیلم “باز هم سیب داری؟” نام دارد که 10 سالی در توقیف بوده و حالا به مدد گروه تازه تأسیس، فرصت یافته روی پرده برود و اکران شود.

روزنامه اصولگرای “جوان” در یادداشتی به قلم ایزد مهرآفرین دبیر فرهنگی این روزنامه با اشاره به بخشی از بار محتوایی این اثر آن را دارای نگاه تمسخرآمیز نسبت به حاکمیت کشور دانسته است.

سینماژورنال متن کامل یادداشت “جوان” را ارائه می دهد:

سکوتی ناشی از جهالت خودخواسته؟؟

در سكوت معناداري كه در بهترين حالت ناشي از يك جهالت خود خواسته است، فيلمي در گروه «هنر و تجربه» در حال اكران است كه در قالب يك داستان شبه فولكلور و فضايي سوررئال کلیت نظام و حاکمیت کشور را مورد تمسخر قرار داده است.
فيلم سينمايي «باز هم سيب داري؟» ساخته بايرام فضلي در گروه هنر و تجربه در حال اكران است، فيلمي كه 10 سال در توقيف به سر مي‌برده و اكنون با سياست‌هاي به اصطلاح درهای بازی كه سازمان سينمايي در پيش گرفته از توقيف درآمده و اكران شده است.
در وهله اول مواجهه با اين فيلم سوالي مطرح مي‌شود كه دليل توقيف اين فيلم چه بوده است؟!

“داس دار”ها چه کسانی هستند؟
فيلم همانطور كه از نامش نيز مشخص است برداشتي از داستان فولكلور «حسن كچل» است، اما داستان آن در محيط لامكاني و لازماني سير مي‌كند كه سراسر استعاره، كنايه و طعنه است. در اين فيلم با گروهي به اسم «داس‌داران» روبه‌رو هستيم، داس‌داران بر منطقه‌اي حكمفرمايي دارند، شخصيت اصلي داستان از بد حادثه به منطقه تحت كنترل داس‌داران وارد مي‌شود، در اين منطقه «داس‌دار»‌ها احكام خاصي را اجرا مي‌كنند، هر كس «بيدار» باشد زنداني مي‌شود و هر كس «خواب» باشد يا «خود را به خواب‌زده» باشد، كسي با او كار ندارد.

«داس‌دار»‌ها با كساني كه گدايي مي‌كنند، كاري ندارند و همچنين با كساني كه به «گريه و زاري» مي‌پردازند، اما در مقابل هر كسي كه بخواهد جلوي آنها بايستد و به قول آنها «اختشاش کند» را سركوب مي‌كنند! شخصيت اصلي داستان تلاش مي‌كند شرايط را تغيير دهد، پيرمرد‌ها با وي همكاري نمي‌كنند ولي «جوان‌ها»‌ به خاطر سخنان قهرمان داستان تصميم مي‌گيرند با «داس‌داران» مبارزه كنند، ولي در حمله داس‌داران همه مضروب شده و بازداشت مي‌شوند.

عاقبت داس داران…
«داس‌داران» در نهايت قهرمان ظلم‌ستيز فيلم را نيز تطميع و جذب مي‌كنند تا مهره آنها شود. بايرام فضلي، كارگردان «باز هم سيب داري؟» درباره فيلمش مي‌نويسد: سعي كرده‌ام در اين فيلمنامه دنيايي ابلهانه ترسيم كنم كه مردمانش به شكلي ويژه زندگي مي‌كنند. اين ويژگي از يك پس‌زمينه فولكلوريك سرچشمه مي‌گيرد ولي كاربرد خود را در دنياي امروز پيدا مي‌كند و خودبه‌خود فضاي نماديني به ‌وجود مي‌آورد كه از واقعيت‌هاي امروزي جوامع پيشرفت نكرده، يا از سير تحول يك انقلاب در يك كشور جهان سومي – كه هرازچندي در يك چرخه سلسله‌وار به‌وقوع مي‌پيوندد – اخذ شده است.

کارگردان می گوید من آدم سیاسی نیستم
فيلم در سال 85 ساخته شده، فضلي در گفت‌و‌گویی در پاسخ به اين سؤال كه فيلم پيشگويي سياسي دارد، مي‌گويد: من آدم سياسي نيستم و هيچ‌گاه پيشگويي نكرده‌ام، اما فيلمساز جدا از جامعه و شرايطي كه در آن مي‌گذرد، نيست و آنچه در آثارش ديده مي‌شود برداشتي از جامعه و دنياي پيرامون اوست و طبيعي است كه از فيلم‌ها مصاديق و تعابير سياسي مي‌شود. در واقع در چارچوب روايت هنري يا حتي غيرهنري مي‌توان مصاديق سياسي را پيدا كرد.
وي در ادامه اين گفت‌و‌گو مي‌گويد: «طبيعي است با شرايطي كه ايران در خاورميانه يا در حوزه مسائل سياسي و اجتماعي دارد، برداشت‌هاي سياسي از اين فيلم صاحب قوت و قدرت مي‌شود» و در جواب خبرنگار كه مي‌گويد: اما شرايط ترسيم شده تنها شامل ايران نمي‌شود، تصريح مي‌كند: بله فقط ايران نيست. بلكه شرايطي كه در فيلم توصيف مي‌شود شامل مجموع كشورهاي جهان سومي نيز مي‌شود؛ كشورهايي كه به نوعي دچار عقب‌ماندگي يا عقب نگه داشته شدن، شده‌اند.

