سینماروزان/محمدصادق عابدینی: فيلم سينمايي «آوازهاي سرزمين من» كه درباره داعش و مقاومت در برابر اين گروه تروريستي ساخته شده است، بعد از حدود چهار سال از توليد آن، هنوز در كشورمان به نمايش درنيامده است.
اين در حالي است كه بر اساس پيش‌بيني و روشي كه در اين فيلم براي مقابله با داعش پيشنهاد شده است، امروز شاهد آن هستيم كه نيروهاي مردمي در عراق و سوريه در حال يكسره كردن كار داعش و ديگر گروه‌هاي تروريستي هستند.
عباس رافعی، كارگردان فيلم ضد داعش «آوازهاي سرزمين من» در گفت‌وگو با «جوان» علت اصلي به نمايش درنيامدن آثار ضد داعش را در سينماي ايران حضور قدرتمند سكولارها در بخش فرهنگي عنوان مي‌كند.
گفت‌وگوي «جوان» با اين كارگردان را در ادامه مي‌خوانيد.
«آوازهاي سرزمين من» با وجود اينكه حضور موفقي در جشنواره‌هاي خارجي داشته هنوز در ايران به نمايش عمومي درنيامده است. براي خوانندگان «جوان» كه اين فيلم را نديده‌اند، درباره داستان فيلم توضيح دهيد؟
اين فيلم اولين فيلم سينمايي داستاني است كه در مورد داعش و حضور بيگانگان در سوريه ساخته شده است. زماني كه ما اين فيلم را در لبنان و سوريه ساختيم نيم بيشتر سرزمين‌هاي عراق و سوريه تحت تسلط داعش و ديگر گروه‌هاي تروريستي بود اما امروز مي‌بينيم كه كار داعش تقريباً تمام شده ولي هنوز نمي‌گذارند فيلم ديده شود. «آوازهاي سرزمين من» داستان واقعي دارد كه ابتدا خبرنگار برون‌مرزي صداوسيما آن را براي من تعريف كرد و ماجراي يك عروسي در روستايي در سوريه بود كه با حمله داعش به آن روستا همه زنان از جمله عروس به اسارت در مي‌آيند. در اين فيلم نشان داده شده كه اگر مانند مردمان اين روستا در برابر حمله داعش مقاومت شود، اين گروه تروريستي قادر به تسخير و تسلط بر سرزمين‌ها نيست.
غير از موضوع مقاومت به چه مسائلي در اين فيلم پرداخته شده است؟
موضوع مهم ديگر پرداختن به تفاوت‌ها و اختلاف‌ها ميان گروه تروريستي داعش و گروه تروريستي النصره بود. درست است اين دو گروه دست به قتل‌عام مردم سوريه زدند اما با هم اختلاف‌هاي زيادي دارند و براي مردمي كه اخبار را از تلويزيون دنبال مي‌كنند، دانستن اين مطالب باعث مي‌شود پيش‌زمينه ذهني از حوادث داشته باشند و بهتر به نقش ائتلاف تحت رهبري امريكا در كمك به تروريست‌هاي سوريه پي ببرند. براي ساخت فيلم به ديدار سيدجواد نصرالله، پسر سيدحسن نصرالله و مسئول فرهنگي حزب‌الله لبنان رفتم، به موضوع مهمي اشاره كرد كه در فيلم آن را گنجاندم و آن اين بود كه اگر مردم از برابر داعش فرار نكنند، داعش نمي‌تواند پيشروي كند. نگاه كنيد، اين گروه تروريستي از اعمال جنايتكارانه‌اش فيلم و تصوير مي‌گيرد و براي ارعاب و وحشت‌آفريني در ميان مردم منتشر مي‌كند. با اين كار انگيزه دفاع را از مردم مي‌گيرد. من مي‌خواستم فيلمي بسازم كه در آن نشان دهم هرجا مردم مقاومت كنند در برابر هر نيروي متجاوزي پيروز مي‌شوند.
اما فيلم‌تان تا امروز در ايران اكران عمومي نشده است، چرا؟
همان سال كه فيلم را ساختيم براي نمايندگان مجلس اكران خصوصي گذاشتيم. اكران خصوصي ديگري هم براي مسئولان گذاشتيم. هر دو گروه متفق‌القول بودند كه اين فيلم بايد در ايران به نمايش درآيد. فيلم در دو نسخه دوبله فارسي و دوبله عربي براي نمايش در ايران و كشور‌هاي عربي تهيه شده ولي دست‌هاي پنهاني دركار بودند كه نگذاشته‌اند تا امروز اين فيلم ديده شود. نه‌تنها به اين فيلم بلكه به فيلم «امپراتوري جهنم» ساخته پرويز شيخ‌طادي نيز كه به داعش پرداخته بود هم اجازه ديده شدن ندادند. آن فيلم را حتي از جشنواره فيلم فجر بيرون كردند.
