1

مرگ منوچهر بی‌بی‌یان؛ بانی کپی‌رایت در هنر ایران!

سینماروزان/حامد مظفری: منوچهر بی‌بی‌یان تهیه‌کننده باسابقه موسیقی و اولین بنیان‌گذار حقوق مولف-مصنف در ایران در ۹۰ سالگی در ایالات متحده مرحوم شد.

منوچهر بی‌بی‌یان در اول آذرماه ۱۳۱۲ خورشیدی در تهران متولد شد و پس از پایان تحصیلات، به روزنامه نگاری روی آورد و در اوایل دهه سی خورشیدی، به همراه برادرش منصور بی‌بی‌یان، کمپانی موسیقی آپولون را در تهران بنیاد گذاشت و در ابتدا آثار خارجی عرضه می‌کرد ولی مدتی بعد به جذب هنرمندان ایرانی پرداخت و آثار هنرمندانی همچون ویگن دردریان، غلامعلی روانبخش، پوران طاقانی، رامش محبی تهرانی، داریوش اقبالی، فرید زلاند، سوسن طاهرخانی، نعمت آغاسی و… را عرضه کرد.

دلیل انتخاب عنوان #آپولون توسط بی‌بی‌یان، معادل یونانی آن بود که میشد: الهه موسیقی در یونان باستان!

کمپانی آپولون با ارائه قانون حق مصنف و مولف و با پافشاری به تصویب آن حقوق هنرمندان را تضمین کرد که در نتیجه آن از کپی بی رویه آثار هنرمندان توسط افراد غیرمجاز جلوگیری شد. در زمستان ۱۳۳۵ که آپولون تاسیس شد در ایران فقط قانون ثبت علائم تجاری جاری بود که در سال ۱۳۰۴ به تصویب رسیده بود و تازه سیزده سال بعد در سال ۱۳۴۸، قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان به تصویب رسید ولی بی‌بی‌یان از همان ابتدای استارت آپولون کوشید مساله حقوق هنرمندان را در بازنشرهای مختلف آثار، لحاظ کند.

کمپانی آپولون محصولات خود را با مارک‌های مختلفی عرضه می‌کرد و ازجمله: فاین موزیک، بهنواز، هارمونی، آرمون، آوای شهر، آرگامان و جهان موزیک.

مرگ منوچهر بی‌بی‌یان؛ بانی کپی‌رایت در هنر ایران!
مرگ منوچهر بی‌بی‌یان؛ بانی کپی‌رایت در هنر ایران!/تصویر بالا بی بی یان در کنار ایرج+تصویر پایین دفتر آپولون در خیابان منوچهری تهران

منوچهر بی‌بی‌یان بعد از انقلاب و با تعطیلی یک دهه ای موسیقی پاپ در کشور،  ایران را ترک گفت و در لس آنجلس مقیم شد ، و شرکت پارس ویدئو را برای عرضه آثار موسیقایی خارج از ایران تأسیس کرد و مدتی بعد نیز شبکه تلویزیونی جام‌جم را تأسیس کرد؛ شبکه ای که قبل از فراگیر شدن ماهواره، در داخل ایران به واسطه عرضه شوهای موسیقی جام‌جم بر روی نوارهای وی‌اچ‌اس، شناخته می‌شد. کلیپ #نوبهار با شعری از هما میرافشار و همخوانی ویگن دردریان، مرتضی برجسته، حسن ستار، اندی مددیان، مرتضی برجسته، لیلا فروهر، کوروس شاه میری، فتانه ملک زاده و.‌‌..، از جمله آثار پاپیولار تلویزیون جام‌جم بوده است…

منوچهر بی‌بی‌یان همچون پرویز یشایایی تهیه‌کننده سینما از هنرمندان کلیمی ایران بوده است. کوروش بی‌بی‌یان فرزند منوچهر بی‌بی‌یان نیز در بخشی از فعالیت‌های هنری پدر، کنارش بود.

بی‌بی‌یان در کنار فعالیت در لس‌آنجلس اغلب انتقادات خود را به برخی شبکه‌های فارسی زبان لس‌آنجلسی هم داشت و آنها را با طعنه #شبکه‌های_احوالپرسی می‌نواخت که تولید چندانی ندارند و بیشتر حاضری‌خور محتواهای آماده هستند؛ برخلاف خودش که حتی برای یک ویدیوی دوساعته هم سعی می‌کرد چند ساعت تولید و سپس ویرایش و حذف زوائد داشته باشد و در عین حال سعی می‌کرد با جذب تبلیغات و دریافت آگهی، دخل و خرج کند.