دلایل توقیف چند ساله این فیلم
با مشاهده اين فيلم به خوبي مي‌توان منظور «داس‌داران» را فهميد و كارگردان حتي تلاش كرده تا با استفاده از نامي هم‌آوا منظور خود را به مخاطب القا كند. اين القا آنقدر  صریح و روشن است كه سايت «شهر» متعلق به سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران، طي يادداشتي درباره «باز هم سيب داري؟» مي‌نويسد: «نكته جالب درباره اين فيلم كه علي‌الظاهر از دايره نظارت سينماي ايران قسر در رفته و فعلاً جان سالم به در برده، اشاره‌ها و كنايه‌هاي سياسي آن است. فيلمي كه البته بيش از يك دهه پس از توليد روي پرده رفته و برخي گزاره‌هاي طرح شده در آن را به نوعي پيش‌بيني يك فيلمساز از شرايط امروز مي‌دانند.»

حال مي‌توان به دلايل توقيف چند ساله اين فيلم پي برد، اما هنوز دليل اكران آن مشخص نشده، سوالي كه مديران گروه هنر و تجربه و مدير سازمان سينمايي مي‌توانند به آن پاسخ دهند.

نمایی از “باز هم سیب داری؟”

سینماژورنال: دست اندرکاران گروه سینمایی تازه تأسیس “هنروتجربه” در یک سالگی خود تا می توانند سعی می کنند با ارائه آمار و ارقام از موفقیتهای خویش بگویند.

به گزارش سینماژورنال اینکه میزان موفقیت این گروه چقدر بوده را تاریخ سینمای ایران مشخص خواهد کرد با این حال نکته ای که حتی موافقان این گروه از پاشنه آشیل آن نام می برند وابستگی تمام و کمال این گروه به بودجه های دولتی است.

این مسأله به سوالی طرح شده که علیرضا بخشی استوار در روزنامه “قانون” از امیرحسین علم الهدی مدیر این گروه طرح کرده است و البته پاسخ متناقض این مدیر را هم در پی داشته است.

در حال تدوین سازوکاری هستیم که ما را{یعنی هنروتجربه را} به عنوان نهاد عام المنفعه به رسمیت بشناسند اما به هر حال نیاز به کمکهای دولتی داریم

این مدیر که در دولت قبل یکی از ارکان اصلی ارگانی بود که فارغ از مجوز ارشاد به توقیف فیلمها می پرداخت در پاسخ به اینکه آیا وابستگی به د‌‌‌‌‌ولت، سینمای هنر و تجربه را د‌‌‌‌‌ر اد‌‌‌‌‌امه راه د‌‌‌‌‌چار مشکل نمی کند بیان داشته است: یکی از مسائلی که د‌‌‌‌‌ر آیند‌‌‌‌‌ه ممکن است ما را د‌‌‌‌‌چار آسیب و نقصان بکند‌‌‌‌‌ این بحث است که ما وابسته به د‌‌‌‌‌ولتیم و ممکن است د‌‌‌‌‌ولت بعد‌‌‌‌‌ این جریان را نپسند‌‌‌‌‌د‌‌‌‌‌.

وی ادامه داده است: ما د‌‌‌‌‌ر حال تد‌‌‌‌‌وین ساز و کاری هستیم که ما را به عنوان نهاد‌‌‌‌‌ عام المنفعه به رسمیت بشناسند‌‌‌‌‌ و پروسه خود‌‌‌‌‌ش را طی کند‌‌‌‌‌ تا بتواند‌‌‌‌‌ با آمد‌‌‌‌‌ن هر د‌‌‌‌‌ولت و رفتن هر د‌‌‌‌‌ولت ما آسیب نبینیم به معنای تفکر هنر و تجربه.

ایشان افزوده است: اما به هر حال نیاز به کمک های د‌‌‌‌‌ولتی هست. همه جای د‌‌‌‌‌نیا از این جریان ها  حمایت می کنند‌‌‌‌‌. همان مکانیزم هم بر این جریان حاکم است با توجه به این که به شد‌‌‌‌‌ت سینمای مختصری هستیم و د‌‌‌‌‌و د‌‌‌‌‌ر صد‌‌‌‌‌ از بود‌‌‌‌‌جه سینمای کشور د‌‌‌‌‌ر اختیار خیل عظیمی از سینماگراني قرار گرفته که توانستند‌‌‌‌‌ احساس هویت بکنند‌‌‌‌‌.

