ای کاش سناریست “محمد(ص)” را هم از هالیوود می‌آوردید
سینماژورنال/حـــامد مظفـــری: نه آقای مجیدی! اصلا قصد نداریم بگوییم فیلم بدی ساخته اید. ابدا! همین که “محمد(ص)” چند پله بالانر از “ملک سلیمان”، “رستاخیز” و البته “راه بهشت” و “عقاب صحرا” است برایمان کافیست.
بخصوص که شما تجربه چندانی هم در ژانر تاریخی نداشته اید و این نخستین کارتان در این گونه است.
همین که سعی زیادی کرده اید که تصاویری پالایش شده و دیدنی از اتفاقاتی را برایمان به نمایش بگذارید که تا پیش از این فقط در کتب درسی درباره شان خوانده بودیم خسته نباشید دارد.
اینکه کوشیده اید حین ساخت فیلمی درباره پیامبر اسلام(ص) از نزدیکی ادیان الهی مختلف از دین ابراهیم خلیل ا.. تا موسی کلیم ا.. بگویید به شدت به کار آدمیان روزگار معاصر می آید.
آقای مجیدی! انتخاب بازیگران تان و خلق شمایلی جدید از بازیگرانی چون علیرضا شجاع نوری، مهدی پاکدل و محسن تنابنده نیز جای تحسین دارد بخصوص احیای بازیگری چون علیرضا شجاع نوری که در دو دهه اخیر در پر قوی کاراکتر “شبلی/عبدا..” تنها درام آبرومندمان با محوریت قیام عاشورا یعنی “روز واقعه” خوابش برده بود.
شما او را بیدار کردید و نقشی چون “عبدالمطلب” را به او سپردید. نقشی که شجاع نوری خیلی خوب آن را درک کرده و در قامت آن فرورفته.
پیشرفتهایتان محسوس است
اینکه در “محمد(ص)” نشان دادید توانایی کنترل نماهای شلوغ و پر از هنرور را دارید هم پیشرفتی برایتان محسوب می شود. در تصویرسازی هم که به کمک یک فیلمبردار ایتالیایی به نام “ویتوریو استراورو” و البته حضور حمید خضوعی ابیانه کم نگذاشته اید.
طراحی دکورتان هم به خوبی هر چه تمامتر توسط “میلژن کرکا کلژاکویچ” فرانسوی تبار انجام شده. جلوه های ویژه تان هم محصول دست یک آمریکایی به نام “اسکات ای.اندرسون” است که سعی زیادی کرده انطباقی عملی میان تصاویر زنده و رایانه ای به وجود آورد.
طراح چهره ایتالیایی تان “جیانتو دِروسی” نیز خیلی خوب تصاویر نزدیکان پیامبر را بر چهره بازیگران پیاده کرده است. برای ساخت یک موسیقی حماسی هم بادقت موزیسین هندی تان “ای.آر رحمان” را تفهیم کرده اید که چه نوع موسیقی باید خلق کند.
“محمد(ص)” کشش دراماتیک یک اثر 3 ساعته را ندارد
اما مساله اولیه اینجاست که فیلمتان کشش دراماتیک لازم برای یک اثر سینمایی بلند و 3 ساعته را ندارد. واقعا چرا؟ چرا اثرتان به مانند آثار اپیزودیک شده و انگار داستانکهای مختلف مرتبط با یک سوژه را کنار هم قرار داده و کمترین تلاشی برای انطباق معنایی این داستانکها انجام نداده اید؟
چرا در دل بحرانهای مختلف فیلم، مخاطبتان گرفتار تعلیق نمی شود؟ اصلا چرا داستان “محمد(ص)” این قدر سرراست پیش می رود؟
به نظر می رسد این خلأ به فیلمنامه بازگردد. فیلمنامه “محمد(ص)” نامهایی چون کامبوزیا پرتوی، بیژن میرباقری و حمید امجد را پای خود دارد اما به اندازه جرم‌حجمی یکی از این نامها هم جاذبه ندارد.
