سینماروزان: آذرماه بود که خبر تشکیل کمیته سه نفره برای تماشای فیلمهایی که پیش از این پروانه نمایش دریافت کردهاند، شنیده شد؛ کمیتهای که زیر نظر رئیس سازمان سینمایی بازبینی فیلمها را عهدهدار است، اما از روند و چگونگی فعالیت کمیته صحبتی نشد. این موضوع زمانی مورد توجه قرار گرفت که یکی از نمایندگان مجلس که ازقضا عضو شورای پروانه نمایش هم بود، از سی فیلم مسئلهدار صحبت کرد؛ سی فیلمی که حالا معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی رد یا تأییدش نمیکند و درباره فیلمها سخن میگوید. وی عنوان میکند که برخی از فیلمها مجوز نمایش دارند اما سازندگان تمایلی به اصلاح فیلمها ندارند.
حبیب ایلبیگی، معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از اعضای این کمیته ۳نفره است که در کنار وی شنیده شده محمدحسین نیرومند و پژمان لشگریپور هم فیلمها را میبینند تا مجوز دوباره نمایش به برخی از این فیلمها بدهند.
حبیب ایلبیگی در گفتوگویی که با خبرگزاری ایرنا داشته، از فعالیت این کمیته میگوید و اینکه واژه توقیف برای فیلمهایی که مجوز نمایش ندارند، درست نیست.
بهنظر میرسد فیلمها توسط این کمیته دیده میشود و علاوه بر این هم با توجه به تولید فیلمهای سینمایی در سالهای ۹۸ و ۹۹ موضوع اکران فیلمها بیشتر از قبل مورد توجه است. ترافیک اکران و آغاز شمارش معکوس برای شروع جشنواره فیلم فجر بهنظر باعث شده که شورای صدور پروانه نمایش بیش از پیش کار داشته باشد و با نظر سازمان سینمایی یک بازوی کمکی باید به یاری این شورا بیاید. چنانچه گفته شد؛ رئیس سازمان سینمایی، حبیب ایلبیگی و ۲نفر از اعضای شورای پروانه نمایش را در قالب کمیتهای ۳نفره برای ساماندادن به فیلمهایی که طی سالهای ۹۸ و ۹۹ تولید شده و پروانه نمایش گرفته بودند، مکلف کرد تا با بازبینی این فیلمها برای صدور مجدد پروانه نمایش آنها با نگرش جدید دولت اقدام کنند.
معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی درباره فیلمهایی که پروانه نمایش داشتند اما با تغییر ریاست سازمان سینمایی بار دیگر برای گرفتن مجوز باید بازبینی شوند، میگوید: با وجود تغییر ریاست سازمان سینمایی، معاونان و اعضای شورا، طبیعی است که ما در این دوره مدیریت باید در جریان محتوا، داستان، روایت، موضوع و ژانر آن آثار قرار میگرفتیم. برای آنکه در جریان این موارد قرار بگیریم که این فیلمها چه هستند، برنامه بازبینی و تطبیق موارد آییننامهای و قانونی را در دستور کار قرار دادیم و برای این مهم کمیتهای در سازمان سینمایی شکل گرفت.
وی به اهداف این کمیته اشاره میکند و میگوید: باید این فیلمها را ببینیم و بدانیم با چه مواجه هستیم. تردیدی نیست که هرکدام از ما ممکن است که برخی از این فیلمها را در جشنوارههای سیوهشتم و سیونهم دیده باشیم، اما خیلی از آثار را نیز به تبع ندیدهایم و نسبت به آنها اطلاعی نداریم. در کمیته، فیلمی که پروانه نمایش گرفته را با صورتجلسهای که پیش از این توسط شورای پروانه نمایش صادر شده مطابقت میدهیم تا ببینیم آیا همه آن اصلاحاتی که مدنظر آن شورا بوده انجام شده یا خیر.