نمی شود هم عام المنفعه بود و هم بودجه دولتی داشت

سینماژورنال گمان می کند طرحی که این مدیر احتمالا برای امتداد دادن به مدیریت شان در ذهن دارند بیش از حد متناقض است. ایشان ابتدا از تبدیل نهاد تحت امرشان به نهاد عام المنفعه سخن می گویند و چند جمله پایین تر از این می گویند که به هر حال نیاز دارند به کمک دولت!

اگر بناست کمکهای دولتی را کنار خود داشته باشند که دیگر چه نیازی به تبدیل به نهاد عام المنفعه و اگر بناست این گروه سینمایی عام المنفعه باشند دیگر نباید چشم به بودجه های دولتی داشته باشند.

تعریف اساسی که از نهاد عام المنفعه وجود دارد نهادی است که بی وابستگی به دولت بتواند دخل و خرج کند. رفتاری که بسیاری از بنگاههای خیریه و انجمن های نیکوکاری در پیش گرفته اند در شمول رفتاری نهاد عام المنفعه می گنجد اما آنچه از صحبتهای این مدیر استنباط می شود نهادی است با ماهیت دوگانه که نمی تواند وجود خارجی داشته باشد.

دوستان این گروه تازه تأسیس از یک طرف می‌خواهند از استقلالی که در سیستمهای عام المنفعه در تعیین حلقه مدیریتی بی‌دخالت دولت وجود دارد بهره گیرند و از طرف دیگر کمک دولتی را پشت سر خود داشته باشند!!!

اگر دو پادشاه در یک اقلیم گنجیدند این دو عنصر را هم می‌توان کنار هم ترکیب کرد.

سینماژورنال: “خانه پدری” در کنار “خانه دختر”، “عصبانی نیستم” و “رستاخیز” از جمله آثار سینمایی بودند که در دولت یازدهم پروانه نمایش گرفتند اما توقیف شدند.

به گزارش سینماژورنال در این بین “خانه دختر” و “عصبانی نیستم” اصلا نتوانستند اکران را تجربه کنند اما “رستاخیز” و “خانه پدری” چند ساعتی روی پرده بودند و بعد توقیف شدند.

در این میان امیرحسین علم الهدی مدیر گروه سینمایی تازه تأسیس “هنروتجربه” با نگارش یادداشتی در “بانی فیلم” با گلایه از توقیف “رستاخیز” آن را در کنار “خانه پدری” قرار داده و هر دو را آثار دینی خوانده است.

میتوان از ارشاد گله کرد

علم الهدی در یادداشت خود آورده است: در ماجرای توقف نمايش فيلم «رستاخيز» كمتر از چند ساعت از شروع اكران به نظرم به دليل عدم تحليل شرايط موجود مي‏توان از ارشاد گله كرد كه چه اطلاعاتي در اين چند ساعت دريافت كرديد كه قبل از نمايش از اين اطلاعات بي خبر بوديد. بعيد مي‏دانم حضور چندصدنفر در جلوي وزارت ارشاد باعث توقف نمايش فيلم باشد؟ آيا نمي‏ شد نمايش فيلم را قبل از اكران، به تعويق مي انداختيد؟ آيا با اكران كردن يك فيلم در چند ساعت و يا چند روز و جلوگيري از ادامه اكران مي توان به دنبال سينما بود آن هم سينماي ديني؟

در کمتر از چند ماه از اکران دو فیلم دینی جلوگیری شد

وی با تأکید بر دینی بودن “خانه پدری” ادامه داده است: در كمتر از چندماه دو فيلم ديني (فارغ از مضامين متفاوت آن ها) «رستاخيز» و «خانه پدري» بنا به دلايلي هركدام ظرف چند ساعت و چند روز از اكران شان جلوگيري شد. بعد از اين اتفاقات فریاد منتقدان سینما گوش فلك را كَر مي كند كه چرا فيلم‏هاي سطحي فروش مي‏كنند؟ …و اینکه چرا سينما به سمت دين و آموزه هايش و زدودن غبارهاي دين محمدي نمي رود؟

واقعا با اين وضعيت بايد به سراغ سينماي ديني رفت؟
این مدیر که سابقا و در زمان اولین ماجرای توقیف فیلمهای پروانه دار توسط حوزه هنری جزو مدیران این نهاد بود خاطرنشان ساخته است: واقعا با اين وضعيت بايد به سراغ سينماي ديني رفت؟ به نظرم در خصوص جلوگيري از نمايش فيلم «رستاخيز» تنها إيرادي كه بايد  از دولت گرفت  اين است كه چرا فيلم را با اين وضعيت اكران و بعد از چند ساعت از نمايش آن جلوگيري كرد! يا نبايد به خاطر مجموع شرايط موجود اكران مي شد و يا بايد پس از اكران ارشاد به پروانه نمايش خود متعهد مي‏ماند! اما انتظار اين كه فقط بايد دولت مسئوليت عدم نمايش فيلم «رستاخيز» را بپذيرد نمي توانم با اين منطق كنار بيايم؛ معتقدم مسئوليت اين اتفاق برعهده مجموعه حاكميت است و نه فقط قوه مجريه ..

