سینماروزان: علیرضا رییسیان کارگردان سینمای ایران که نزدیک به یک سال است به دنبال تولید فیلمنامه ای با نام «مردی بدون سایه» است در تازه ترین گفتگوی خود گلایه هایی را درباره روند قانونگذاری در حوزه فرهنگ و هنر مطرح کرده است.
به گزارش سینماروزان علیرضا رییسیان که با «فارسی‌نما» گفتگو می کرد با اشاره به ضعف قانونگذاری در حیطه فرهنگ بیان داشت: در حال حاضر ۲۰۰ تعریف در دنیا برای فرهنگ وجود دارد و دوستان کمیسیون کدام تعریف مد نظرشان است که از آنجا وارد بحث بشویم. کتاب «مجلس شورای ملی عصر مشروطیت» را نگاه می کردم ۲۴ دوره مجلس ۲ مصوبه در حوزه فرهنگ بیشتر ندیدم اما بعد از انقلاب حتی یک مصوبه هم نداشتیم. در ۴۰ سال اخیر یک مصوبه که مربوط به بهبود جریانات فرهنگی و هنری شود ندیدم. مجلس ۲ وظیفه قانون گذاری و نظارت بر اجرای قوانین دارد که از این دو وظیفه اولی انجام نشده، علیرغم اینکه رئیس محترم مجلس شورای اسلامی عضو کمیسیون فرهنگی است و نایب رئیس اول هم عضو کمیسیون هستند این کم کاری مربوط به این دوره نیست کل این چهل سال هیچ وقت اتفاق نیفتاده است.
این سینماگر افزود: زمانی که رئیس کانون کارگردانان بودم با دوستان به دیدن آقای حدادعادل رفتیم و تأکید کردیم که این قانون حقوق مولفین و مصنفین مربوط به سال ۱۳۴۸ است ما اگر درخواست کنیم که این قانون به روز رسانی شود چه باید بکنیم ایشان گفتند در مجلس رأی نمی آورد شما بروید از دولت به عنوان لایحه بیاورید ببینیم چه می شود.
وی ادامه داد: سیستم اداری مناسبات خود را جا می اندازد. وزیران به عنوان برنامه مواردی را می‌نویسند که معمولا نه اجرا می شود و نه به درد اجرا می خورد. من غیر از یک دوره که اوایل دهه ۶۰ بود و آقای خاتمی وزیر ارشاد بود و دوره اصلاحات هیچ وقت وزیر ارشادی ندیدم با هنرمندان گپ و گفت داشته باشد. بزرگترین ایراد سیستم این است که وزیر با هنرمندان هیچ نشست و برخاستی ندارد؛ مهم این است که ارتباط دو طرفه برقرار شود که محصول این ارتباط بشود آن چیزی که در حوزه فرهنگ قرار است رشد کند.
رئیسیان در ادامه به عملکرد کمیسیون فرهنگی اشاره کرد و گفت: چرا کمیسیون فرهنگی به جای اینکه فلان فیلم نمایش داده شود یا نشود از حقوق هنرمند دفاع نمی کند؟ ساده ترین کار حقوق مولفین است در سطح بین الملل امکانش وجود ندارد در سطح داخلی که می توانیم انجام دهیم. می توانیم این حقوق را قانونی کنیم یا جلوگیری از قاچاق محصولات فرهنگی یک قانون الکن که مربوط به کمیسیون فرهنگی نیست و به تولیدات سمعی و بصری باز نمی گردد. اگر امروز محصول قاچاق شود و قاچاقچی را بگیرید و نیروی انتظامی آن را دستگیر کند جریمه اش حدود ۴ میلیون تومان است که بسیار پایین است. ما اگر در چارچوب اختیارات مجلس حرکت کنیم مجلس نمره پایینی می گیرد. اگر در بحث نظارتی برویم آنجا از این قسمت هم بدتر است و نظارتی بر دستگاه فرهنگی کشور ندارد. جزء مراوداتی که وزیر را می خواهند با هنرمندها ارتباطی ندارند چه کمبودهایی وجود دارد. نهاد صنفی فراگیر نیست و عدم فراگیری مشارکت در آن بسیار پایین است. مشارکت معنوی فعال در آن وجود ندارد. این معایب است. اما بخشی به خود مجلس باز می گردد.
