مساله ردّ فیلم “پیرپسر” و واکنش دو عضو هیات انتخاب جشنواره فیلم فجر۴۳
سینماروزان/حامد مظفری: فیلم “پیرپسر” ساخته اکتای براهنی در گزینش ورود به جشنواره فجر۴۳، رد شده و حالا می‌خواهند منت سرش بگذارند و لابد یکی دو سانس در کاخ جشنواره بهش صدقه دهند تا فضای جشنواره را به زعم خودشان گرم کنند؟
“پیرپسر” رد شده تا به جایش پاره ای تله فیلم، مقادیری انبوه فیلم ارگانی و فراوان فیلم‌هایی که خلاف آیین نامه قبل از یک سال اخیر تولید شده اند وارد جشنواره گردند.
در این اوضاع واکنش برخی اعضای هیات انتخاب یا گزینشگرانی که “پیرپسر” از فیلتر آنها رد نشده، دود از کله آدمی بلند می‌کند. تقریبا به جز محمدرضا مصباح که با وجود سابقه کمتر سینمایی، خیلی زودتر از بقیه طلب حلالیت کرد، هیچ کدام از اعضای هیات انتخاب نه تنها مسئولیت این گزینش را نمی پذیرند بلکه برخی در گریز به جلو، از فیلم تعریف و تمجید میکنند تا مسئولیت ردی فیلم را از سر خود باز کنند؟
مثلا محمود گبرلو میگوید: برخی فیلم‌ها را دیدیم و ظاهراً موردپسند برخی اکثریت اعضا هم واقع شده بود مثل «پیرپسر»، «رکسانا» و «بی‌سروصدا». در میانه راه اعلام کردند منع قانونی دارند و اشتباها برای دیدن در اختیار هیات انتخاب قرار گرفتند! خیلی دلمان سوخت؛ چون یکی از این فیلم‌ها می‌توانست تحولی در سینمای ایران ایجاد کند ولی اجباراً و بی‌میلی از جدول انتخاب‌ها کنار گذاشتیم.
یا رعنا آزادی‌ور مینویسد: پیرپسر! فیلمی که سه ساعت شکوه سینما را با ساخت و کارگردانی فوق‌العاده‌اش، دوباره برایم معنی و امید به سینما را در من زنده کرد.
فیلمبرداری، صحنه، بازی‌های درخشان، و جناب آقای پورشیرازی بی‌نظیر، بی‌نظیر، که هر لحظه از حضورش خلق است و شگفتی و نبوغ. فیلمی که هنوز لحظه لحظه‌اش را مرور می‌کنم با آنکه بیش از ده روز از تماشایش گذشته. فیلمی که یادم آورد چرا عاشق سینما هستم. آقای براهنی عزیز، به احترام شما برای ساخت پیرپسر که سینماست، ایستاده دست میزنم.
آقای گبرلو! اینکه یک فیلم بتواند یک‌تنه در سینمای ایران تحول ایجاد کند که تعارف است برادر! ولی فقط دلتان سوخت؟ همین؟ شما که ظاهرا منتقد هستید چرا؟
انصافا خودتان اگر امسال در هیات انتخاب نبودید و یکی از اعضای هیات انتخاب، همین حرفها را تحویل تان میداد، چند پست و استوری انتقادی می‌زدید؟؟ جناب گبرلو! به شما گفتند این فیلم‌ها به اشتباه برای دیدن در اختیار شما قرار گرفته؟؟ آن هم نه یک فیلم بلکه سه فیلم اشتباهی برای هیات انتخاب جشنواره معظم فجر نمایش داده شده؟ واکنش شما چه بود؟
فقط دلتان سوخت؟
ما که مخاطب این نقل قول هستیم حس “ایستگاه شدن” بهمان دست داد، شما که در بطن ماجرا بودید فقط دلتان سوخت؟
نمیشد به حرمت آن وجهه انتقادی که برای خود تراشیده‌اید، خیلی شیک و محترمانه و با توجیه همان دیابت، استعفا می‌دادید تا در وجهه تان به عنوان یک منتقد، خدشه وارد نشود؟؟؟
خانم آزادی ور! شما چرا به جای دلنوشته برای پیرپسر و ایستاده دست زدن برای آن، پای انتخاب تان بر این فیلم نایستادید؟؟ شما که الحمدلله بازیگری حرفه ای و خوشنامید. شما چرا پای انتخاب تان نایستادید؟ دلنوشته را که من و دیگرانی که در هیات انتخاب نبوده‌اند هم می‌توانند بنویسند بانو!
ختم کلام اینکه هر هیات گزینش یکی دو سینماگر ایستاده بر اصول و حرفه‌ای در دیالوگ می‌خواهد که بتوانند استانداردها را لحاظ کنند و پای کیفیت بایستند؛ شبیه هیات داوران فجر۹۷ که افت کیفی آثار را با ورود فقط ۱۷ فیلم کمی بهتر از بقیه به جشنواره، پوشش دادند و نتیجه‌اش هم یک جشنواره چابک و پرانرژی شد یا شبیه فجر۴۲ که زیربار تحمیل اعطای سیمرغ فیلمنامه نرفتند و کیفیت پایین متن را با حذف سیمرغ فیلمنامه، پاسخ دادند.
اینکه وارد گزینشگران شویم و نود و خرده ای فیلم ببینیم و درنهایت بهترین فیلم‌ها را با شنیدن یک “ببخشید اشتباه شد” کنار بگذاریم و از آن طرف نزدیک چهل فیلم متوسط و ضعیف را جایگزین بهترین‌ها کنیم والله که اصلا به هیات انتخاب نیازی ندارد. جسارتا این فعل از هر رباتی برنمی‌آید! ؟
پرسش اصلی‌تر: بر فرض که آن چند فیلم به دلیل مشکلات فرامتنی اشتباها وارد هیات انتخاب شدند، این اصرار بر معرفی حدود چهل فیلم از کجا می‌آید؟ این هم اشتباها صورت گرفته؟
آیین نامه میگوید حداکثر ۲۲ فیلم باید وارد بخش مسابقه و حداکثر یازده فیلم باید وارد بخش نگاه نو شود. این چه روالی بود که بخش نگاه نو را حذف کردید و بخش مسابقه را با ۳۳ فیلم بستید و بعد هم بخش انیمیشن ایجاد کردید با ۴ فیلم دیگر؟
نمیشد نهایتا همان ۲۲ فیلم مسابقه را حفظ می‌کردید و نهایتا یک یا دو انیمیشن بهتر و چند فیلم اولی مناسب‌تر را در میان همان ۲۲فیلم قرار می‌دادید؟