سینماژورنال: تک نرخی شدن قیمت بنزین سبب ساز آن شده است که در کنار مردمان عادی که سعی می کنند در محافل خانوادگی یا وسایل نقلیه عمومی درون شهری درباره این مساله صحبت کنند بخشی از طیف مدیران مملکتی هم به اظهارنظر در این باره بپردازند.

به گزارش سینماژورنال امیرحسین علم الهدی مدیر گروه سینمایی “هنر و تجربه” از نخستین چهره های مدیریت فرهنگی کشور است که درباره این موضوع اظهارنظر کرده و به صراحت آن را نقد کرده است.

علم الهدی با نگارش یادداشتی برای “شرق” از این مساله سخن گفته که گران کردن قیمت بنزین تاثیر مستقیمی را بر کاهش سرانه مصرف کالاهای فرهنگی خواهد داشت و باعث میشود مردمان ما باز هم از فرهنگ دورتر شوند.

علم الهدی در حالی به انتقاد از تصمیم دولت پرداخته که خود مدیر یک گروه سینمایی کاملا دولتی است!

سینماژورنال متن کامل یادداشت علم الهدی را ارائه می دهد.

رابطه سینما و نرخ بنزین در ایران چگونه است؟ جواب این است: رابطه بنزین و سینما همانند رابطه هوا و انسان است در ایران! چرا؟ عرض می‌کنم خدمتتان: قبول داریم که در زندگی شهرنشینی تنفس هوای سالم بدون آلایندگی‌های مزاحم از مهم‌ترین سیاست‌های دولتمردان است و خب طبیعی است فرهنگ و هنر همانند هوا و تنفسی‌سالم برای مردمان شهرنشین، لازم است و چنانچه هر سیاستی برای کاهش سطح دسترسی مردم به کالاهای فرهنگی و هنری تراشیده شود، طبیعی است که هوا برای تنفس در حوزه مصرف کالاهای فرهنگی و هنری با آلودگی مواجه خواهد شد!

آیا میزان هزینه سرانه خانوارها در حوزه فرهنگ و هنر مطلوب است که از افزایش هزینه‌های مصارف فرهنگی بی‌نیاز باشیم؟

دولت یازدهم در ایران به‌دلیل ساختارهای معیوب اقتصاد بالاخص در دهه گذشته، گویا چاره‌ای ندارد که بنزین را به‌صورت غیریارانه‌ای توزیع کند تا سیاست‌های کلان اقتصادی خود را تنظیم و ساماندهی کند و خب به‌نظر می‌رسد چاره‌ای به‌جز اجرای این سیاست نیست. اما سؤال اصلی این است که درحالی‌که برنامه‌ریزان و مجریان اقتصادی به‌شدت به‌دنبال ساماندهی حوزه اقتصاد کلان هستند، آیا تیم فرهنگی دولت با همین حساسیت، آثار افزایش قیمت بنزین را بر کاهش مصرف فرهنگی خانوارها تحلیل و ارزیابی کرده‌اند؟ آیا میزان هزینه سرانه خانوارها در حوزه فرهنگ و هنر مطلوب است که از افزایش هزینه‌های مصارف فرهنگی بی‌نیاز باشیم؟

آیا افزایش قیمت بنزین در مصرف کالاهای هنری بی تاثیر است؟

طبیعی است که میزان هزینه خانوارها در حوزه فرهنگ و هنر از دو شاخص تیراژ کتاب و سرانه مطالعه در حوزه ادبیات و شاخص میزان سرانه سینمارفتن ایرانیان قابل شناسایی است که هردو شاخص ادبیات و سینما در وضعیت قرمز قرار دارند و مگر می‌شود افزایش هزینه مهمی چون بنزین که مثل خون در مویرگ‌های اقتصادی تمام شئونات زندگی اجتماعی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد، در میزان مصرف کالاهای فرهنگی و هنری بی‌تأثیر باشد؟

با افزایش نرخ بنزین فرهنگ آلوده تر خواهد شد

با تک‌نرخی‌شدن و افزایش نرخ بنزین، هوای تمیز جامعه که همان فرهنگ و هنر است، آلوده‌تر خواهد شد و مردم ترجیح می‌دهند برای مصرف کالاهای فرهنگی و هنری خود از امکانات و تجهیزات سهل‌الوصول‌تر در خانه‌ها استفاده کنند و رونق شبکه‌های ماهواره‌ای و اینترنتی و شبکه قاچاق و… یکی از دستاوردهای افزایش نرخ بنزین است! فارغ از افزایش تمامی هزینه‌های خانوارها، تفریح و سرگرمی در خارج از خانه، که سینمارفتن هم یکی از مصادیق این رفتار اجتماعی است، گران‌تر خواهد شد و طبیعی است که هرچقدر این گرانی بیشتر شود، ریزش بیشتر مخاطب فرهنگ و هنر را شاهد خواهیم بود… .

