پگاه نوربخش بازیگر نمایش «واتسلاو» مطرح کرد⇐چرا در هنرهای نمایشی کشور بستر لازم برای رشد و صعود وجود ندارد؟
سینماروزان: نمایش «واتسلاو» به کارگردانی هاجر قهرمانی و تهیهکنندگی عادل بهنامپور از هفته دوم مردادماه در تماشاخانه باران روی صحنه رفته و باوجود تبلیغات محدود، مورد استقبال تماشاگران قرار گرفته است.
به همین بهانه گفتگویی با پگاه نوربخش بازیگر جوان این اثر نمایشی انجام شده است؛ بازیگر جوان و خوش آتیهای که پیش از این در آثاری همچون «شیر در زنجیر» و «خانه فراموشان» توانست نظر مخاطبین و منتقدان را جلب نماید.
از شروع فعالیت در تئاتر بگویید؟
من از کودکی به سینما و تئاتر علاقه زیادی داشتم و سالها مخاطب آثار و نمایشهای هنرمندان مختلف بودم، اما نسبت به ورود به دنیای هنر دچار تردید بودم و در حقیقت تصور میکردم این توانایی را ندارم که وارد این عرصه شوم تا اینکه به صورت کاملا اتفاقی برای ایفای نقش در یک نمایش انتخاب شدم و پس از آن و به واسطه این نمایش، پیشنهادات دیگری سر راه من قرار گرفت. اولین حضور حرفهای من در دنیای تئاتر در نمایش «شیر در زنجیر» به کارگردانی دکتر محسن معینی بود که مورد استقبال مخاطبین قرار گفت، پس از آن تجربه همکاری با آقای مجتبی فروهر در تئاتر «خانه فراموشان» و چند فیلم کوتاه را داشتم و در نهایت کار به «واتسلاو» رسید.
چطور با این گروه نمایشی و کارگردان آن آشنا شدید؟
در ابتدا از طریق یکی از دوستان که با ایشان در نمایش قبلی آشنا شده بودم مطلع شدم که این گروه نمایشی به دنبال بازیگری برای ایفای نقش «عدالت» با مشخصههای خاصی هستند. سپس با هاجر قهرمانی کارگردان و عادل بهنامپور تهیه کننده نمایش آشنا شده و سرانجام برای این نقش انتخاب شدم.
داستان «واتسلاو» را چگونه میبینید؟ فکر میکنید «واتسلاو» با مخاطب ارتباط برقرار میکند؟
واتسلاو اثر اسلاومير مروژك نویسنده لهستانی است که به علت مشکلات مختلفی که در آن زمان با حکومت داشت مدت زیادی را در تبعید زندگی کرد. به همین دلیل این نمایشنامه درونمایه اعتراضی داشته و در حقیقت نوعی نقد سیاسی-اجتماعی است. نقدی که در اثر شرایط آن زمان شکل گرفته اما محدود به آن دوره یا حتی شرایط جغرافیایی خاص آن نمیشود و میتوان گفت «واتسلاو» فاقد قید زمان و مکان است. ماجرای آشنایی که از ابتدای تاریخ در همه نقاط جهان رخ داده، مفاهیمی همچون عشق، ظلم، عدالت، مساوات و برابری، اختلاف طبقاتی، جهل و خرافه و… که همواره در هرکجا رخ داده و در حال تکرارند.
از اجرای نقش «عدالت» و ویژگیهای آن بگویید؟
نقش عدالت نقشی بسیار پیچیده است که به لحاظ حسی فراز و فرودهای بسیار دارد. شما در «عدالت» به نوعی نقطه اوج معصومیت، شادی، غم، درماندگی و بسیاری مسائل دیگر را میبینید و همین مساله، یعنی تغییرات حسی زیاد و فراز و فرودهای مکرر، موجب میشود تا فشار زیادی بر بازیگر وارد شود. تجربه حالات حسی مختلف و اینکه «عدالت» در هر یک از صحنهها ویژگیها و بازی منحصر به آن صحنه را دارد از دیگر ویژگیهای این کاراکتر است.
به طور کل میتوان گفت بنمایه اصلی شخصیت «عدالت» معصومیت و سادگی خاص این شخصیت است که ما انسانها امروزه به شدت از آن دور شده ایم و همین موجب دشوارتر شدن ایفای چنین نقشی میشود.
هاجر قهرمانی کارگردان اثر تا چه میزان توانستند متن اصلی نمایشنامه و مفاهیم آن را به تصویر بکشند؟
به نظر من، هاجر قهرمانی به عنوان یک کارگردان جوان و خوشذوق بسیار موفق ظاهر شدند. ایشان از ابتدای تمرینات تا اجرا همیشه فضا را به گونهای مدیریت کردند که بازیگران و کلیه اعضای تیم، ضمن احساس یک هویت جمعی و هدف مشترک، از همدیگر بیاموزند و میتوان گفت با توجه به دشواریهای بسیار که سر راه یک کارگردان جوان زن قرار دارد، اجرای واتسلاو اجرای موفقی بود و در شرایطی که این اثر نمایشی از کمترین میزان حمایت و تبلیغات برخوردار بود، استقبال گسترده مخاطبین خود تایید کننده این واقعیت است.
ورود به دنیای تئاتر تا چه میزان برای بازیگران جوان دشوار است؟
من تصور میکنم ورود به دنیای تئاتر اگرچه ممکن است در ابتدا، راحت تر از ورود به سینما و تصویر به نظر برسد، اما ماندگار شدن در تئاتر دشوارتر است. متاسفانه باید پذیرفت که به نسبت سینما، تئاتر در ایران مخاطبین کمتری دارد. مخاطبینی که اغلب ترجیح میدهند به تماشای آثار افراد برجسته و شناختهشده بنشینند و این عرصه را برای هنرمندان جوان بسیار دشوار میکند.
به باور من اگر بازیگر یا کارگردان جوانی در تئاتر، برای خود رسالتی اخلاقی-اجتماعی داشته باشد و به دنبال هدفی متعالی باشد، شرایط برای او بسیار ناهموار خواهد بود. گزیدهکار بودن و انتخاب هوشمندانه و صحیح، مسائلی هستند که روی آینده یک بازیگر تاثیر بسیار دارند اما باید بپذیریم که بستر لازم برای رشد و داشتن سیر صعودی صحیح در هنرهای نمایشی کشور ما وجود ندارد.