سینماروزان/حامد مظفری: شهرام ناظری خوانندهی موسیقی سنتی ایران قطعه تازهای با متن تلخ ولی آرانژمان پرتحرک با عنوان “عمو نوروز” ارائه کرده است.
آهنگ و تنظیم قطعه از تهمورث پورناظری است و اورتور قطعه، نوای بربط است و بعد همخوانی بانوانی با نام سحر بروجردی و دنیا کمالی در دستگاه شور و سپس مطلع قطعه را شهرام ناظری و آرش سلامیه میخوانند: آی عمونوروز آی عمونوروز/چشامون پرغم دلامون پرسوز…
ترانه قطعه از پوریا سوری شاعر و روزنامهنگاری است که خودش نیز ماهنامهی “وزن دنیا” را بهعنوان رسانهی شعر منتشر میکند، تنظیم پر و پیمانی بر کار انجام شده و سازهای مختلف از سنتور و بربط و کمانچه و سهتار تا تنبور و دهل و دف در قطعه میشنویم و در میانه قطعه نیز شنوای سرنانوازی جانانهی احسان عبدیپور-نوازندهای همنام یک کارگردان سینما-هستیم.
اینکه شهرام ناظری در عین وامداری به نوروز، کوشیده ترانه ای اجتماعی را برای اجرا برگزیند که تصویرسازی ذهنی متن آن یادآور آثار سینمای موسوم به اجتماعی این سالهاست، با واکنشهای مختلف روبرو شده.
برخی مخاطبان این قطعه را با قطعه “شبانه/شب مهتاب”فرهاد قیاس کرده و حال و هوای این دو چه در ریتم ملودی و چه در بخشهایی از کلام را مشابه هم دانستهاند به خصوص در جایی که ناظری میخواند: آی عمونوروز فکر چاره کن/ فکر این دل پاره پاره کن…
این تکه برای مخاطبان یادآور آنجاست که فرهاد میخواند: عمو یادگار مرد کینه دار/ مستی یا هوشیار خوابی با بیدار؟…
البته که بسیار تفاوت است در ریشههای عمونوروز-که یکی از نمادهای نوروز است، با عمویادگار -که یادآور یک بازی قدیمی ایرانی است- با این حال مخاطب این روزگار قرینسازی را دوست دارد و در دوران نوستالژیبازی حتی یک ترانه انتقادی معمولی هم شاید گرفتار قرینیابی گردد.
“شبانه” را احمد شاملو سروده بود و اسفندیار منفردزاده آهنگساز قطعه بود و هرچند به ظاهر عمونوروزِ شهرام ناظری میخواهد مثل شب مهتاب یک قطعه اجتماعی باشد-و یکی با مخاطب قرار دادن عمو یادگار و دیگری با مخاطب قرار دادن عمو نوروز، درددل میکند- ولی به غیر از وجه رویاگونهی “شبانه” که در تضاد است با وجه شِبهرئالیستی “عمو نوروز”، تفاوت در پایانبندی متن، مهمترین وجه افتراق این دو قطعه است.
شهرام ناظری بعد از کلی گلایه از اوضاع و احوال مردمان نزد عمونوروز، در انتها باز دست به دامن معجزهی عمونوروز چنین میفرماید: آی عمو نوروز شبو سحر کن/خورشیدو بیار عشقو خبر کن/آی عمو نوروز فکر چاره کن/فکر این دل پاره پاره کن.
با این حال فرهاد حدود نیم قرن پیش قطعه “شبانه” را با امید قطعی و بی مدد از دیگری چنین پایان برده بود: آخرش یه شب؛ ماه میاد بیرون/از سرِ اون کوه؛ بالای دره، روی این میدون؛ رد میشه خندون!
برای تماشای ویدئوی “عمو نوروز”شهرام ناظری اینجا را ببینید.