به عنوان كارگردان سينما و يك فعال حوزه فرهنگ و هنر، دليل اين اتفاقات را در چه چيز مي‌بينيد؟
من احساس مي‌كنم با وجود اينكه ما مديران سينمايي خوبي داريم اما در بعضي جاها همسو با بيگانگان عمل مي‌كنند، همسو با بيگانگان فيلم مي‌سازند و در جشنواره كن نمايش مي‌دهند و همسو با بيگانگان نمي‌گذارند فيلم‌هايي كه درباره داعش ساخته شده، ديده شود. حتي من از صداوسيما و رسانه ملي گلايه دارم كه چرا آنها هم در اين باره كم‌كاري مي‌كنند. باعث تعجب است كه در كشوري كه بيشترين قربانيان ترور را دارد، مدعي مبارزه با ظلم و حمايت از مظلومان است، هر كجاي عالم كه ظلمي باشد نداي مظلوم را مي‌شنود و به كمكش مي‌شتابد، انقلابش اسلامي است و تنها كشور با نظام شيعي در جهان است، بخش فرهنگي در دست سكولارها است!
بالاخره بايد دليلي براي نمايش ندادن فيلمي مانند « آوازهاي سرزمين من» بيان كرده باشند؟!
وقتي گفتند فيلم «فصل فراموشي فريبا» را تحريم مي‌كنيم، متوجه دليل تحريم‌شان نشدم، براي «آوازهاي سرزمين من» نيز همين‌طور، دليلي نگفته‌اند. ولي هرجا رفتيم با در بسته روبه‌رو شديم. اگر ما مديران فرهنگي باهوش و زرنگي داشتيم، اين فيلم را به همه سفارتخانه‌هاي ايران در خارج از كشور مي‌دادند و مي‌گفتند ميان مردم توزيع كنيد تا همه دنيا ببينند كه ايران در كنار مقابله سياسي، اجتماعي، اقتصادي و نظامي با تروريست‌ها در حوزه فرهنگي هم به جنگ با آنها مي‌پردازد و در صف اول ظلم‌ستيزي قرار دارد. زماني مقام معظم رهبري گفتند درباره فلسطين فيلم بسازيد، مردمي كه هنوز كليد در خانه‌هاي‌شان در دست‌شان هست و سند خانه‌هايي را كه اسرائيلي‌ها غصب كرده‌اند، نگه داشته‌اند. آن زمان فيلم «بيگانگان» را ساختم. يكي از مسئولان وقت بعد از ديدن «بيگانگان» گفت اين فيلم از بهترين فيلم‌هايي است كه درباره فلسطين ساخته شده است ولي آن فيلم هرگز اجازه اكران نگرفت.
شما معتقديد يك جريان مانع نمايش آثار همسو با اهداف فرهنگي نظام است؟
از ابتداي انقلاب تا امروز ما در بخش فرهنگ با نوعي بدسليقگي روبه‌رو هستيم. در طول اين سالها چند فيلم درباره انقلاب شكوهمند اسلامي مردم ايران ساخته شده كه بتوانيم آن را به دنيا نشان دهيم؟ يا چند فيلم درباره رهبر كبير انقلاب اسلامي امام خميني (ره) ساخته شده كه بتوان آن را به دنيا نشان داد؟ در همه زمينه‌هاي فرهنگي قصور داريم.
چكار كنيم كه اين بدسليقگي كه گفتيد يك جا قطع شود و ديگر ادامه پيدا نكند؟
به نظرم نيازمند عزم ملي هستيم، فشار مردم از پايين و همراهي رهبران از بالا. وقتي خود حضرت آقا از وضعيت فرهنگي راضي نيستند و به صراحت آن را بيان مي‌كنند، حداقل بايد شاهد عكس‌العمل و تغييرات در سطح مديران مياني باشيم، ولي هيچ اتفاقي نمي‌افتد. فرقي نمي‌كند دولت اصلاح‌طلب سر كار باشد يا اصولگرا، وزرا مي‌آيند و مي‌روند اما مديران مياني كه تصميم‌گيران اصلي هستند سرجاي‌شان باقي‌اند. تا زماني كه اين وضع ادامه داشته باشد، تغيير سخت است. به نظرم بخش فرهنگي كشور از مديران مياني‌اش آسيب جدي ديده است.
