سینماروزان: هفتم دی ماه سالروز تولد خسرو خسروشاهی (دوبلور و مدیر دوبلاژ پیشکسوت سینمای ایران) است. خسروشاهی در طول سالها فعالیت در دوبله؛ بهجای شخصیتها و بازیگران شناخته شده سینمای جهان و البته ایران صحبت کرده است. «آلن دلون»، «آل پاچینو» و «داستین هافمن» معروفترین بازیگرانی هستند که با صدای خسروشاهی به ایرانیان شناسانده شدهاند.
خسروشاهی در آستانه ۷۶ سالگی با اشاره به وضعیت امروز دوبله به «ایلنا» گفت: امروز تلویزیون فیلمهای خوبی ندارد که بتواند نمایش بدهد. بیشتر آثار تکراری هستند. فیلمهای خوبی برای دوبله آورده نمیشود و بیشتر دوبلورهای باسابقه بیکار هستند.
وی ادامه داد: من سالهاست که هیچ پیشنهادی برای دوبله ندارم و سالهاست فیلمی برای تلویزیون دوبله نکردهام. البته در این سالها برخی فیلمها به فارسی دوبله شدهاند که بعضا آثار خوبی نیز در میان آنها وجود دارد اما بسیاری از افرادی که امروز کار میکنند؛ دریافت درستی از فیلم ندارند.
وی ادامه داد: تا چهار سال پیش با صداوسیما همکاری میکردم اما این اواخر میدیدم مدیرانی که برای واحد دوبلاژ سازمان درنظر گرفته میشوند؛ شناخت خوبی از دوبله ندارند و این حرفه را نمیشناسند. میتوان گفت بیشتر کسانی به عنوان مدیر این واحد انتخاب میشوند، فقط چند سال از دوران خدمتشان باقی مانده و میخواهند به زودی بازنشسته شوند.
خسروشاهی ادامه داد: اکثر مدیران واحد دوبله صداوسیما حرفه دوبله را نمیشناختند و حتی برخی از آنها با فیلم و سینما نیز آشنا نبودند. مثلا من زمانی که فیلم «در جستجوی ریچارد» را دوبله میکردم و خودم به جای «آل پاچینو» صحبت میکردم، سه روز برای دوبله این فیلم وقت گذاشتم. در این فیلم بیش از سی گوینده صحبت کردند. این فیلم براساس یکی از کارهای شکسپیر ساخته شده بود.
وی ادامه داد: من برای دوبله این فیلم چندین ترجمه نمایشنامه «ریچارد سوم» را خریداری و مطالعه کردم تا دوبله فیلم کیفیت لازم را باشد اما زمانی که مدیر واحد دوبله اثر را دید؛ سوال کرد که دوبله این فیلم چه تفاوتی با دوبله یک فیلم وسترن دارد؟ من هم از همین زمان همکاری خودم را با این واحد قطع کردم.
وی ادامه داد: مشکل دیگر دوبله عملکرد سایتهایی است که به تازگی راهاندازی شدهاند. امروز شاهدیم که فیلمهای روز دنیا به سرعت وارد ایران میشود و بدون هیچ مانعی دوبله شده و روی سایتهای مختلف قرار میگیرد.
گوینده نقش «آلن دلون» ادامه داد: در بیرون از صداوسیما هم وضعیت آشفتهای در دوبله حاکم است. همه چیز در دست چند سایت است که فیلمهای روز را دوبله میکنند. البته برخی از فیلمها، خوب اما بیشترشان بد دوبله میشوند و جالب این است که گاهی مشاهده میکنیم یک فیلم بهصورت همزمان در پنج استودیو دوبله میشود.
وی ادامه داد: در آخرین مورد شاهد بودم که فیلم «دانکرک» همزمان با چند دوبله مختلف عرضه شد و بسیاری از سایتها برای آن که از رقابت جانمانند دوبلههای بیکیفیتی از این فیلم را عرضه کردند. علاوه بر اینکه بسیاری از نقشهایی که بجای آن گویندگان فارسی مختلف صحبت کردهاند، کیفیت خوبی ندارد و ترجمه دیالوگها و متن فیلمها نیز گاها درست نیست.
خسروشاهی ادامه داد: متأسفانه امروز یک فیلم ظرف سه روز ترجمه و ظرف یک روز دوبله میشود. من شخصا شاهد بودم که مثلا یک گوینده در زمان استراحت خود بجای آنکه تمرکز کرده و به شخصیتی که بجای آن میخواهد صحبت کند، فکر کند به دنبال سینک زدن و هماهنگ کردن صدا در فیلم دیگری بود.
وی ادامه داد: امروز برخی افراد که حتی توانایی گفتن یک نقش اصلی را در فیلم ندارند به عنوان مدیر دوبلاژ برای برخی از همین سایتها فعالیت میکنند. آنها گاه در طول هفته ۵ فیلم را همزمان دوبله میکنند. فیلمی که در بهترین حالت سه روز یا دو روز دوبله آن طول میکشد در دست این آقایان؛ ظرف یک نصف روز دوبله میشود و کسی هم نیست که به این مساله رسیدگی کند. گویا گروهی کمر به نابودی حرفه دوبله بستهاند.
خسروشاهی با بیان اینکه امروز بسیاری از شبکههای خارجی نیز آثار سینمایی را به فارسی دوبله میکنند و نمایش میدهند، گفت: بارها به من پیشنهاد شد به خارج بروم و با این شبکهها همکاری کنم اما هرگز نپذیرفتم.
گوینده نقش «آل پاچینو» ادامه داد: هنر دوبله در کشورهای صاحب سینما مثل آلمان، ایتالیا و فرانسه بسیار مهم است. در این کشورها دوبلورها دو گروه هستند: کسانی که فقط در فیلمهای سینمایی کار میکنند و گروهی نیز فقط سریال دوبله میکنند که دوبلههای آنها بسیار عالی است و تمام ضوابط و مقررات را رعایت میکنند. در این کشورها اینطور نیست که هر فردی اجازه داشته باشد یک فیلم در دست بگیرد و دوبله کند.
خسروشاهی با بیان اینکه امروز بسیاری از دوبلورهای پیشکسوت و خوشصدا بیکار هستند، گفت: در بیشتر بخشهای سینما و هنر از بلیتفروشی تا کارگردانی میزان دستمزدها سامان گرفته و افزایش پیدا کرده اما همچنان دستمزد دوبلورها پایین است و به اندازه تورم افزایش پیدا نکرده.
وی ادامه داد: من بیمه بازنشستگی صداوسیما را ندارم و از طریق خانه سینما بیمه شدهام آن هم به شکلی که هزینه بیمه را خودم پرداخت میکنم و حقوق بازنشستگی نیز ندارم.