همایون ارشادی درباره جشنواره‌ای میلیاردی موسوم به جهانی فجر⇐دولتی برگزار شدن، نقطه ضعف جشنواره است/در میان فیلمهای بین‌الملل اثری از فیلمسازان معروف ندیدم/انگار این جشنواره را بیشتر برای خودمان برگزار می‌کنیم!
سینماروزان: بخش بین الملل جشنواره فجر که امسال برای سومین سال به صورت مستقل از بخش اصلی و با نام «جشنواره جهانی فجر» برگزار می شود همچنان با پرسشهای کلیدی روبروست که کلیت برگزاری آن را زیر سوال می برد.
به گزارش سینماروزان در این اوضاع و احوال که حتی صرف هزینه برای توزیع بنرهای تبلیغاتی میان رسانه های مختلف نتوانسته جشنواره را از این همه پرسش درباره چرایی برگزاری جداگانه با حداقل مخاطب و حداقل محصول به‌روز سینمایی دور کند همایون ارشادی بازیگر سینمای ایران در گفتگو با «شرق» به مرور نقاط ضعف جشنواره پرداخته است.
همایون ارشادی که در سالهای گذشته در سینمای جهان هم ردّپایی پررنگ از خود در آثاری همچون «سی دقیقه بعد از نیمه شب»، «بادبادک باز»، «آگورا»، «اتوپیا»، «علی و نینو» و «آخرین ساکن» برجای گذاشته، دولتی برگزار شدن این جشنواره را نقطه ضعفی ویژه برای آن می‌داند و اینکه بخشی از آثار این جشنواره محصولاتی ایرانی هستند که در جشنواره فجر حضور نداشته اند را پرسش برانگیز دانسته است.
متن گفتگوی همایون ارشادی را بخوانید:
جشنواره جهانی فیلم فجر، از سال گذشته شمایل متفاوت‌تری پیدا کرده است و به‌عنوان یک جشنواره مستقل دست‌کم در بین اهالی سینما پذیرفته شده و سعی می‌شود که هر سال کیفیت برگزاری این جشنواره بهتر از قبل شود، گویا امسال همراهی طیف وسیعی از سینماگران داخلی و خارجی را در جشنواره جهانی فجر خواهیم داشت. تا پیش از برگزاری این جشنواره، نگاه شما به قالبی که جشنواره جهانی فجر در آن تعریف شده است، چیست؟
قطعا صحبت در مورد جشنواره فیلم فجر که سالهای اولیه مستقل‌بودنش را طی می‌کند و خیلی نمی‌توان تعریف درستی درباره ماهیتش داشت، کمی سخت است، به‌هرحال هر اتفاقی در ابتدای راه، کم‌وکاستی‌هایی دارد و به‌مرور رفع خواهد شد، این جشنواره نیز از این قاعده مستثنا نیست. زمان کوتاهی تا برگزاری جشنواره باقی است و تنها عنوان فیلم‌هایی را که در این جشنواره حضور دارند شنیده‌ام و از کیفیت فیلم‌ها بی‌خبرم.
متأسفانه سال گذشته به دلیل مشغله‌های زیاد هم نتوانستم کیفیت برگزاری این جشنواره را از نزدیک ببینم و شاید ارزیابی من کمی منصفانه نباشد، اما قطعا برگزاری جشنواره در سطح بین‌المللی اصول و شرایط خاص خودش را دارد. در هیچ‌کجای دنیا و در هیچ فستیوال جهانی‌ای نمی‌بینید که کشوری درصد بیشتری از فیلمهای تولید خودش را در جشنواره نمایش دهد و اگر نمایش داده می‌شود هم در بخش مسابقه نیستند؛ مثلا در جشنواره فیلم کن شاید یک فیلم فرانسوی هم نبینید، اما تصور می‌کنم جشنواره جهانی فجر، خلاف این موضوع رفتار می‌کند و انگار این جشنواره را بیشتر برای خودمان برگزار می‌کنیم. در این مدت خبرهایی از جشنواره فیلم فجر خواندم که درصدی از فیلم‌هایی که در بخش ملی جشنواره فیلم فجر نمایش داده نشده‌اند، به بخش بین‌الملل راه پیدا کرده‌اند و نخستین نمایششان را در این جشنواره تجربه می‌کنند! این موضوع کمی عجیب است، چراکه اگر فیلمهای ایرانی حاضر در بخش بین‌الملل، شرایط اکران و نمایش را داشته‌اند، چرا به بخش ملی جشنواره راه پیدا نکرده‌اند؟ و چرا این حجم از فیلمهای ایرانی باید در بخش بین‌الملل حضور داشته باشد؟ این موضوع به نظر من کمی بیشتر شبیه دلسوزی یا دلجویی از فیلم‌سازانی است که فیلم‌هایشان در بخش ملی جشنواره فیلم فجر حضور نداشته، اما نکته دوم در مورد عنوان فیلم‌هایی است که در بخش بین‌الملل جشنواره دیدم. در این فیلم‌ها اسامی فیلمسازان معروف را ندیدم، اما این دلیل بر این نیست که شاهد فیلمهای بد یا بی‌کیفیتی در این جشنواره خواهیم دید، قطعا دراین‌میان فیلم‌هایی هستند که می‌توانند مخاطب را غافلگیر کنند یا برایش جذاب باشند.
همان‌طور که در ابتدای صحبتم اشاره کردم، درحال‌حاضر تنها می‌توان در مورد کلیت و چگونگی برگزاری جشنواره صحبت کرد، اما بعد از برگزاری می‌توان تحلیل درست و منطقی‌تری از شرایط برگزاری بخش بین‌الملل جشنواره داشت.
برخی معتقدند، برگزاری جشنواره به شیوه دولتی در بخش بین‌الملل خیلی اتفاق خوبی نیست و شاید کمی تعریف مستقل آن را کم‌رنگ کند.
بله موافقم. به نظر من هم دولتی‌برگزارشدنش یکی از نقاط ضعف جشنواره است. اصلا بیشتر به این دلیل حجم قابل‌توجهی فیلم ایرانی در این جشنواره دیده می‌شود. شاید برای سینمای ما اتفاق خوبی است، اما با استاندارد برگزاری جشنواره در سطح بین‌الملل خیلی هماهنگ نیست.
امسال بخش ویژه‌ای به بزرگداشت استاد کیارستمی اختصاص داده می‌شود، نظر شما درباره پاسداشت این فیلم‌ساز در بخش بین‌الملل جشنواره چیست؟
در ماه‌های گذشته و از زمان ازدست‌دادن عباس کیارستمی دست‌کم صد جشنواره معتبر جهان به یاد او مراسم‌هایی ترتیب دادند و یاد و نام او را گرامی داشتند و قطعا جشنواره جهانی فجر درست‌ترین جایی است که باید از او یاد کند، چراکه کیارستمی سینمای ایران را به دنیا معرفی کرد، متأسفم که جشنواره فیلم فجر در سال گذشته از این نکته مهم غافل شد و این کوتاهی را بخش بین‌الملل جبران می‌کند. امیدوارم بزرگداشت این هنرمند به‌درستی برگزار و یاد و نامش گرامی داشته شود.