رئیسیان درباره نظارت در سینمای ایران و محدودیت‌های قبل از تولید فیلم توضیح داد: در ایران من نوعی به عنوان فیلم اول توانایی دارم سرمایه دارم، بازیگر و عوامل گفتند بسیار خب اما شما در شورا می گویید نه نمی شود. در کشورهای مختلف می توانید فیلم بسازید؛ آیا در سینما فیلم نمایش داده می شود یا نه؟ این مسأله به ممیزی ربطی ندارد و سینمادار می گوید قابلیت نمایش در سینما را ندارد. در کشور فرانسه ۱۳۵ فیلم تولید می شود بیش از ۴۷ فیلم به نمایش عمومی در نمی آید این دلیل نیست که تولید نشود.
کارگردان «دوران عاشقی» افزود: هنر دولتی تمام شده است! کمیسیون فرهنگی و دولت فشار بیاورند که هنرمند را کنترل کنند نتیجه اش می شود یک سینمای بی رمق دو قطبی یا کمدیهای آنچنانی! یا از دولت سفارش بگیرید، از سازمان اوج و حوزه هنری، فارابی، صدا و سیما و شهرداری و یا فیلم سوپر تجارتی که رکورد بزند، بسازد. پخش کننده ها به دنبال شکستن رکورد خودشان هستند. این سینما رو به فنا است. آن بنیه جدی و اصیل سینمای بعد از انقلاب به شدت تضعیف شده به دلیل دو قطبی بودن سینما و این قوانین نظارتی به بهتر شدن وضعیت نمی کند. در قوانین حمایتی هم قانونی وجود ندارد و تنها سلیقه است. مرتب وضع بدتر می شود شما در چارچوب هیچ چیزی نمی توانید پاسخ بخواهید.
وی با اشاره به جدایی بین الملل از فجر و صرف بیش از هشت میلیارد برای این جدایی ادامه داد: کمیسیون فرهنگی سوال کند با چه منطقی جشنواره فیلم فجر دوتکه شد. من حاضرم بحث کنیم. اگر به این نتیجه رسیدیم که این دو بخش بودن جشنواره هیچ حسنی ندارد شما قدرت دارید که این را برگردانید. چند نفر کارشناس را دعوت کنید چرا دو بخش شدن جشنواره به ضرر سینمای ملی است. اگر مکمل هم باشند به نفع هم باشند اما در این شکل با هم افتراق داشته باشند دولت بگوید قانون اینگونه تکلیف کرده و من انجام می دهم. مجلس هم می گوید ما نمی توانیم در ریز قوانین وارد شویم من هنرمند هم می گویم از این وضعیت ناراضی هستم و این نظارت پیش از تولید در جهان امروز پاسخگو نیست. حاضرید یک حرکت جدی کنید. فیلم را با همه هزینه و امکانات بساز و پروانه نمایش بگیر تا مقطع پروانه نمایش نظارتی نباشد. برخی می گویند خود اهالی سینما نمی خواهند. افرادی که نگران هستند بروند داوطلبانه پروانه ساخت بگیرند من هنرمند که به خودم اطمینان دارم پروانه ساخت برای چه بگیرم. فیلم را تولید می کنم بعد توقیف کنید.
رئیسیان تاکید کرد: مجلس نسبت به رانت‌ها نظارت بیشتری اعمال کند. مجلس نسبت به رانت در سینما در حوزه فرهنگ جدی تر نظارت کند. در مجلس از رانت خواری در پروژه های فاخر جلوگیری کنید و یک نظر سنجی از اهالی سینما داشته باشید. فاخر بودن به پول نیست به اندیشه و برنامه است. روی جدا کردن جشنواره فیلم فجر، منابع مالی، روی نظارت حساس باشید.