سینماژورنال: فیلم پرحاشیه “قصه ها”ی رخشان بنی اعتماد چند روزی است روی پرده رفته و فروش آن هم به نسبت تعداد سینماهایش نسبتا خوب بوده است.

به گزارش سینماژورنال البته که این فیلم از سوی مسئولان حوزه هنری با تحریم روبرو شده است و سینماهای حوزه هنری از نمایش آن خودداری کرده اند.

در همین شرایط یکی از مدیران سابق حوزه هنری یعنی امیرحسین علم الهدی که این روزها به عنوان مدیر گروه سینمایی “هنروتجربه” به فعالیت مشغول است با نگارش یادداشتی در “شرق” به حمایت از “قصه ها” پرداخته است.

بیان صادقانه معضلات جامعه، سیاه نمایی نیست

علم الهدی در یادداشت خود آورده است: “قصه‌ها”ي آدم‌هاي بني‌اعتماد حکايت آدم‌هايي است از جنس مردم کوچه و بازار و همشهريانمان، که از احوال آنان بي‌خبريم! تصاوير اين همسايه‌ها و همشهريانمان را نمي‌توانيم در تريبون‌هاي عمومی ببينيم و با دوربين بني‌اعتماد، که صادقانه روايت زندگي اين همسايه‌ها و همشهريانمان را روايت مي‌کند، لحظه‌اي مي‌توانيم از عبارت “همه‌چي خوبه” فاصله بگيريم و ذهن و نگاهمان را اندکي با “زير پوست شهر”مان همراه کنیم…

امیرحسین علم الهدی

وی ادامه داده است: بنيان‌گذار انقلاب اسلامي، امام خميني(ره)، در وظيفه هنر فرمودند: هنر در مدرسه عشق نشان‌دادن نقاط کور معضلات اجتماعي، اقتصادي، سياسي و نظامي است. و چه زيبا بني‌اعتماد با قصه‌هاي خود ما را با نقاط کور معضلات جامعه اطرافمان همراه مي‌کند؛ قصه‌هاي انسان‌هايي که براي زندگي‌کردن مي‌جنگند و ما را به فکر درمان اين معضلات پنهان مي‌اندازند. باور کنيم بيان صادقانه معضلات جامعه نه سياه‌نمايي است و نه معاضدت با دولت… . ديدن قصه‌هاي صادق بني‌اعتماد را از دست ندهيم تا تفاوت هنر متعهد را بيشتر از گذشته در اين زمانه وانفساي «هنرنما» درک کنيم… .

آقای علم الهدی! ای کاش زمان اکران “من مادر هستم” هم همین قدر منصفانه عمل می کردید

سینماژورنال نیز مانند جناب علم الهدی معتقد است که نمایش معضلات جامعه در سینما وظیفه هر هنرمندی است و البته که هر هنرمندی نیز مختار است از زاویه دید خود به رصد و سپس تصویرسازی این معضلات بپردازد.

اما ای کاش جناب علم الهدی آن زمانی هم که به عنوان مدیر پخش حوزه هنری فعالیت میکرد و یکی از آثار آسیب شناسانه سینمای اجتماعی ایران یعنی “من مادر هستم” فریدون جیرانی با تحریم آن نهاد در اکران روبرو شد نیز همین قدر با ذهن باز و فراغ بال به یادداشت نگاری برای فیلم می پرداخت.

البته که فاصله زمانی چندان زیادی هم میان اکران “قصه ها” و “من مادر هستم” وجود ندارد. “من مادر هستم” در آذرماه 1391 روی پرده رفت و “قصه ها” در اردیبهشت 1394 یعنی یک فاصله زمانی کمتر از سه سال.

آیندگان این پیچشها را چگونه تحلیل خواهند کرد؟

اینکه چطور می شود در این بازه زمانی کوتاه به ناگاه نظر آدمی این قدر تغییر می کند را ما نمی دانیم اما این را می دانیم این پارادوکسهای رفتاری مطمئنا در تاریخ سینمای این مملکت باقی خواهد ماند و آیندگان با تأمل و دقت نظر بالا چنین پیچشهایی را تحلیل خواهند کرد.

پس بهتر این است که یا فقط برای یک بار هم که شده بیاییم و درباره عملکرد گذشته خود شفاف سازی کنیم یا اینکه تا حد امکان سعی کنیم حرفهایی را نزنیم که کاملا در نقطه مقابل رفتارهای گذشته مان قرار دارد.

