درگذشت پری صابری کارگردان تئاتر؛ رقیبِ فروغ و بانی اجرای کنسرت-تئاترهای بعد از انقلاب
سینماروزان/حامد مظفری: پری صابری کارگردان و نویسنده تئاتر در ۹۲سالگی درگذشت.
پری صابری زاده فروردین ۱۳۱۱ در کرمان بود و پس از پایان تحصیلات ابتدایی برای تحصیلات متوسطه به فرانسه رفت و سپس در رشته سینما و تئاتر به دانشگاه رفت و با اینکه در همان دوران دانشجویی تبحر خود در فیلمسازی را نشان داد اما چنان که خود گفته جامعه مردسالارانه حتی در دل اروپا به او روی خوش نشان نداد و این شد که در مکتب تانیا بالاشوا(از بانوان مطرح در تدریس تئاتر) به مشق تئاتر پرداخت و پس از مدتی که برای مطالعه در اسپانیا به سر بُرد در اواسط دهه چهل به ایران بازگشت.
صابری در بازگشت به ایران گروه تئاتر پازارگاد را ایجاد کرد و مدیر فعالیت‌های فوق برنامه دانشگاه تهران بود و تالار مولوی را در تهران تأسیس کرد. او نمایشنامه “کرگدن”اوژن یونسکو را دو مرتبه (پس از ترجمه جلال آل احمد) به پارسی ترجمه کرد و حمید سمندریان در ۱۳۵۰ آن را در دانشگاه تهران بر صحنه برد.
او که قبل از انقلاب و در محافل موسوم به روشنفکریِ متصف به ابراهیم گلستان و امثالهم، به عنوان بانویی هنرمند، تحصیلکرده، خوش‌پوش و سخنور، رقیبی برای فروغ فرخزاد شناخته میشد، پس از انقلاب مدتی در اروپا و آمریکا سکونت داشت و در این سالها نمایشنامه “من از کجا، عشق از کجا” را دربارهٔ زندگی فروغ فرخزاد نوشت و در لس‌آنجلس اجرا کرد و سپس تصمیم به بازگشت به ایران گرفت.
در بازگشت به ایران، پری صابری کم‌کم فعالیت تئاتری خویش را از سر گرفت و اولین کارگردانی شد که کنسرت-تئاترها را با ترکیب موسیقی سنتی و حرکات موزون روی صحنه برد. کنسرت تئاترهای “شمس پرنده” که ادای دین به شمس و مولوی بود، “من به باغ عرفان” دربارهٔ زندگی سهراب سپهری، “هفت شهر عشق” با الهام از عطار نیشابوری و “باغ دلگشا” با مرور زندگی سعدی-با حضور علیرضا شجاع نوری در نقش سعدی- ازجمله این آثار بود.
ویژگی اصلی آثار پری صابری رجوع به ادبیات فارسی برای اجرا بود یعنی برخلاف تحصیلردگان داخلی این سالها که مدام در بند اجرای آثار نخ‌نمای خارجی هستند، پری صابری با اینکه تحصیلکرده اروپا بود ولی بخش عمده آثارش را با استعانت از دامنه غنی ادبیات ایرانی روی صحنه برد؛ از “بیژن و منیژه” تا “رستم و سهراب”، از “سوگ سیاوش” تا “هفت خان رستم” و “یوسف و زلیخا” و….
پری صابری چنان که خود اذعان داشت سعی کرد تئاتر و کلا هنر ایرانی که به نوعی با تکلم و حرافی، آمیخته شده را با حرکت و اکت پیوند بزند و این واقعیت را به اثبات برساند که مخاطب ايراني فقط عاشق تکلم نیست و ترکیب موسیقی و حرکت را هم پذیراست.
از پری صابری دو فرزند به نام‌های پری شیرین‌لو و تیمور شیرین‌لو به جا مانده. فریده صابری هنرپیشه سینما و تلویزیون -و بخصوص توانا در ایفای تیپ زنان اعیانی- که هفت سال پیش فوت شد، خواهر پری صابری بود.