ایلبیگی همچنین میگوید: گاهی موردی داشتیم که شورای پیشین پروانه نمایش، برای یک فیلم تعداد زیادی اصلاحیه صادر کرده است. ما در بازبینی به این نتیجه رسیدیم که این همه اصلاحیه نیاز نیست و اعمال این حجم از اصلاحات برای آن اثر سینمایی ضرورتی ندارد! تمامی موارد را به فیلمساز اطلاع دادیم. مثلا گفتهایم از ۱۰اصلاحات اعلامشده، ۵ یا ۶مورد نیازی نیست و آن فیلم میتواند بدون انجام آن اصلاحات و نهایتا چهار اصلاح، پروانه نمایش بگیرد و به صف اکران بپیوندد. موارد متعددی از اینگونه فیلمها نیز وجود دارد.
او تصریح میکند: امروز با حجم زیادی از فیلمها مواجهیم که ساخته شده و در صف صدور پروانه نمایش یا اکران قرار دارند. اگر شرایط مانند سالهای قبل عادی بود، در نهایت با حداکثر ۱۰ یا ۱۵فیلم مواجه بودیم که آنها یا در صف پروانه نمایش بودند یا بعد از صدور پروانه منتظر اکران. اما به سبب شرایط این دو سال با تعداد بسیار بالایی از فیلمها برای صدور مجوز پروانه نمایش و یا اکران مواجه هستیم.
ایلبیگی معتقد است فیلمهای زیادی اکران شده که بخش عمدهای از آنها طی همین دو سهماه فعالیت دولت جدید به اکران رسیدهاند. وی اضافه میکند: هرچند ما با تذکرات فراوانی درخصوص فیلمهایی که اکران میشوند به سبب موضوعات و مسائلی که در فیلمها وجود دارد مواجهیم، ولی تلاش بر این است که با حداقل تنش و التهاب فیلمها به اکران و نمایش برسند.
وی همچنین به شفافسازی اشاره میکند و میگوید: با جستوجویی ساده میتوان به نام فیلمها و مواردی که از سنوات گذشته باقی مانده است پِی برد. برخی از فیلمها را جزو فیلمهای توقیفی میگویند که اصلاً توقیفی نیستند. بهعنوان مثال فیلم گزارش یک جشن به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا توقیف نشده، اما همیشه در این لیست وجود دارد! خیلی واضح است که اگر فیلمی پروانه نمایش نگیرد، پشت صف اکران میماند. شاید اصطلاح توقیفی برای ایندست آثار درست و علمی نباشد. سازوکار قانونی نیز اینگونه است که اگر فیلمی در شورای پروانه نمایش بهدلیل عدم انجام صحیح و درست اصلاحات رد شود و یا ماهیت فیلم از زاویه دید اعضای شورای پروانه نمایش تحت هیچ شرایطی توانایی دریافت پروانه نمایش را نداشته باشد، با وجود دارابودن پروانه ساخت، نمیتواند پروانه نمایش را دریافت کند.
ایلبیگی به نوع اصلاحات فیلم هم اشاره میکند: دامنه این اصلاحات متغیر است و تعامل اعضای شورای صدور پروانه نمایش نیز با گروه تولیدکننده فیلم (تهیهکننده و کارگردان) بسیار منعطف است. گاه با کم و زیادکردن سکانس یا پلانی، حتی رفتن و دوباره فیلمبرداری کردن و یا استفاده از امکاناتی که امروز بهوجودآمده مانند رتوش، گروه تولیدکننده میتوانند به رفع مشکل فیلم بپردازند. اما اگر کلیت و محتوای فیلمی بهگونهای باشد که اعضای شورای پروانه نمایش صدور پروانه نمایش را ممکن ندانند، باز هم راهکار قانونی وجود دارد. قانون و آییننامه مربوطه در اینباره به ما میگوید وقتی فیلمی در شورای پروانه نمایش موفق به اخذ پروانه نمایش نمیشود، میتواند درخواست دیدن فیلم را به شورای بالاتر از شورای پروانه نمایش، یعنی شورایعالی نظارت ارائه دهد. این سازوکار قانونی برای شورای عالی نظارت وجود دارد که فیلم را به شکل مستقل مورد بازبینی مجدد قرار دهد و اگر شورای عالی بعد از اعمال اصلاحات، اکران فیلم را بدون مانع ارزیابی کند، حکم قبلی نقض و حکم شورایعالی ملاک اصلی برای صدور پروانه نمایش قرار میگیرد. مواردی نیز در اینباره وجود دارد.