محمد آفریده در تازه‌ترین گفتگوی خود بیان کرد⇐سینمای ایران مثل زاینده‌رودیست که خشک شده و دلمان خوش است با خاطراتش/دلم به حال نسل جوان می‌سوزد/هیچ موقع نخواستیم در یک فضای آرام و دوستانه با هم دیگر گفتگو کنیم/برخورد با مسائل فرهنگی تبدیل شده به مچ‌گیری و تسویه حساب
سینماروزان: محمد آفریده از جمله مدیران سینمایی رشد کرده در دل انقلاب اسلامی است که هرچند بعد از حاشیه های مربوط به فیلم «یک خانواده محترم» که ریشه هایی غیرفرهنگی داشت به شدت آزار دید اما در سالهای اخیر با حضور در شبکه مستندسیما یا انجمن سینمای جوان کوشید باز هم مثمرثمر باشد.
به گزارش سینماروزان آفریده در تازه ترین گفتگوی خود که به بهانه ماجرای تهدید به توقیف برخی فیلمها با «بانی فیلم» انجام شده مروری داشته بر اوضاع سینمای ایران در سالهای اخیر.
محمد آفریده در خصوص توقیف فیلم ها گفت: ساختار فیلم ها متفاوت است و نمی توانیم به طور یکسان یک قاعده و قانون کلی را در خصوص تمام فیلم هایی که توقیف هستند، بیان کنیم. به هر فیلمی باید بر اساس شرایط و مسائلش نگاه کرد، اما به نظرم اگر هر اثری در زمان خودش به بار نشیند، تأثیر آن مطلوب تر است. برخورد با مسائل فرهنگی متاسفانه در دوران ما فرهنگی نیست، بلکه بیشتر مچ گیری و تسویه حساب است.
وی ادامه داد: در حوزه فرهنگ خیلی ها آسانترین راه را انتخاب می کنند و آن نگاه و روش سلبی است؛ نگاه سلبی، نگاه اقناعی نیست و ممکن است عوارض بدتری ایجاد کند. معتقدم مسائل بسیاری در توقیف فیلم ها دخیل است، اما هیچ موقع نخواستیم در یک فضای آرام و دوستانه با همدیگر گفتگو کنیم. گفتگو نکردن یعنی در موضوع حب و بغض و امیال شخصی و سیاسی وجود دارد.
آفریده ادامه داد: بعضی از فیلم ها اگر به جایی وصل باشد، آسمان هم زمین بیاید، هیچ اتفاقی برایش نمی افتد. و این یعنی مسائل، بیشتر غیر فرهنگی، شخصی و … است. اما اگر فیلم هایی باشد که انگیزه های خدمت، اطلاع رسانی و طرح مشکلات و مسائل اجتماعی را داشته باشد، به دلیل وابسته نبودن به جریان های خاص، ممکن است در تیررس حملات قرار گیرند و دچار اختلال شوند و این از آفت های دوران ماست. بنابراین، همه فیلم هایی که توقیف می شوند، شرایط یکسان ندارند و متأسفانه ما با مرکزیتی مقتدر، همه گیر، آگاه و آشنا به مسائل فرهنگی و فیلم و سینما مواجه نیستیم. به همین دلیل با نبود قدرت متمرکز و همه جانبه، هر کس با هر نیتی در حال تیشه زدن به ریشه ها و دستاوردها است.
آفریده در پاسخ به این پرسش که چه پیشنهادی برای جلوگیری از تکرار مسائل با توجه به پیگیری سازمان سینمایی و وزارت ارشاد برای توقیف نشدن فیلم ها دارید، عنوان کرد: ما نباید منتظر اتفاق خارق العاده ای در این زمینه باشیم، اما باید دعا کنیم و امیدوار باشیم امسال اوضاع کمی بهتر از سال قبل باشد. مشکلات خیلی پیچیده و درهم شده و از حد توان خیلی ها بالاتر است. ما باید در خیلی از زمینه ها به یک فهم مشترک برسیم و بعد به صورت همدلانه به این توجه کنیم که فرصت زیادی برای انجام بسیاری از کارها نداریم. متأسفانه با این نوع نگاه ها در فرهنگ، بیش از هر چیزی زمان ما از دست می رود. فکر می کنم سینمای ایران مانند زاینده رود است، همه به آن وابسته ایم و در کنارش احساس نشاط داریم، اما با دخالت ها، سوء رفتارها و فقدان مدیریت، این رود حیاط بخش، معمولا خشک و بی آب می شود و بیشتر با خاطراتش زندگی می کنیم و همه امیدواریم بارانی ببارد و چند صباحی دلمان به آن گرم شود.
آفریده افزود: متأسفانه چندان جریان ها در سینما مدیریت شده نیست، یک اشکال دیگر در جریان سینما این است که حرمت ها شکسته شده است. در گذشته همدلی وخلوص و حرمت وجود داشت، اما متأسفانه امروز به دلیل شرایط سیاسی و تغییر و تحولات و منفعت ها، آسیب جدی به فرهنگ وارد شده است. دلم به حال نسل جوان به عنوان انرژی این جامعه که می تواند آینده را بسازد، می سوزد. بیشتر ترکش های مشکلات و بهم ریختگی های فرهنگی، قلب و جان این نسل را هدف قرار می دهد و خسارت آن بیش از همه تولیدات انجام شده است.
این کارشناس فرهنگی در این رابطه که فیلمسازان چه کاری برای دور شدن از ممیزی فیلمشان باید انجام دهند، توضیح داد: معتقدم بیش از ۹۰ درصد فیلمسازان تمایل ندارند کارشان دچار مشکل شود. اگر دقت کنید، خواهید دید که در حوزه های دیگر که مسائل خیلی فیزیکی و به قول معروف دو دوتا چهارتا است، اشتباهات فاحشی می افتد و آب از آب تکان نمی خورد، اما در حوزه فرهنگی که بخش پیچیده و حساسی است و به جان و روح هنرمند و جامعه وصل است، گاهی اوقات شرایط ممکن است منجر به اتفاقی شود که قابل پیش بینی و بر طبق خواسته کسی نیست. ما باید مقداری در این عرصه حسن نیت داشته باشیم. متأسفانه نگرانی ها و دخالت ها در حوزه فرهنگ آن قدر زیاد شده است که هم مدیر و هم بسیاری از دست اندر کاران جرأت هچ اقدامی را ندارند، به همین دلیل همه چیز به روز مرگی دچار شده است. باید اینجا بگویم که آگاهانه و ناآگاهانه، آن قدر هزینه کار جدی و متعهدانه در این سینما و این شرایط بالا رفته که تولید کارهای سطحی و سخیف، راحت ترین و بی مسئله ترین کار در سینما شده است.