این رویه باعث میشود استقلال تان زیر سوال برود

آقای مدیر! با در پیش گرفتن رویه فعلی فقط این ظن به مخاطب دست می دهد که صرفا تابع دستورات نهادی هستید که در آن خدمت می کنید. یعنی اظهارنظر فعلی تان منتسب می شود به پستی که در سازمان سینمایی فعلی به عنوان مدیر “هنروتجربه” دارید و بی تفاوتی سابق تان نسبت به سینمای اجتماعی هم به دلیل حضورتان در حوزه هنری بوده.

در این شرایط طبیعی است که هیچ کدام از نظرات تان هم به عنوان نظر یک کارشناس مستقل مورد ارزیابی قرار نمی گیرد.

سینماژورنال: در حالی که حدودا هشت ماه بعد از راه اندازی گروه سینمایی “هنروتجربه” سینما فرهنگ به عنوان سینمای سرگروه این گروه معرفی شد گویا بناست اتفاقات دیگری هم درباره این سینما رخ دهد.

به گزارش سینماژورنال از جمله این اتفاقات تغییراتی است که در مدیریت این سینما به وقوع خواهد پیوست.

شنیده های سینماژورنال حکایت از آن دارند که مدیریت این سینما از بنیاد فارابی گرفته شده و به موسسه سینماشهر واگذار میشود تا شرایط لازم برای بازسازی این سینما در آینده نزدیک فراهم آید.

تعدیل پرسنل سینما+حضور مدیر “هنروتجربه” به عنوان مدیر

این اتفاق موجب آن خواهد شد که بخشهایی از پرسنل این سینما که کارمند فارابی محسوب می شدند نیز تعدیل شده و برای تعریف شغلهای جدید آنها اقدامات لازم صورت گیرد.

در کنار همه این اتفاقات گویا با هماهنگی میان موسسه سینماشهر و سازمان سینمایی بنا شده مدیر گروه سینمایی “هنروتجربه” به زودی در این سینما مستقر شده و البته شرایط مدیریت وی بر این سینما نیز فراهم آید.

از تهیه کننده “گوزنها” تا بازیگر “گوزنها”

به گزارش سینماژورنال سینما فرهنگ که سابقه تأسیس آن به اواخر دهه 40 خورشیدی بازمیگردد توسط مهدی میثاقیه تهیه کننده قدیمی سینمای ایران که تولید آثاری چون “شب نشینی در جهنم” و “گوزنها” را در کارنامه دارد ساخته شد.

بعد از میثاقیه مدتی هم بازیگر نقش “سید” در “گوزنها” مدیریت سینما را برعهده داشت اما در نهایت سینما به وزارت فرهنگ فروخته شد و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم بنیاد سینمایی فارابی مدیریت سینما را برعهده گرفت.

ادعای مدیر احمدی نژادی محقق نشد

این سینما در گذشته اغلب به عنوان یکی از سینماهایی که ساکنان شمال شهر تهران برای تماشای فیلمهای روز ایرانی سراغ آن می رفته اند شناخته می شود؛ البته که بعد از بازسازی سینما آزادی و تاسیس پردیس ملت بخشی از مخاطبان این سینما به سراغ این دو پردیس رفتند و همین مساله اهمیت بازسازی این سینما را دوچندان نمود.

در دولت دهم احمد میرعلایی مدیر وقت بنیاد فارابی ادعایی مبنی بر تبدیل این سینما به پردیسی 16 سالنه را مطرح کرد؛ ادعایی که آن قدر رویایی بود که محقق نشد.

احیای سینما یا تبدیل آن به پاتوق “هنروتجربه”؟

حالا باید منتظر ماند و دید حضور مدیر گروه “هنروتجربه” در این سینما و البته استفاده از توان مدیریتی سینماشهر برای بازسازی این سینما خواهد توانست به احیای دوباره این سینما کمک کند یا اینکه سینما به پاتوقی تمام عیار برای “هنروتجربه” بدل می شود؟

سینماژورنال/ورتا چمانی: گروه سینمایی “هنروتجربه” یک گروه سینمایی تازه تأسیس است که هدف خود را اکران فیلمهایی غیرتجاری دانسته است که به دلیل تجربه گرا بودن مدتها پشت خط اکران مانده اند و اکرانشان می تواند دانش سینمایی مخاطبان را ارتقا دهد.

به گزارش سینماژورنال این گروه سینمایی با حمایت مستقیم مدیران سینمایی به راه افتاده است و فارغ از ردیف بودجه مناسبی که برای اجرای هدفش دارد این شانس را یافته که در مهمترین جشنواره وطنی یعنی جشنواره فیلم فجر هم بخشی همنام خود را داشته باشد؛ بخشی که انتخاب آثار و داوری آنها به طور مستقیم توسط دست اندرکاران “هنروتجربه” صورت می گیرد.

این گروه سینمایی در چند ماهی که به راه افتاده است به اندازه موافقان، مخالفان خود را هم داشته است اما ورای این تعدد نظرات مهم اینجاست که چون حمایت دولت پشت این گروه است این گروه بی توجه به حواشی راه خود را ادامه خواهد داد.