البته این را هم باید درنظر گرفت سالهاست از کامبوزیا پرتوی اثر قابل توجهی را ندیده ایم و امجد هم در سایه‌سار شاگردی بیضایی است که امین چنین پروژه ای شده. می ماند بیژن میرباقری که او هم فقط در نگارش دیالوگها نقش داشته و طبیعی است که خلق درام ربطی به او نداشته.
چرا سراغ فیلمنامه نویس فرنگی نرفتید؟
“محمد(ص)” فیلمنامه نویسان باانگیزه و البته امتحان پس داده ای را می خواست که ساده ترین داستانهای مرتبط با کودکی پیامبر را به گونه ای مهیج دراماتیزه کنند نه آن که به مانند انمیشینهای کودکان همه چیز را سرراست و خطی و بدون کمترین بدعتی پیش ببرند.
آقای مجیدی! شما که فیلمبردار ایتالیایی به خدمت گرفتید، طراحی جلوه های ویژه را به یک آمریکایی واگذار کردید، طراحی دکور را به یک فرانسوی ارجاع دادید و ساخت موسیقی را هم به یک موزیسین هندی برنده اسکار سپردید بد نبود که نگارش فیلمنامه یا لااقل بازنویسی آن را نیز به یک فیلمنامه نویس مطرح هالیوودی می سپردید.
مثلا سراغ “جان لوگان”، “مارک بول”، “دیوید اُ.راسل” یا “پل شریدر” می رفتید و یکی از اینها یا سناریستهایی در حد و اندازه اینها را برای همکاری دعوت می کردید. طبیعی است که در آن صورت حتما به اندازه تصاویر بدیع، جذابیتهای داستانی اثرتان هم افزایش می یافت.
صد میلیارد صرف خلق “فیلهای ابرهه” شد یا “ابابیل سنگ در منقار”؟
مساله ثانویه مربوط است به بودجه ای که صرف این کار شده. گفته شده حدودا 100 میلیارد تومانی را صرف تولید این فیلم کرده اید.
در شرایطی که سریال 40 قسمتی “مختار” که در تصویرسازیهای تاریخی-مذهبی ما در جایگاه بالایی قرار دارد بیشتر از 30 میلیارد هزینه دربرنداشته و سریال تاریخی 54 قسمتی “کلاه پهلوی” نیز حدودا 15 میلیارد بودجه تولید داشته هزینه تولید 100 میلیاردی “محمد(ص)” پرسش برانگیز است.
اینکه “محمد(ص)” یک سری سی.جی.آی یا تصویرسازی رایانه ای مرتبط با حمله سپاه ابرهه به شهر مکه و ظهور پرندگان سنگ در منقار بالای سر آنها را دارد درست؛
اینکه سعی شده باز هم با سی.جی.آی تصاویری مهیب و طوفانی از دریایی تصویرسازی شود که محمد(ص)نوجوان کنار آن ایستاده به کنار!
اینکه تصویرسازی آسمان پرستاره مکه هم با تصویرسازی رایانه ای خیلی خوب انجام شده در جای خود ارزشمند.
اینکه برای طراحی صحنه و لباس و البته آموزش حیوانات موجود در فیلم هم هزینه صرف شده، درست. در کنار اینها دستمزد بازیگران و تمامی عوامل داخلی را هم که لحاظ کنیم باز هم نمی توان تصور کرد این فیلم سه ساعته 100 میلیاردی هزینه دربرداشته.
امیداوریم صرف هزینه برای حضور این فرنگیان، کارکرد بین المللی “محمد(ص)” را موجب شود
مگر اینکه فرض کنیم بخش عمده این بودجه هزینه دستمزد تکنسینهای فرنگی کار شده؛ از فیلمبردار آمریکایی گرفته تا موزیسین هندی.
صدالبته که اگر حضور این عوامل موجب ایجاد کارکردی بین المللی برای “محمد(ص)” شود تحمل صرف چنین هزینه بالایی برای تولید آسانتر می شود اما اگر فیلمی ساخته باشیم برای مصرف داخلی مطمئنا این هزینه‌کرد بالا برای حضور فرنگیانی که برخی از استعدادهای داخلی پهلو به پهلوی آنها حرکت می کنند چندان عاقلانه نبوده!