یک آگهی پرسش برانگیز

یک اتفاق تازه درباره این گروه سینمایی به جدیدترین آگهی تبلیغاتی این گروه بازمیگردد. در این آگهی با هدف قرار دادن مخاطبان سینماروی کشور آمده است: با اینکه درآمد ما مهم است اما هزینه شما مهمتر است…بلیت سینماهایمان را گران نمی کنیم! به همین سادگی…

طبیعی است که انتخاب چنین جملاتی برای یک شعار تبلیغاتی فارغ از ایده پردازی طراحان تبلیغاتی اثر، با هماهنگی مدیران این گروه سینمایی صورت گرفته است بدون توجه به پرسشهایی که این جملات ایجاد می کند.

آگهی “هنروتجربه”

آیا وقتی ردیف بودجه دولتی داریم درآمدزایی اهمیت دارد؟

اول از همه صحبت درباره درآمد است؛ در بیزنسی که ردیف بودجه دولتی دارد داشتن یا نداشتن درآمد آن قدرها اهمیت ندارد. همین که بخشی درون دولت تصمیم گرفته طرحی را اجرایی کند یعنی طرح اجرایی خواهد شد و در مورد “هنروتجربه” هم این طرح با پشتوانه سازمان سینمایی است که در حال اجراست و اینکه در تبلیغ آن آمده “درآمد برای ما مهم است” چندان منطقی نمی نماید.

آیا اگر این گروه سینمایی حتی یک ریال هم درآمد نداشته باشد ورشکست خواهد شد؟ قطعا نه!

درآمد بیشتر برای بیزنسهایی اهمیت دارد که کاملا در بخش خصوصی شکل گرفته اند و حتی بر سر فروش یک عدد بلیت هم حساب باز می کنند نه درباره سیستمی که قبل از راه اندازی، بودجه سالانه خود را تصویب کرده است.

مگر شما مالکیت سینمای خاصی را در اختیار دارید؟

اینکه در شعار تبلیغاتی گروه آمده “بلیت سینماهایمان را گران نمی کنیم” هم سوال برانگیز است. مگر شما مالکیت سینمای خاصی را در اختیار دارید که ضمیر ملکی برای سینما به کار می برید؟

مالکیت هیچ کدام از سینماهایی که در اختیار گروه سینمایی “هنروتجربه” قرار گرفته از آنِ این گروه نیست و صرفا با تخصیص بودجه از سوی سازمان سینمایی شرایط اکران فیلمها در این سالنها فراهم آمده است. پس اینکه در اقدامی کاملا پوپولیستی بگویید بلیت سینماهایمان را گران نمی کنیم چندان منطقی نمی نماید.

آیا اگر فیلمهای “هنروتجربه” نفروشد درآمد دست اندرکاران گروه کم می شود؟

آخرین پرسش هم درباره جمله ای از تبلیغ است که در آن “هزینه شما مهمتر است” آورده شده! هزینه “ما” یعنی کسانی که بلیت می خرند و به تماشای آثار هنروتجربه می نشینند زمانی برای دست اندرکاران مهم می شود که درآمد آنها وابسته به اقبال مخاطبان از آثارشان باشد.

آیا اگر فیلمهای “هنروتجربه” نفروشد درآمد دست اندرکاران گروه کم می شود؟ مطمئنا خیر!

وقتی که دست اندرکاران گروه چه فیلمهایشان بفروشد چه نه، درآمد لازم را دارا هستند و چه ما مخاطبان از فیلمهایشان استقبال کنیم یا نه، کارشان امتداد می یابد دیگر صحبت از اهمیت هزینه کرد مخاطبان بی معنی است.

سینماژورنال/الناز خمامی‌زاده: به تازگي شوراي سياستگذاري گروه دولتي هنر و تجربه با پايان يافتن پنجمين ماه اكران فيلم‌هاي اين گروه سينمايي گزارشي را منتشر كرده و از ميزان استقبال مردمي از فيلم‌هاي اين گروه اعلام رضايت كرده است.

اين در حالي است كه 13 فيلم سينمايي اين گروه دولتي در مدت پنج ماه كمتر از يك ميليارد تومان فروش داشته‌اند.

شوراي سياستگذاري گروه دولتي هنر و تجربه در اين گزارش كه به تحليل ضريب اشغال فيلم‌هاي سينمايي اكران شده در گروه سينمايي هنر و تجربه از ١٣مهر تا ١٣ اسفند مي‌پردازد، از ضريب اشغال ۳۴ درصدي به نسبت ۸۰۰ صندلي تعلق گرفته به اين گروه از كل صندلي‌هاي سينماي كشور خبر داده است اما به شكلي جالب توجه سعي كرده آماري از ميزان فروش كلي فيلم‌ها منتشر نكند چراكه رقم نهايي براي 13 فيلم خيلي ناچيز است.

فروش چنگی به دل نمی زند پس بر ضریب اشغال تمرکز کنیم
در بخشي از اين گزارش آمده است: «طي ماه‌‌هايي كه از شروع فعاليت «گروه سينماهاي هنر و تجربه» مي‌گذرد، رسانه‌ها و ناظران و علاقه‌مندان پيگير سينماي ايران كنجكاو اطلاع از ميزان فروش و تماشاگران اين گروه بوده‌اند. با توجه به اينكه ساز‌‌وكار و شيوه اعلام فروش فيلم‌هاي سينمايي بدنه طي سال‌هاي گذشته فقط اعلام رقم ريالي فيلم‌ها بوده (رقم‌هايي كه خيلي‌ها در درستي آنها ترديد دارند)، آن هم بدون توجه به فاكتورهاي متعدد دخيل در اين رقم، شوراي سياستگذاري سينماي هنر و تجربه پيروي از اين روش را براي اعلام فروش فيلم‌هاي اين گروه جايز ندانسته است.»

ظاهراً از آنجا كه رقم فروش فيلم‌هاي اين گروه چندان چنگي به دل نمي‌زند شوراي سياستگذاري گروه دولتي هنر و تجربه تصميم گرفته بيشتر از هر چيز بر ضريب اشغال صندلي‌ها تمركز كند.

رکورد در حوزه نمایش؟

در بخش ديگري از گزارش اين شورا آمده است: «‌گروه سينماهاي هنر و تجربه با ٣٤ درصد ضريب اشغال ظرف پنج ماه آغاز فعاليتش توانسته ركورد خوبي در حوزه نمايش به جا گذارد و اين در حالي است كه ضريب اشغال سينماي تجاري امسال به حدود 5 درصد رسيده است! اين گروه با دراختيار داشتن فقط ٨٠٠ صندلي از ١٤٠هزار صندلي سينماي ايران (چهار سالن سينما و دو سالن غيرسينمايي در سه كلانشهر تهران، مشهد و اصفهان ) از ١٣مهر ۹۳ توانسته ١٣فيلم سينمايي را به نمايش بگذارد و باعث خروج از ركود هميشگي سينمايي ايران در حوزه نمايش فيلم‌هاي متفاوت شده است. اجاره سالانه سينماها و پرداخت كل فروش فيلم‌ها به سرمايه‌گذاران در روش سينماي هنر و تجربه روش منحصربه‌فردي است كه باعث تقويت اقتصاد سينماي مستقل ايران خواهد شد و پذيرفتن بخشي از هزينه تبليغات فيلم‌ها توسط اين گروه نيز باعث تقويت دوچندان اين بخش مغفول مانده از سينماي مستقل و متفاوت خواهد شد؛ هرچند كه مسئله فروش و اقتصاد از اولويت‌هاي اصلي طرح سينماي هنر و تجربه نيست و اولويت‌هاي اصلي، فراهم آوردن امكان ديده شدن اين فيلم‌ها و ارزيابي شدن فيلم‌ها در فضايي فرهنگي است تا كمكي باشد به روشن‌تر شدن آينده كاري و مسير حرفه‌اي سازندگان اين فيلم‌ها.»

هزینه تبلیغات محیطی و رسانه ای چه می شود؟
گروه دولتي سينماهاي «هنر و تجربه» كه از مهرماه كار خود را آغاز كرده است، در حالي عملكرد خود را در پنج ماه گذشته مثبت ارزيابي كرده كه اين گروه ظرف اين مدت مبالغ زيادي را هزينه تبليغات خود در سطح شهر، سايت‌ها و انتشار نشريه كرده است و با اين حساب فروش كمتر از يك ميلياردي آن هم براي 13 فيلم سينمايي به نظر نمي‌رسد كه حتي توانسته باشد هزينه تبليغات اين گروه دولتي را جبران كرده باشد.

فروشی زیر یک میلیارد با ضریب اشغال 34 درصدی
گروه دولتي سينماهاي «هنر و تجربه» با هدف ارائه فرصت نمايش به فيلم‌هاي باارزش در ميان شمار زياد فيلم‌هاي غيرتجاري ايجاد شد. آثار اين گروه شامل فيلم‌هايي مي‌شوند كه اكران‌شان مي‌تواند جايگاه شايسته و درخور سازندگان آنها را در جامعه سينمايي روشن كند و به ارتقاي دانش سينمايي تماشاگران و ارتقاي كيفيت هنري سينماي ايران كمك كند؛ با اين حال به‌رغم ضريب اشغال ۳۴ درصدي صندلي‌ها به نسبت ۸۰۰ صندلي كه از كل صندلي‌هاي كشور در اختيار اين گروه قرار گرفته است آمار فروش كمتر از يك ميليارد تومان به هيچ‌وجه رضايت‌آميز نيست. فيلم‌هاي «‌ماهي و گربه»، «پرويز»‌، ‌«‌تابور»، ‌«آفتاب، مهتاب، زمين» و «آشنايي با ليلا»‌ از جمله فيلم‌هايي هستند كه در اين گروه به نمايش درآمده‌اند.